در سال‌های اخیر، جراحی تیروئید لاپاراسکوپی به‌عنوان یکی از نوین‌ترین و کم‌تهاجمی‌ترین روش‌های جراحی تیروئید در جهان مطرح شده است؛ روشی که با هدف حذف برش بزرگ گردن، کاهش عوارض، افزایش دقت و بهبود زیبایی نهایی طراحی شده است. در یک گفت‌وگوی اختصاصی با دکتر سعید شمس، جراح شناخته‌شده لاپاراسکوپی و از پیشگامان روش‌های کم‌تهاجمی در ایران، درباره ماهیت این تکنیک، مزایا، شیوه انجام و مناسب بودن آن برای گروه‌های مختلف بیماران صحبت کردیم. آنچه در ادامه می‌خوانید، خلاصه‌ای دقیق، علمی و کاربردی از توضیحات این جراح برجسته است.
دکتر شمس در ابتدای گفت‌وگو توضیح می‌دهد که جراحی تیروئید لاپاراسکوپی، برخلاف جراحی باز که برش نسبتاً بزرگی روی گردن ایجاد می‌شود، از چند برش کوچک در نواحی دورتر از گردن—معمولاً زیر بغل یا قفسه سینه—برای دسترسی به غده تیروئید استفاده می‌کند. او تأکید می‌کند که «این جراحی به کمک دوربین‌های بسیار پیشرفته انجام می‌شود و تصویر اندام‌ها روی مانیتور با بزرگ‌نمایی چندبرابری نمایش داده می‌شود. همین موضوع به جراح اجازه می‌دهد با دقت بسیار بالاتر و با کمترین دستکاری در بافت‌ها، تیروئید را خارج کند.»
مزایا و دلایل افزایش محبوبیت روش لاپاراسکوپی
به گفته دکتر شمس، اولین و مهم‌ترین مزیت این روش، زیبایی بیشتر و عدم باقی‌ماندن اسکار روی گردن است. بسیاری از بیماران—به‌ویژه خانم‌ها—از باقی‌ماندن جای بخیه روی گردن نگران هستند. جراحی لاپاراسکوپی با انتقال محل برش به نقاطی که دید مستقیم ندارند، این نگرانی را به‌طور کامل برطرف می‌کند. مزیت دوم، درد کمتر و نقاهت کوتاه‌تر است. از آن‌جایی که عضلات گردن در این روش دستکاری کمتری می‌شوند و جراح از برش‌های کوچک استفاده می‌کند، بیمار سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره برمی‌گردد. دکتر شمس می‌گوید: «بیماران بعد از لاپاراسکوپی معمولاً یک تا دو روز پس از عمل مرخص می‌شوند و ظرف مدت کوتاهی به زندگی عادی بازمی‌گردند.»
مزیت مهم دیگر، کاهش خطر چسبندگی و خونریزی است. جراحی لاپاراسکوپی با تکنیک‌های ظریف و انرژی‌های کنترل‌شده انجام می‌شود و همین موضوع احتمال خونریزی یا آسیب ناخواسته به بافت‌های اطراف را به حداقل می‌رساند. همچنین، به دلیل بزرگ‌نمایی دقیق دوربین، جراح دید بهتری نسبت به اعصاب رکورنت، غدد پاراتیروئید و عروق ظریف دارد—عواملی که نقش کلیدی در کاهش عوارض عمل ایفا می‌کنند.
جراحی تیروئید لاپاراسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
در توضیح مراحل عمل، دکتر شمس جراح تیروئید در تهران می‌گوید: «این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. ابتدا چند برش کوچک بین ۵ تا ۱۰ میلی‌متر در ناحیه زیر بغل یا قفسه سینه ایجاد می‌کنیم. سپس گاز مخصوص CO₂ برای ایجاد فضای کاری وارد بافت می‌شود و دوربین لاپاراسکوپی همراه با ابزارهای ظریف جراحی وارد محل می‌شوند.» جراح با استفاده از تصویر بزرگ‌شده روی مانیتور، به‌آرامی به سمت غده تیروئید پیش می‌رود و پس از جداسازی ظریف بافت‌ها، تیروئید را خارج می‌کند.
او تأکید می‌کند: «در این روش اعصاب حنجره و غدد پاراتیروئید به‌طور کامل زیر دید مستقیم قرار دارند و همین، احتمال آسیب به آنها را به‌شدت کاهش می‌دهد.»
در برخی موارد، از فناوری‌های پیشرفته مانند مانیتورینگ عصبی (IONM) نیز استفاده می‌شود تا عملکرد اعصاب حنجره حین عمل بررسی شود. به گفته دکتر شمس، ترکیب لاپاراسکوپی و IONM یکی از ایمن‌ترین استانداردهای جراحی تیروئید در دنیا است که در بسیاری از مراکز پیشرفته ایران نیز به‌کار گرفته می‌شود.
چه بیمارانی گزینه مناسب جراحی تیروئید لاپاراسکوپی هستند؟
در پاسخ به این سؤال، دکتر شمس توضیح می‌دهد که «همه بیماران کاندید این روش نیستند.» این تکنیک معمولاً برای موارد زیر مناسب است:
– گره‌های خوش‌خیم تیروئید
– توده‌های کوچک یا متوسط
– پرکاری تیروئید مقاوم
– افرادی که از اسکار گردنی هراس دارند
– بیماران جوان (به دلیل اهمیت زیبایی)
با این حال، مواردی مانند توده‌های بسیار بزرگ، سرطان‌های پیشرفته یا درگیری غدد لنفاوی ممکن است همچنان نیازمند جراحی کلاسیک باشند. دکتر شمس تأکید می‌کند: «انتخاب روش جراحی باید کاملاً شخصی‌سازی شده باشد. ما براساس سونوگرافی، FNA، وضعیت گردن و شرایط عمومی بیمار تصمیم می‌گیریم که لاپاراسکوپی مناسب است یا نه.»
دکتر سعید شمس تأکید می‌کند که جراحی تیروئید لاپاراسکوپی یکی از آینده‌دارترین روش‌های درمانی در حوزه غدد است. این روش با حداقل برش، بیشترین دقت و بهترین نتیجه زیبایی، تجربه جراحی را برای بسیاری از بیماران آسان‌تر و قابل‌تحمل‌تر می‌کند. او می‌افزاید: «وظیفه ما این است که برای هر بیمار بهترین و ایمن‌ترین روش را انتخاب کنیم؛ گاهی این روش لاپاراسکوپی است و گاهی جراحی کلاسیک، اما هدف نهایی همیشه یک چیز است: ارائه درمانی دقیق، ایمن و پایدار.»
به‌طور کلی، پیشرفت روش‌های کم‌تهاجمی در جراحی تیروئید در ایران نشان می‌دهد که کشور در مسیر ارتقای استانداردهای جهانی قرار گرفته و بیماران می‌توانند با اطمینان بیشتری از این تکنیک‌های نوین بهره‌مند شوند.
مزایای جراحی تیروئید به کمک لاپاراسکوپی
جراحی تیروئید به کمک لاپاراسکوپی یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جراحی اندوکرین است که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از بیماران و جراحان را به خود جلب کرده است. این روش، که برخلاف جراحی باز بدون برش بزرگ روی گردن انجام می‌شود، با هدف کاهش درد، افزایش دقت، حفظ زیبایی و کاهش عوارض طراحی شده است. در مقایسه با شیوه‌های سنتی، لاپاراسکوپی به کمک دوربین‌های بزرگ‌نمایی‌شده و ابزارهای ظریف، امکان انجام یک جراحی دقیق و کم‌تهاجمی را فراهم می‌کند. همین ویژگی‌ها باعث شده این تکنیک به‌عنوان یک گزینه ایده‌آل برای بسیاری از بیماران واجد شرایط مطرح شود. در ادامه، مزایای اصلی جراحی تیروئید به روش لاپاراسکوپی بر اساس توضیحات دکتر سعید شمس و استانداردهای علمی روز دنیا بررسی شده است.
۱. عدم باقی‌ماندن اسکار روی گردن: مهم‌ترین مزیت این روش، زیبایی ظاهری آن است. در جراحی باز، یک برش چندسانتی‌متری روی گردن باقی می‌ماند، اما در لاپاراسکوپی برش‌ها در نواحی پنهان‌تر مانند زیر بغل یا قفسه سینه ایجاد می‌شوند. این موضوع برای بیمارانی که ظاهر گردن برایشان اهمیت دارد، ارزش بالایی دارد.
۲. کاهش درد و ناراحتی پس از جراحی: از آن‌جایی که در این روش عضلات گردن کمتر دستکاری می‌شوند و برش‌ها کوچک‌ترند، درد پس از عمل تا حد زیادی کاهش می‌یابد. به گفته دکتر شمس، بیماران معمولاً خیلی سریع‌تر از روش سنتی به فعالیت‌های روزمره برمی‌گردند.
۳. دوره نقاهت کوتاه‌تر: در جراحی تیروئید باز، بیمار به‌طور معمول نیاز به چند روز بستری و چند هفته استراحت دارد. اما در لاپاراسکوپی اغلب بیماران یک تا دو روز پس از عمل مرخص می‌شوند و طی مدت کوتاهی توانایی انجام فعالیت‌های عادی خود را به دست می‌آورند.
۴. دقت بالا و دید بهتر جراح: یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های لاپاراسکوپی، استفاده از دوربین‌های HD با بزرگ‌نمایی چندبرابری است. این فناوری به جراح دیدی بسیار دقیق‌تر از اعصاب، عروق و بافت‌های اطراف تیروئید می‌دهد. همین دقت بالا احتمال آسیب به ساختارهای حیاتی را کاهش می‌دهد.
۵. کاهش خطر آسیب به اعصاب حنجره: اعصاب رکورنت حنجره بسیار حساس‌اند و کوچک‌ترین آسیب به آنها ممکن است باعث گرفتگی صدا شود. در لاپاراسکوپی، به دلیل بزرگ‌نمایی تصویر و کم‌تهاجمی بودن روش، احتمال آسیب به این اعصاب به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. در بسیاری از مراکز، جراحان از مانیتورینگ عصبی (IONM) نیز استفاده می‌کنند که این ایمنی را چند برابر می‌کند.
۶. کاهش خونریزی و چسبندگی‌های بعد از عمل: تکنیک‌های کنترل خونریزی در لاپاراسکوپی بسیار دقیق و کم‌تهاجمی هستند. انرژی‌های خاص مورد استفاده باعث بسته‌شدن سریع عروق کوچک و کاهش خونریزی حین عمل می‌شوند. این موضوع علاوه بر کاهش خطر، موجب کاهش چسبندگی‌های بعد از جراحی نیز می‌شود.
۷. بهبود سریع‌تر کیفیت زندگی: بیمار بعد از جراحی سریع‌تر از نظر روحی و جسمی به شرایط عادی برمی‌گردد. عدم وجود اسکار روی گردن، کاهش درد، و کوتاه بودن دوران نقاهت، همگی به بیمار کمک می‌کنند تا با آرامش و اعتمادبه‌نفس بیشتری روند درمان را پشت سر بگذارد.
۸. مناسب برای بیماران جوان و کسانی که به ظاهر اهمیت می‌دهند: لاپاراسکوپی گزینه‌ای ایده‌آل برای افرادی است که ظاهر گردن برایشان مهم است؛ مانند بازیگران، مجریان، مدرسین، ورزشکاران یا افرادی که شغلشان وابسته به زیبایی ظاهری است.
۹. بازگشت سریع به فعالیت‌های شغلی: اکثر بیماران می‌توانند در مدت زمان کوتاهی پس از عمل به کار و فعالیت‌های اجتماعی خود برگردند. این موضوع در زندگی شهری و شغلی امروز اهمیت زیادی دارد.
۱۰. کاهش کلی عوارض جراحی: با توجه به کم‌تهاجمی بودن این روش، احتمال بروز هماتوم، عفونت، مشکلات تنفسی و التهاب بافتی کمتر از روش کلاسیک است. همین موضوع نشان می‌دهد که جراحی تیروئید لاپاراسکوپی، در بیماران انتخاب‌شده، یکی از ایمن‌ترین روش‌های موجود است.
در مجموع، مزایای جراحی تیروئید لاپاراسکوپی این روش را به گزینه‌ای نوین، ایمن، دقیق و زیبایی‌محور تبدیل کرده است. هرچند همه بیماران کاندید مناسب این تکنیک نیستند، اما در بیمارانی که واجد شرایط هستند، لاپاراسکوپی می‌تواند تجربه‌ای با درد کمتر، دوره نقاهت کوتاه‌تر و نتیجه‌ای بسیار مطلوب‌تر از نظر زیبایی و عملکرد باشد. انتخاب این روش باید با مشاوره کامل با جراح متخصص و انجام بررسی‌های دقیق انجام شود تا بهترین نتیجه برای بیمار حاصل گردد.
