جراحی تعویض مفصل لگن، راهکاری موثر برای رهایی از درد شدید و لنگ زدن است. در زمانی که مفصل لگن دچار فرسایش و تخریب شود، پرداختن به فعالیت‌های روزمره عادی نیز حتی مشکل خواهد شد. فعالیت‌هایی مانند راه رفتن، نشستن و برخاستن و غیره! انجام جراحی تعویض مفصل لگن با اینکه موثرترین درمان برای زندگی راحت و بدون درد لگن است، با این حال اگر پس از جراحی، به مراقبت‌های بعد از تعویض مفصل لگن پایبند نباشید، نتیجه جراحی موفقیت‌آمیز نخواهد بود. در ادامه این محتوا با مراقبت‌های اصولی بعد از تعویض مفصل لگن و اهمیت پایبندی به آن‌ها بیشتر آشنا خواهید شد.
تعویض مفصل لگن انجام دادید؟ این توصیه‌ها را جدی بگیرید تا دوباره راحت راه بروید
دوران نقاهت و استراحت پس از جراحی عمل رعایت کردن نکاتی مانند محدود کردن حرکات خاص، انجام فیزیوتراپی منظم، مصرف داروها طبق دستور پزشک و مراقبت از زخم جراحی، در تسریع فرآیند بهبودی تاثیر بسزایی دارند. همچنین انجام مراقبت‌های پس از عمل به درستی و به اندازه، از عفونت و دررفتگی مفصل مصنوعی جلوگیری می‌کند.
رعایت کردن اقدام‌هایی که پزشک متخصص و معالج شما در دوران نقاهت پس از جراحی تعویض مفصل لگن برای شما در نظر گرفته، مزیت‌های فراوانی دارد که در ادامه برایتان لیست کردیم:
-
جلوگیری از عفونت در محل جراحی
-
کاهش خطر دررفتگی مفصل مصنوعی
-
تسریع روند بهبود و بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره
-
افزایش دوام و طول عمر مفصل تعویض شده
-
پیشگیری از دردهای مزمن و خشکی مفصل
-
بهبود گردش خون و کاهش تورم با انجام حرکات کنترل‌شده
-
اطمینان از جوش خوردن مناسب بافت‌ها و قرارگیری صحیح مفصل
-
حفظ تعادل و کاهش احتمال زمین‌خوردن یا آسیب مجدد
نکته مهم در مورد مراقبت‌های پس از عمل، رعایت کردن دائم و منظم تمام اقدام‌ها است. یعنی تا بازه زمانی مقرر شده توسط پزشک، باید به‌صورت منظم و مستمر تمام مراقبت‌ها را انجام دهید.
اصلا چه زمانی باید جراحی تعویض مفصل لگن انجام داد؟
علائم نیاز به تعویض مفصل لگن زمانی نمایان می‌شود که آسیب‌دیدگی مفصل باعث دردهای شدید، محدودیت حرکتی و افت کیفیت زندگی شود. اگر هنگام راه رفتن لنگ می‌زنید، حتی در زمان استراحت دچار درد مزمن هستید، دامنه حرکتی مفصل‌تان کاهش یافته، صدای تق‌تق یا احساس ساییدگی در لگن دارید یا طول پاهایتان تغییر کرده است، این علائم می‌توانند نشانه نیاز فوری به جراحی باشند. این عمل با جایگزینی مفصل آسیب‌دیده با پروتز مصنوعی، درد را از بین برده و حرکت طبیعی بدن را بازمی‌گرداند. در چنین شرایطی، مراجعه سریع به یک متخصص ارتوپدی ماهر مانند دکتر حسین رونقی در رشت می‌تواند روند درمان و بازگشت به زندگی عادی را تسریع کند.
معرفی مهم‌ترین روشهای مراقبتی بعد از تعویض مفصل لگن
نوبت به این رسید که رایج‌ترین و موثرترین مراقبت‌ها را معرفی کنیم. از جمله اقدامات کلیدی می‌توان به استفاده صحیح از عصا یا واکر، اجتناب از نشستن روی صندلی‌های کوتاه، پرهیز از چرخاندن ناگهانی پا و خوابیدن در وضعیت مناسب اشاره کرد.
انجام تمرینات تقویتی زیر نظر فیزیوتراپیست نیز به بازگشت توان حرکتی کمک زیادی می‌کند. در ادامه به مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از تعویض مفصل لگن اشاره خواهیم کرد.
1- مراقبت‌های مربوط به وضعیت صحیح بدن
برخی از شیوه‌های مراقبتی پس از جراحی تعویض مفصل، رعایت کردن وضعیت صحیح بدن است. به عنوان نمونه برای نشستن، از صندلی‌های بلند با پشتی مناسب استفاده کنید. این کار باعث می‌شود لگن بیش از 90 درجه خم نشود.
-
استفاده از صندلی‌های بلند با پشتی مناسب برای نشستن
-
جلگیری از خم شدن لگن بیش از 90 درجه
-
استفاده از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر
-
عدم وارد کردن فشار مستقیم به مفصل
-
خوابیدن در وضعیت مناسب (به پشت یا پهلوی غیرجراحی‌شده)
-
هنگام خوابیدن پاها روی هم قرار نگیرند
-
پرهیز از حرکات ناگهانی پاها (چرخش یا پیچ دادن سریع)
2- مراقبت‌های مربوط به تغذیه
علاوه‌بر حفظ وضعیت طبیعی و صحیح بدن (به‌خصوص لگن)، مراقبت‌های غذایی نیز بسیار مهم و موثر تلقی می‌شوند. رعایت تغذیه مناسب یعنی مصرف غذاهای حاوی پروتئین، ویتامین C و مواد معدنی و…! رعایت تغذیه مناسب، کمک شایانی به ترمیم بافت‌ها می‌کند و منجر می‌شود هرچه سریع‌تر به بهبودی کامل برسید. در ادامه جدول کاملی از نکته‌های مهم مراقبت‌های مربوط به تغذیه مناسب را ذکر کردیم:
| دسته مواد غذایی | نمونه‌ها | نقش در بهبود |
| پروتئین‌ها | مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات، لبنیات کم‌چرب | ترمیم بافت‌های عضلانی و بهبود زخم جراحی |
| ویتامین C | پرتقال، کیوی، فلفل دلمه‌ای، توت‌فرنگی | افزایش تولید کلاژن و تسریع ترمیم پوست و بافت‌ها |
| کلسیم و ویتامین D | شیر، ماست، پنیر، زرده تخم‌مرغ، نور آفتاب | تقویت استخوان‌ها و افزایش استحکام مفصل |
| آهن و اسید فولیک | جگر، عدس، اسفناج، چغندر | پیشگیری از کم‌خونی و افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها |
| امگا ۳ | ماهی سالمون، گردو، تخم کتان | کاهش التهاب و کمک به عملکرد بهتر مفصل |
| فیبر و مایعات | سبزیجات تازه، غلات کامل، آب و سوپ‌های سبک | جلوگیری از یبوست ناشی از داروها و کاهش فشار بر لگن |
| غذاهای ممنوع | غذاهای سرخ‌کردنی، شور، شیرینی‌جات صنعتی | جلوگیری از التهاب و افزایش وزن غیرضروری |
3- مراقبت‌ها و تمرین‌های فیزیوتراپی
پزشکان طبق اصول همیشگی خود، تمرین‌های فیزیوتراپی را به بیماران پیشنهاد می‌دهند. تمرین‌های فیزیوتراپی مانند حرکت‌های تقویتی و کششی باعث افزایش قدرت عضلات اطراف لگن خواهند شد. در ادامه با افزایش قدرت عضلات، دامنه حرکتی بیشتر می‌شود. توجه داشته باشید که برای انجام فعالیت‌های فیزیوتراپی باید طبق نظر پزشک خودتان اقدام کنید. یعنی خودتان فیزیوتراپی را به خود تجویز نکنید.
4- سایر اقدام‌های مراقبتی پس از جراحی
-
مراقبت از زخم جراحی
-
مصرف منظم داروها
-
پیشگیری از لخته شدن خون
-
حفظ وزن مناسب
-
رعایت اصول ایمنی در منزل
-
پرهیز از رانندگی زودهنگام
-
پیگیری‌های منظم پزشکی
جمع‌بندی
با اینکه جراحی تعویض مفصل لگن یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان دردهای مزمن ناشی از تخریب مفصل است؛ اما موفقیت جراحی تعویض مفصل لگن با توجه به میزان رعایت و مراقبت پس از عمل بستگی دارد. باید به نکته‌های مراقبتی بعد از عمل که پزشک برایتان در نظر می‌گیرد به خوبی پایبند باشید. نکته‌هایی مانند رعایت وضعیت صحیح بدن، تغذیه مناسب، انجام فیزیوتراپی منظم و توجه به مراقبت‌های عمومی مانند مصرف داروها، پیشگیری از لخته خون و مراجعات منظم پزشکی!
