مریم سلمانیان ، روانشناس بالینی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران ، در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد شایعه و درمان این اختلال توضیح داد و گفت: “ذهن آگاهی” یکی از شایع ترین علائم برخی از اختلالات روانی است.
وی افزود: “این فرایند شناختی گاهی به عنوان” ازدحام “شناخته می شود و به خودی خود یک اختلال مستقل نیست ، اما می تواند برای اختلالات جدی تر مانند افسردگی ، اختلالات اضطرابی ، اختلال وسواس عملی و اختلال استرس پس از تروماتیک (PTSD) خطرناک باشد.
یک شایعه چیست و چرا نگران کننده است؟
سلمانیان اذعان کرد: در مورد یکی از این اختلالات ، این نشانگر به عنوان نشانه فعال می شود. در این حالت ، فرد با افکار منفی در مورد گذشته یا آینده ، اشتغال ذهنی مداوم خواهد داشت. این افکار ، اغلب ناکارآمد و ناکارآمد ، منجر به خستگی روانی ، اختلال خواب و در نهایت کاهش کیفیت زندگی فرد می شود.
وی گفت: “در این حالت ، فرد ممکن است دائماً احساس گناه ، شکست یا نگرانی در مورد آینده کند ، بدون اینکه بتواند این افکار را متوقف کند یا راه حلی برای آنها پیدا کند.”
نقش اختلالات روانی در ظهور شایعه
روانشناس بالینی گفت: “شایعات ذهنی در بسیاری از اختلالات روانی یافت می شود.” در یک اختلال وسواس عملی عملی ، فرد از افکار تکراری رنج می برد و رفتارهای وسواسی را برای کاهش اضطراب انجام می دهد. در اختلال اضطراب فراگیر یا هراس ، اشتغال ذهنی با امکانات منفی آینده شدت می یابد.
وی همچنین گفت: “در اختلال افسردگی ، در گذشته دائماً با گناه یا بی ارزشی درگیر می شود ؛ این علائم در بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از تروماتیک نیز وجود دارد و می تواند بازگشت به افکار یا خاطرات دردناک را تسریع کند.
آیا این یک شایعه خطرناک است؟
سلمانیان گفت: اگرچه شایعات به تنهایی منجر به اختلالات روانی شدید مانند جنون یا اسکیزوفرنی نمی شود ، در صورت عدم درمان ، می تواند عواقب جدی مانند افکار خودکشی یا اختلال شدید در عملکرد روزمره ایجاد کند. لازم به ذکر است که اسکیزوفرنی یک اختلال روانپزشکی شدید با ویژگی هایی مانند توهم و هذیان است و اساساً با شایعات متفاوت است.
رفتار با شایعات فکری چگونه است؟
روانشناس بالینی تأکید می کند: درمان شایعات به درمان اختلال اساسی بستگی دارد. تشخیص دقیق این اختلالات تنها مسئولیت یک روانشناس یا روانپزشک است. یکی از مؤثرترین راه های درمان ، درمان شناختی رفتاری (CBT) است که پروتکل های خاصی برای مداخلات درمانی در شایعه ذهنی دارد.
وی ادامه داد: مدت زمان درمان بسته به نوع و شدت اختلال روانی متفاوت است و گاهی اوقات به جلسات منظم ، دارو درمانی و همراهی نیاز دارد.
نقش افراد پیرامون فرآیند درمان
سلمانیان توصیه کرد که باید آگاه باشد که شایعه نشانه هشدار است ، نه تنبلی روانی یا ضعف اراده. حمایت روانشناختی ، اجتناب از سرزنش و تشویق به مراجعه به روانشناس یا روانپزشک می تواند نقش اساسی در بهبود روند درمان داشته باشد.
روانشناس بالینی خاطرنشان کرد: شایعات ، اگرچه اختلال روانی مستقل نیست ، اما می تواند به شدت بر زندگی فرد تأثیر بگذارد و نشانه ای از یک اختلال جدی تر باشد. شناسایی زودرس و مراجعه به روان درمانی می تواند از تشدید علائم ، اختلالات خواب ، کاهش عملکرد روزانه و حتی خودکشی یا خودکشی جلوگیری کند.
