به گزارش خبرگزاری مهر، شصت و چهارمین نشست معاونت علوم بهداشتی و تغذیه فرهنگستان علوم پزشکی با محوریت «پایش کلان شاخص های نظام سلامت در کشور» برگزار شد و طی آن وضعیت شاخص های سلامت، چالش ها، ضرورت بررسی داده ها و الزامات تقویت نظام پایش سلامت مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
این نشست با ادامه موضوع «پایش کلان شاخص های نظام سلامت در کشور» همراه بود و در ابتدا علی اکبری ساری رئیس پژوهشکده ملی بهداشت گزارشی از وضعیت شاخص های سلامت در حوزه های مختلف ارائه کرد.
به گفته وی، با وجود افزایش نرخ طلاق، نرخ باروری و رشد جمعیت از 1.2 در سال 1398 به 1.05 در سال 1403 و تعداد بچه دار شدن کاهش یافته است
اکبری ساری افزود: نرخ باسوادی از 94.7 درصد به 97 درصد افزایش یافته اما نرخ بیکاری از 10.6 درصد در سال 2018 به 7.5 درصد در سال 2018 کاهش یافته است.
وی گفت: همچنین هزینه خوراک از 20 میلیون تومان در دهه اول تا 95 میلیون تومان در دهه دهم متغیر است.
رئیس انستیتوی بهداشت کشور افزود: سهم مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی افزایش یافته و فعالیت بدنی مردان کمتر از زنان است و در روستا کمتر از شهر گزارش شده است. یزد بیشترین و قم کمترین میزان فعالیت بدنی بزرگسالان را دارد.
وی ادامه داد: میزان مصرف دخانیات در مردان 25 درصد و در زنان 4 درصد و مصرف مشروبات الکلی در مردان 15 درصد است که بیشترین سهم در استان قزوین و کمترین میزان در خراسان جنوبی است.
بر اساس این گزارش، شیوع دیابت در افراد بالای 18 سال حدود 13 درصد است که در سال 1400 به 18 درصد افزایش یافته است.
اختلالات روانپزشکی در گروه های اجتماعی پایین بین 20 تا 30 درصد گزارش شده است و تعداد کودکان بازمانده از تحصیل 8 درصد کاهش یافته است.
هزینه های نظام سلامت از سال 1398 با احتساب تورم تغییری نکرده و پرداخت از جیب مردم از 9/42 درصد در سال 1402 به 2/41 درصد در سال 1403 رسیده است که نشان دهنده کاهش امکان پرداخت است. همچنین 54 درصد از پرداخت های مستقیم در پنجک اول انجام می شود که نشان دهنده سود کمتر این گروه است.
در حوزه پیشگیری نیز خدمات PHC از 7 به 3 درصد کاهش یافته و عوامل خطر رو به افزایش است. بر اساس مطالعه هزینه-درآمد، پرداخت از جیب مردم در سال 1402 69 درصد در خدمات سرپایی و 95 درصد در خدمات دندانپزشکی گزارش شده است.
در ادامه جلسه اعضای گروه و مدعوین به بیان نظرات و پیشنهادات خود پرداختند. از جمله بر لزوم بررسی منابع اطلاعاتی، فاصله آمار ثبت شده دیابت (3.5 درصد) با نرخ واقعی (حدود 7 درصد)، اهمیت تحلیل خدمات بر اساس گروه های سنی و جنسیتی، لزوم همسوسازی شاخص های عملکرد، لزوم ارجاع داده های مشکوک به تیم های اپیدمیولوژیک و لزوم ادامه بررسی های ملی مانند طرح کاسپین تاکید شد. همچنین ایجاد سیستم پایش قابل اعتماد برای جمع آوری، اعتبار سنجی و تحلیل داده ها و پاسخگویی به نظام سلامت به ویژه در شاخص های عدالت سلامت ضروری اعلام شد.
در بخشی دیگر از بحث ها، عدم پایداری منابع در حوزه سلامت، علت اجرایی نشدن مرکز CDC، لزوم تدوین کتاب اطلاعاتی با محوریت عدالت سلامت، لزوم صحت سنجی داده های جمع آوری شده توسط موسسه ملی تحقیقات سلامت و نقش آن در ارائه بازخورد به مراکز مربوطه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین تاکید شد که سهم 30 درصدی عوامل مرتبط با تغذیه نامناسب در 420 هزار مرگ سالانه کشور اهمیت گنجاندن شاخص های تغذیه ای در تصویر سلامت را دوچندان می کند.
اعضا یادآور شدند: شاخص ها باید هر 5 تا 7 سال یکبار یکپارچه و در یک نظرسنجی جامع انجام شود و نبود اطلاعات در حوزه های اجتماعی و معنوی سلامت یکی از خلأهای موجود است. همچنین علیرغم ساختار پژوهشی و توسعه ای انستیتو ملی بهداشت، بخش «توسعه» آن مغفول مانده است و لازم است بررسی ها به صورت منسجم و یکپارچه توسط این مؤسسه انجام شود.
مشارکت مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت در جلسات آتی با توجه به نیاز مراکز به اطلاعات ضروری تلقی شد. همچنین این سوال مطرح شد که چه نهادی مسئول سیاست گذاری داده در وزارت بهداشت است؟
در پایان مقرر شد بحث به جلسه بعدی موکول شود و برای جمع بندی بهتر اطلاعات تکمیلی توسط موسسه ملی بهداشت و مرکز توسعه شبکه و همچنین خلاصه وضعیت شاخص های ایمنی محصولات غذایی در حوزه های صنعت و کشاورزی توسط نماینده سازمان غذا و دارو در جلسه بعدی ارائه شود.
