به گزارش خبرگزاری ایمنا، جلسه هماهنگی کمیته سلامت و آموزش و پرورش استان اصفهان امروز دوشنبه 26 آذرماه با محوریت بررسی وضعیت شیوع آنفلوآنزا در مدارس و تدوین برنامه های پیشگیرانه در مرکز بهداشت استان برگزار شد. نشستی که با توجه به افزایش موارد ابتلا در کشور و لزوم مدیریت همزمان سلامت دانش آموزان و تداوم آموزش حضوری اهمیت ویژه ای یافته است. این جلسه با حضور علیرضا عابدی معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان، حمید گله داری معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و رئیس مرکز بهداشت استان و بهنام امینی رئیس اداره بهداشت و بهزیستی آموزش و پرورش برگزار شد.
بررسی آخرین وضعیت بیماری در مدارس
به گفته کارشناسان روند بیماری های تنفسی فصلی از پایان مهرماه به ویژه در آبان و آذر افزایش یافته است. الگویی که مطابق با پیش بینی های وزارت بهداشت درباره شروع زودهنگام فصل آنفولانزای 1403-1404 است. در این گزارش تاکید شده است که اگرچه شدت بیماری در اکثر موارد متوسط است، اما گروه سنی دانشآموزان به دلیل حضور مستمر در محیطهای شلوغ و بسته، یکی از گروههای مهم در چرخه انتقال بیماری محسوب میشوند.
در هفتههای اخیر، مراجعات سرپایی با علائمی شبیه آنفولانزا افزایش یافته است و مدارس به عنوان تجمعات بزرگ انسانی نیاز به مراقبت و نظارت دقیقتری دارند. بیشتر موارد بیماری خفیف تا متوسط گزارش شده است، اما پویایی بیماری در سنین پایین نیاز به مراقبت بهداشتی دارد. به منظور جلوگیری از افزایش بار بیماری، همکاری آموزش و پرورش نقش اساسی در نظارت بر غیبت های تحصیلی و انتقال اطلاعات به مرکز بهداشت دارد.
تاکید آموزش و پرورش بر آماده سازی مدارس
طی هفتههای گذشته بخشنامهها و دستورالعملهای متعددی در خصوص رعایت اصول بهداشتی، تهویه کلاس، آموزش مراقبتهای فردی به دانشآموزان و نقش اولیا در کنترل بیماری به مدارس ارسال شده است. سلامت دانش آموزان برای ما خط قرمز است. بر این اساس، مدیران مدارس موظفند به محض مشاهده علائم مشکوک در بین دانشآموزان، اطلاعات لازم را ارائه کرده و توصیههای بهداشتی مانند استفاده داوطلبانه از ماسک برای دانشآموزان بیمار اما امکان حضور در مدرسه، ایزولهسازی موردی و تهویه را اجرا کنند.
آموزش و پرورش علاوه بر تاکید بر اصول بهداشتی، برنامه های آموزشی را برای دانش آموزان و خانواده ها نیز تقویت کرده است. ارتقای آگاهی بهترین ابزار پیشگیری است. دانشآموزی که میداند شستن مرتب دستها، نبردن وسایل شخصی مشترک و رعایت فاصله در هنگام سرفه و عطسه چقدر در کاهش انتقال بیماریهای تنفسی مؤثر است، عاملی برای تقویت سلامت جمعی میشود.
سیستم “قاضی”؛ ابزار اصلی برای نظارت بر غیبت و پیش بینی روند بیماری
سامانه «دادرس» سامانهای که در سالهای اخیر با هدف نظارت بر غیبت دانشآموزان و در ایام شیوع ویروسهای فصلی طراحی شده است، نقش اساسی در پیشبینی شیوع این بیماری دارد. سیستم دادگاه فقط یک سیستم ثبت آمار نیست. ابزاری هوشمند برای شناسایی نقاط حساس و اقدام قبل از بدتر شدن بیماری است. مدیران مدارس موظفند آمار غیبت هفتگی را وارد سامانه کنند. این داده ها به صورت روزانه توسط کارشناسان آموزش و پرورش و مرکز بهداشت مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و در صورت مشاهده افزایش غیرعادی غیبت در مدرسه یا منطقه، تیم های بهداشت به سرعت وارد عمل می شوند.
این سامانه امکان مقایسه روند بین مدارس، غربالگری به موقع، مدیریت هدفمند و حتی تصمیم گیری در مورد اقدامات تکمیلی مانند حضور کارشناس بهداشت در مدارس را فراهم می کند. بر اساس تجربیات سالهای گذشته، حتی افزایش دو تا سه درصدی غیبت در یک هفته میتواند هشدار اولیه یک اپیدمی کوچک باشد. قاضی به جای اقدام دیرهنگام، قابلیت اقدام پیشگیرانه و سریع را ایجاد کرده است.
همکاری مشترک حوزه آموزش و بهداشت برای مدیریت بیماری
کنترل بیماری های تنفسی فصلی در مدارس مستلزم هماهنگی نزدیک آموزش و بهداشت است. مدارس بهعنوان مکانهایی با تراکم جمعیت بالا، اگرچه بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند، اما از سوی دیگر، بهترین ظرفیت را برای اجرای برنامههای پیشگیرانه، آموزش جمعی و اطلاعرسانی عمومی دارند.
در شرایط فعلی واکسیناسیون گروه های پرخطر، رعایت بهداشت فردی، تهویه مناسب کلاس ها و نظارت بر غیبت چهار رکن اصلی کنترل بیماری در مدارس است. دانش آموزان بهترین سفیران سلامت خانواده ها هستند. اگر نکات بهداشتی صحیح را در مدرسه یاد بگیرند، آن را به خانه می برند و این چرخه به کنترل بیماری در سطح جامعه کمک می کند.
اقدامات عملیاتی برای پیشگیری از آنفولانزا
مهمترین اقدامات عملیاتی برای پیشگیری از آنفولانزا در مدارس شامل موارد زیر است:
- افزایش دفعات نظارت بر تهویه مدارس به خصوص در کلاس های شلوغ.
- برگزاری جلسات آموزشی کوتاه مدت تا معلمان و مربیان بهداشت علائم هشدار دهنده بیماری و نحوه برخورد با موارد مشکوک را به خاطر بسپارند.
- الزام مدیران مدارس به ثبت آمار منظم و دقیق غیبت ها و ارسال آن از طریق دستگاه قضایی.
- ارزیابی روزانه غیبت دانش آموزان در مناطق مختلف و اعزام تیم های متخصص در صورت افزایش روند.
- ارسال پیام های آموزنده به خانواده ها درباره نقش مهم استراحت در منزل دانش آموزان بیمار در پیشگیری از انتقال بیماری.
- تاکید بر آموزش رفتارهای پیشگیرانه مانند شستن دست ها، استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه و اجتناب از تماس نزدیک در طول بیماری.
- آماده سازی مدارس برای اجرای برنامه های جایگزین آموزشی کوتاه مدت برای دانش آموزانی که برای جلوگیری از عقب افتادن باید در خانه استراحت کنند.
علیرغم افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا، مسئولان آموزش و پرورش و بهداشت تاکید می کنند که وضعیت تحت کنترل است و جای نگرانی برای خانواده ها وجود ندارد. اصول بهداشتی باید به درستی رعایت شود و مدارس و خانواده ها باید همکاری موثری داشته باشند. تجربه سال های گذشته نیز نشان داده است که آگاهی، نظارت دقیق و اقدامات پیشگیرانه بهترین راه حل برای کاهش شیوع این بیماری فصلی است. حفظ سلامت دانش آموزان شرط اصلی ادامه تحصیل است و تا زمانی که همکاری مشترک آموزش و پرورش و بخش بهداشت برای مدیریت این بیماری ادامه داشته باشد، مدیریت بیماری هایی مانند آنفولانزا در مدارس امکان پذیر و موثر خواهد بود.
