مقصر کمبود دارو! – خبرگزاری مهر اخبار ایران و جهان

سلامت جو، کمبود دارو را می توان یکی از مهم ترین چالش های نظام سلامت هر کشوری دانست که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما نکته ای که نباید نادیده گرفت دلایل کمبود دارو است که عوامل مختلفی را شامل می شود. در این میان، تجویز بی رویه دارو در نسخه های بیماران یکی از این عوامل است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
براساس آمار رسمی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، میانگین نسخهای دارو در دنیا کمتر از 1.7 واحد است، اما این میزان در نسخه ایرانیها 4.3 واحد دارو است. که نشان می دهد وضعیت خوبی در تجویز و مصرف دارو نداریم.
آمار چه می گوید؟
در نیمه اول سال 1404 بیش از 28 میلیارد دارو به ارزش 156 هزار میلیارد تومان در کشور توزیع شد; آمارها نشان می دهد که ایرانی ها به طور متوسط 4.6 میلیارد دارو در ماه مصرف می کنند و تهران با اختلاف بیشترین مصرف کننده مواد مخدر در کشور است.
نازیلا یوسفی، مدیرکل نظارت و نظارت بر مصرف فرآورده های بهداشتی سازمان غذا و دارو گفت: تجویز غیرمنطقی دارو، مصرف غیرضروری و تقاضای القایی برخی از ذینفعان از عوامل اصلی کمبود دارو و نارضایتی عمومی در کشور است.
وی افزود: در سال های اخیر علاوه بر محدودیت های عرضه، مشکلات ناشی از الگوی نامناسب مصرف دارو، دسترسی بیماران را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
به گفته وی، تجویز داروهای خارج از دستورالعملهای بالینی داخلی، فروش داروهای نسخهای بدون نسخه، عرضه داروهای بیمارستانی در داروخانههای شهری و ایجاد تقاضای القایی از سوی تولیدکنندگان، واردکنندگان یا ارائهکنندگان خدمات سلامت افزایش مییابد. نه به جای تقاضا و بروز کمبود دارو.
یوسفی تاکید کرد: پزشکان باید با رعایت دستورالعمل های بالینی محلی و پرهیز از تجویز داروهای غیر ضروری به بهبود شرایط کمک کنند. همچنین داروسازان با خودداری از فروش داروهای تجویزی بدون نسخه و راهنمایی بیماران می توانند نقش مهمی در مدیریت مصرف داشته باشند.
وی با اشاره به نقش بیمه ها در حمایت از تجویز منطقی داروها، گفت: نظارت بر الگوهای نسخه نویسی و قیمت گذاری صحیح، انگیزه رعایت پروتکل های درمانی را افزایش می دهد.
با توجه به نظارت و نظارت مدیرکل سازمان غذا و دارو بر مصرف فرآورده های بهداشتی، سازمان نظام پزشکی نیز باید بر تخلفات نسخه نویسی و تبلیغات دارویی نظارت داشته باشد.
بر اساس اطلاعات رسمی، از مجموع 156 هزار میلیارد تومان بازار دارویی در نیمه اول سال 1404، 81.75 درصد (حدود 127 هزار و 500 میلیارد تومان) مربوط به داروهای تولید داخل و تنها 18.25 درصد (حدود 28 هزار و 480 میلیارد تومان) مربوط به داروهای وارداتی بوده است.
این نسبت نشان می دهد که سیاست های تقویت تولید ملی در حوزه دارو همچنان موثر است و بیشتر نیاز دارویی کشور از داخل تامین می شود. با این حال، سهم نسبتاً بالای واردات از نظر ارزش ریالی گواه این است که اقلام وارداتی عمدتاً داروهای با فناوری پیشرفته یا گران قیمت هستند.
وضعیت داروهای بدون نسخه (OTC).
وضعیت داروهای بدون نسخه یا OTC در کشور ما تقریباً مشابه داروهایی است که باید با نسخه تهیه شوند. زیرا قوانینی برای داروهای OTC تعریف شده است که متاسفانه چندان جدی گرفته نمی شود و در نتیجه شاهد ذائقه داروخانه در عرضه داروهای OTC هستیم. این در حالی است که داروهای بدون نسخه نیز می توانند برای مصرف کننده آن دارو خطرناک باشند.
مدیرکل نظارت و نظارت بر فرآورده های بهداشتی سازمان غذا و دارو گفت: افزایش مصرف داروهای OTC در کشور متاثر از عوامل متعددی از جمله هزینه و زمان مراجعه به پزشک، توصیه های نادرست اطرافیان و همچنین تبلیغات غیرعلمی در فضای مجازی است. به خصوص صفحاتی که با اهداف مالی فعالیت می کنند با ارائه اطلاعات نادرست سلامت عمومی را تهدید می کنند.
وی افزود: گرایش به مصرف خودسرانه مواد مخدر گاه ناشی از باورهای غلط فرهنگی یا تقلید از مطالب ارائه شده در شبکه های اجتماعی است. با این حال، حتی داروهای OTC نیز می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند یا با سایر داروها تداخل داشته باشند.
یوسفی با اشاره به حضور مسئول فنی در تمامی داروخانه های کشور گفت: داروسازان در داروخانه ها می توانند در انتخاب صحیح داروهای OTC به مردم کمک کنند.
ضرورت کار فرهنگی برای جامعه پزشکی
دارو توسط پزشک برای بیمار تجویز می شود. بنابراین وقتی مقدار اقلام دارویی در هر نسخه زیاد باشد به این معنی است که پزشکان برای بیماران دارو می خواهند. بنابراین مهمترین وظیفه برای کنترل آمار نسخه های دارویی در نسخه های بیماران، ترغیب و تشویق جامعه پزشکی به اصلاح نسخه های دارویی بیماران است. زیرا گاهی می بینیم که در نسخه بیمار داروهایی نوشته می شود که همان دارو در منزل بیمار موجود است. بنابراین پزشک می تواند پس از درخواست از بیمار دارو را تجویز کند.
اما در این بین برخی رفتارهای نادرست نیز باعث می شود که با کمبود دارو در داخل مواجه شویم که این امر نیازمند تحقیقات و کار کارشناسی سازمان نظام پزشکی است.
آنچه مسلم است کمبود دارو همیشه مربوط به تحریم ها نیست و لازم است وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو از کمبود دارویی که به دلیل برخی رفتارهای نامناسب به وجود می آید جلوگیری کنند. اتخاذ تدابیر و سیاست ها.



