علت ابتلاء ایرانیها به سنگ کلیه چیست؟
به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت (تابنا)، سنگ ها بیشترین بار بیماری های مربوط به دستگاه ادراری را دارند. سنگ کلیه در کنار سرطان پروستات، شایع ترین بیماری های اورولوژی در کشور هستند.
امیر محسن ضیایی رئیس انجمن اورولوژی ایران در نشست خبری بیست و هفتمین کنگره اورولوژی ایران گفت: این همایش هر ساله در همین بازه زمانی برگزار می شود و فرصت خوبی برای تمامی رشته های مرتبط با اورولوژی است. دور هم جمع شوند و طی این کنفرانس بتوان پیشرفت علمی داشت. با جدیدترین ها در این زمینه آشنا شوید. مهم ترین نکته این است که تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و فرصت خوبی برای آشنایی با آخرین فناوری ها، تجهیزات و امکانات این حوزه است.
ضیایی با بیان اینکه دو رشته مهم برای مراقبت از کلیه و مجاری ادراری وجود دارد، ادامه داد: نفرولوژی مربوط به قسمت داخلی کلیه و اورولوژی بیماری های مربوط به دستگاه ادراری در حوزه سلامت، پیشگیری، پیش بینی، کاهش خطر و همچنین درمان مداخله ای دارد. در این زمینه بیماری های مختلفی وجود دارد که از اهمیت بالایی برخوردار است، از جمله کاهش فعالیت کلیه و نارسایی این اندام، بیماری های مادرزادی، عفونت ها و سرطان های دستگاه ادراری مانند مثانه، پروستات و ….
به گفته این مسئول، نکته مهم در اینجا این است که جراحی کلیه همه طیف های جامعه از کودکان گرفته تا سالمندان و بیماران را در بر می گیرد و همه گروه های سنی به متخصصان مراجعه می کنند.
وی درباره جایگاه این رشته نیز اظهار داشت: این رشته در حال پیشرفت است و بسیاری از فعالیت های جراحی جدید در مجاری ادراری آغاز شده و وابستگی زیادی به دستگاه های پیشرفته دارد. در حال حاضر بسیاری از اقدامات در قالب کارهای غیرتهاجمی انجام می شود. ایران در سطح منطقه یکی از بهترین ارائه دهندگان خدمات پزشکی در این زمینه است. افراد زیادی از کشورهای دیگر به همکاران ما مراجعه می کنند و درمان های مناسب را دریافت می کنند. در سطح بین المللی با وجود مشکلاتی که در تامین تجهیزات به دلیل منابع و تحریم ها وجود دارد، در کلاس جهانی قرار داریم. البته باید تلاش زیادی کنیم تا خودمان را در این سطح نگه داریم، اما باید منابع کافی داشته باشیم و آموزش های لازم را ارائه دهیم.
به گفته ضیایی، در حال حاضر یک سوم جراحی ها مربوط به سنگ، یک سوم مربوط به سرطان و یک سوم دیگر اعمال جراحی است که برخی از آنها به صورت کمتر تهاجمی انجام می شود.
این پزشک در پاسخ به سوالی مبنی بر شیوع سنگ کلیه در ایران نیز اظهار داشت: این بیماری در ایران شایع است که یکی از دلایل آن بر اساس شرایط جغرافیایی و دما، قرار گرفتن ایران در منطقه نیمه خشک است. و این بیماری در مناطق گرمتر، شیوع بیشتری دارد.
وی درباره شیوع پروستات نیز گفت: در کشورهای شرق و جنوب غرب آسیا شیوع این بیماری کم است اما ایران وضعیتی مشابه کشورهای غربی دارد و شیوع آن بیشتر است. البته در میزان شیوع بیماری ها تفاوت چندانی با سایر کشورها نداریم، اما در کشورهایی که شرایط بهداشتی قوی تری دارند، این بیماری ها کمتر است.
ما ربات جراح نداریم، اما درمان مدرن انجام می دهیم
دکتر محمدعلی زرگر از اعضای هیات علمی انجمن اورولوژی ایران این موسسه را یکی از قدیمی ترین انجمن های تاسیس شده در کشور دانست و گفت: انجمن اورولوژی ایران قبل از انقلاب در سال 1397 تاسیس شد و قدیمی ترین انجمن است. در سال 1352 در وزارت بهداشت به ثبت رسید و فعالیت آن دوباره آغاز شد. در حال حاضر حدود 1400 متخصص و 200 دستیار اورولوژی در کشور داریم.
وی افزود: از نیمه دوم سال قبل با توجه به گستردگی کار و جمعیت، تبدیل به جامعه ای به نام انجمن شد. انجمن اورولوژی ایران هر ساله در اردیبهشت ماه کنگره ای 4 روزه برگزار می کند و هدف از برگزاری آن به روز رسانی دانش متخصصان اورولوژی در کشور است.
زرگر با بیان اینکه ربات های جراح اکنون پای خود را به این رشته باز کرده اند، اظهار داشت: یکی از رشته هایی که این ربات ها شروع به جراحی کردند، اورولوژی بود. در حال حاضر کشورهای منطقه از این تجهیزات بهره مند هستند و امیدواریم این ربات ها را در کشور خود داشته باشیم. در حال حاضر ربات جراح وارداتی نداریم، اما مهم این است که از نظر علمی در منطقه بهترین هستیم.
وی تاکید کرد: البته تمام جراحی هایی که در کشورهای دیگر به صورت رباتیک انجام می شود در ایران به روش لاپاراسکوپی انجام می شود که البته این کار برای جراح سخت تر است، زیرا با ربات ها جراح مستقیما درگیر عمل نمی شود.
این پزشک درباره بیماری های این رشته نیز گفت: شیوع بیماری ها بستگی به نوع بیماری دارد و در حال حاضر دو نوع بیماری در کل دنیا شیوع بیشتری دارد؛ پروستات و سنگ. پروستات چه خوش خیم باشد چه بدخیم، در صورت مراجعه به موقع و تشخیص صحیح، قطعاً زندگی طبیعی برای بیمار وجود خواهد داشت و مرگی به دلیل این مشکل وجود نخواهد داشت. در گذشته بیشتر جراحی های ما در زمینه سنگ بود و در حال حاضر تقریباً همه این جراحی ها با روش های درمانی جدید و به صورت بسته یا کمتر تهاجمی انجام می شود.
سنگ کلیه یک بیماری خانوادگی است
زرگر تاکید کرد: بیماری ها یا خانوادگی هستند یا ژنتیکی. سنگ کلیه آنها فامیلی هستند، اما پروستات با ژن ها مرتبط است. اگر فردی در اعضای درجه یک خانواده خود فرد مبتلا به پروستات داشته باشد، احتمال ابتلا به آن 4 برابر است، اما اگر این عدد به 2 برسد، احتمال ابتلا به این بیماری به 9 برابر افزایش می یابد. افراد عادی باید بعد از 50 سالگی این بیماری را بررسی کنند، اما برای افرادی که در خانواده خود این بیماری را دارند، این تعداد برای 40 سال به بالا توصیه می شود. تشخیص از طریق PSA و معاینه انجام می شود.
این متخصص اورولوژی در پاسخ به سوالی درباره افزایش ابتلا به سرطان پروستات می گوید: افزایش ابتلا نداریم اما آگاهی مردم افزایش یافته و اطلاعات بیشتری به آنها داده می شود. از جمله باید بدانند که افراد عادی شبی یک بار برای دستشویی از خواب بیدار می شوند و در صورت افزایش و تداوم این بیداری ها باید به پزشک مراجعه کنند. آگاهی مردم باعث می شود که بیماری زودتر تشخیص داده شود.
ضیایی رئیس جامعه اورولوژی ایران نیز به تشریح این نکته پرداخت و افزود: سطح سواد سلامت مردم افزایش یافته است. نکته دوم دسترسی به خدمات پزشکی است که فرد شانس بیشتری برای درمان دارد. امکان تشخیص نیز افزایش یافته است. در گذشته افراد با پیشرفت بیماری به ما مراجعه می کردند اما اکنون تشخیص زودهنگام داریم و با آزمایشی به نام PSA می توان بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داد و نوعی غربالگری محسوب می شود. قیمتش گرون نیست
وی بر افزایش سطح سواد سلامت جامعه تاکید کرد و گفت: با غربالگری می توان از بسیاری از بیماری ها پیشگیری و حتی در مراحل اولیه درمان کرد. این موضوع در مورد کنترل بیماری های مربوط به سیستم ادراری نیز حائز اهمیت است زیرا 2 بیماری مهم وجود دارد که می تواند باعث نارسایی کلیه شود. دیابت و فشار خون. اگر به موقع غربالگری شوند، بار قابل توجهی از بیماری ها کاهش می یابد. حتی در صورت عفونت، اگر شرایط بیماران کنترل شود، منجر به نارسایی کلیه نمی شود. بیماری های کلیوی بار سنگینی بر دوش دولت و نظام سلامت دارد، به خصوص در مورد دیالیز یا امکان پیوند. سرمایه گذاری یک دلار برای پیشگیری معادل 5 دلار درمان و 15 دلار برای توانبخشی است.
یک پیشرفت خوب در مورد یک بیماری رایج زنانه
دکتر رباب مقصودی از اعضای هیات مدیره انجمن اورولوژی ایران نیز به پیشرفت درمان های مرتبط با اورولوژی اشاره کرد و گفت: جراحی های کمتر تهاجمی در ایران با متخصصان ارولوژی شروع شد و به نوعی پایه گذار آن بودند. و اکنون به انواع جراحی های پیشرفته رسیده است.” در حال حاضر، اکثر جراحی هایی که قبلا به صورت باز انجام می شد، به روشی کمتر تهاجمی ارائه می شود. حتی در مورد سنگ ها، قبل از اینکه سنگ شکن نداشتیم و از ابزار اولیه برای عمل سنگ استفاده می کردیم، به دلیل جراحی باید دو تا سه هفته در بیمارستان بستری می شد، اما با توجه به پیشرفت جراحی های کمتر تهاجمی، این اتفاق افتاد. زمان بسیار کاهش یافته است و بیماران به سرعت به روند عادی زندگی خود باز می گردند.
مقصودی افزود: ایران از نظر عملی هیچ یک از آخرین تکنیک های منطقه را کم ندارد و همه جراحی هایی که در دنیا انجام می شود را با فناوری های پیشرفته ارائه می دهیم. این خدمات حتی در مراکز شهر نیز ارائه می شود. البته به دلیل تحریم یا کمبود منابع مالی دسترسی به ربات ها وجود ندارد، اما این کمبود مانع کار کمتر تهاجمی نشده است و این مهارتی که متخصصان در حین آموزش کسب می کنند می تواند جایگزین ربات ها شود.
این پزشک به پیشرفت درمان های زنان اشاره کرد و گفت: بی اختیاری ادرار در زنان یکی از مشکلاتی است که درصد زیادی از زنان به آن مبتلا هستند و در بسیاری از موارد به مطب های مختلف سرگردان می شوند. در حال حاضر با وجود انجمن اورولوژی بانوان، مشکلات این بانوان برطرف شده و درمان های به روز ارائه می شود.
وی درباره آمار جراحی های کمتر تهاجمی نیز اظهار داشت: قسمت زیادی از سنگ ها و سرطان های دستگاه ادراری حدود 60 تا 70 درصد با این روش درمان می شوند.
باورهای غلط بیماران
دکتر هادی رادفر از اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و دبیر انجمن اورولوژی ایران نیز با بیان اینکه فعالیت های درمانی در اقصی نقاط کشور در حال انجام است، اظهار داشت: در حال حاضر پیشرفته ترین جراحی ها ارائه شده است. حتی در شهرهای محروم و بالاترین سطح خدمات. دارو داریم
به گفته وی، سنگ ها بیشترین بار بیماری را در بخش اورولوژی کشور دارند و شیوع آن در مردان و زنان حدود 5 درصد است که مشابه سایر کشورهاست. سرطان های پروستات، مثانه، کلیه و بیضه نیز شایع ترین سرطان های اورولوژی هستند.
رادفر به یک باور غلط در بین بیماران اشاره کرد و گفت: علاوه بر جراحی های سنگ، اکثر جراحی ها در مورد سرطان بسته و کمتر تهاجمی هستند. البته گاهی اوقات بیماران فکر می کنند که اگر جراحی بسته انجام شود، جراحی کامل نیست، اما این تصور درستی نیست و اگر پزشک درمان بسته را تشخیص دهد، درمان کامل است.
ضرورت تهیه تجهیزات برای آموزش با کیفیت
دکتر عرفان امینی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز با بیان اینکه این رشته ها وابستگی زیادی به تجهیزات دارند، گفت: اگر این موارد فراهم نشود می تواند بر تربیت دستیاران تأثیر بگذارد. فناوری ها به سرعت در حال به روز شدن هستند و بهتر است در دسترس همه مراکز درمانی باشد. در شرایط آموزشی احتمال آسیب دیدن دستگاه ها وجود دارد و گاهاً می بینیم که برای مدتی در دسترس نیستند و فرصت ایده آل برای آموزش دستیاران از دست می رود.