سن عفونت HIV کاهش یافته است. خانواده ها هوشیارتر باشند – خبرگزاری مهر ایران و جهان

خبرگزاری مهر – گروه سلامت: با افزایش نگرانی ها در مورد شیوع ایدز و تغییر الگوی انتقال ویروس اچ آی وی در سال های اخیر، در گذشته بیشتر موارد ابتلا از طریق استفاده مشترک از سوزن در بین افراد معتاد ثبت می شد. امروزه رابطه جنسی محافظت نشده به مهم ترین راه انتقال تبدیل شده است و حتی سن ابتلا در برخی گزارش ها به گروه های نوجوان نیز رسیده است.

این تغییر فرآیند، ضرورت آموزش گسترده، آگاهی علمی، کاهش انگ اجتماعی و دسترسی آسان تر به خدمات درمانی و مشاوره را دوچندان کرده است. زیرا هنوز بسیاری از مبتلایان به دلیل ترس از قضاوت یا انکار بیماری از مراجعه به مراکز درمانی امتناع می ورزند و این امر خطر انتقال ناخواسته را افزایش می دهد. کارشناسان تاکید می کنند که ایدز بر خلاف بسیاری از بیماری های کوتاه مدت راه درازی در پیش دارد و تنها با درمان منظم، حمایت خانواده و پذیرش اجتماعی می توان وضعیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشید و چرخه انتقال اچ آی وی را کنترل کرد.

در همین رابطه خبرنگار مهر با مهری نجات متخصص مغز و اعصاب و زوج درمانگر او گفتگویی داشت

ماهیت ایدز چیست؟

نجات: بیماری ایدز (HIV) در دسته بیماری های مزمن قرار می گیرد. این بدان معناست که پس از ورود ویروس به بدن، فرد معمولاً در یکی دو ماه اول علائم فوری را تجربه نمی کند و روند علائم ممکن است سال ها طول بکشد و شروع درمان HIV در مراحل اولیه می تواند ظهور علائم را برای مدت طولانی به تاخیر بیندازد.

بر خلاف بسیاری از بیماری های حاد، ایدز به سرعت از جامعه محو نمی شود و فرد مبتلا در درازمدت با عواقب آن مواجه می شود. اولین موارد ابتلا به ایدز در جهان در آفریقا گزارش شد و در ایران اولین عفونت در یک کودک هموفیلی که تزریق خون دریافت کرده بود شناسایی شد.

جامعه در مواجهه با هر بیماری جدید مانند تجربه جهانی کرونا در ابتدا با سردرگمی مواجه می‌شود، زیرا اطلاعات دقیقی از منشاء، راه‌های انتقال و عوارض آن وجود ندارد و این باعث ترس عمومی می‌شود. در مورد انتقال اچ آی وی به دلیل احتمال انتقال جنسی، این بیماری علاوه بر جنبه پزشکی، پیامدهای اجتماعی گسترده ای را به همراه داشت.

جامعه چگونه بیماران HIV را پذیرفته است؟

نجات: در سال‌های اولیه شناسایی این بیماری، باورهای نادرست و قضاوت‌های اجتماعی علیه مبتلایان بسیار قوی بود. به افراد مبتلا برچسب‌های اجتماعی داده می‌شد و علاوه بر تحمل این بیماری و علائم آن، باید انگ اجتماعی، خانوادگی و شخصی را نیز تحمل می‌کردند. این وضعیت باعث ترس و نگرانی بسیاری در میان مبتلایان شد. در حالی که جامعه اطلاعات کافی در مورد روش های پیشگیری و انتقال HIV نداشت.

در آن زمان برخی از گروه ها در داخل و خارج از کشور رویکردهای نادرستی در برخورد با بیماران داشتند و حتی برخی پیشنهادات غیرعلمی می دادند. اما با گذشت زمان و با گسترش آموزش های عمومی و ورود نهادهای تخصصی، آگاهی جامعه نسبت به ایدز و روش های کنترل و درمان آن افزایش یافت و مقاومت در برابر پذیرش درمان کاهش یافت. ایجاد درک صحیح از ایدز نقش مهمی در کاهش انگ اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی مبتلایان دارد.

چالش های روانی و اجتماعی بیماران HIV چیست؟

نجات: با این حال، بیماران مشکوک به آلوده شدن به ویروس HIV در روند پذیرش بیماری با مشکلات جدی مواجه هستند. پس از دریافت نتیجه آزمایش، بسیاری از افراد در انکار هستند و فکر می کنند که نتیجه اشتباه است. این مرحله به عنوان بدترین بخش از فرآیند معرفی شده است، زیرا فرد درمان را با امتناع از پذیرش عفونت شروع نمی کند و خطر انتقال HIV همچنان وجود دارد.

معمولاً مرحله بعدی بروز خشم، عصبانیت نسبت به خود، جامعه و دیگران است. برخی از بیماران احساس انتقام می کنند که چرا آلوده شده اند و این خشم را به روش های مختلف ابراز می کنند.

پس از این دوره، فرد اغلب با ترس، اضطراب، افسردگی و احساس طرد شدن مواجه می شود. فرآیندی که شبیه واکنش افراد به رویدادهای جدی زندگی است. در مرحله بعد، بیمار با جمع آوری اطلاعات در مورد ایدز، روش های درمان، میزان انتقال و نحوه اطلاع رسانی به خانواده سعی در مدیریت وضعیت خود دارد. متأسفانه وقتی فردی درباره ایدز تحقیق می کند، متوجه می شود که درمان قطعی وجود ندارد و همین امر باعث افزایش اضطراب او در مورد روابط، زندگی مشترک، بچه دار شدن و سایر جنبه های زندگی می شود.

فشار روانی بیماران HIV بسیار سنگین تر از بیماران مبتلا به بسیاری از بیماری های دیگر است. برای مثال، فرد مبتلا به سرطان معمولاً از حمایت خانواده، همدردی اطرافیان و همراهی اجتماعی برخوردار است. اما افراد مبتلا به HIV اغلب با کمبود حمایت اجتماعی روبرو هستند و حتی در اطلاع رسانی به عزیزان خود با چالش هایی مواجه هستند.

نقش پزشکان در رابطه با بیماران مبتلا به HIV چیست؟

نجات: همچنین پزشکان نقش مهمی در همراهی بیماران و کمک به آنها برای غلبه بر مراحل روانی ایدز دارند. با این حال، به دلیل انگ اجتماعی HIV، برخی از افراد از ترس قضاوت شدن توسط دیگران حتی به دنبال درمان نمی روند و این بیماری را مخفی نگه می دارند.

ایدز یک بیماری چند ماهه نیست. ممکن است 10 تا 15 سال از زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. بیمار باید با جامعه تعامل داشته باشد و با وجود بحران های فراوان به زندگی عادی خود ادامه دهد. افراد مبتلا علاوه بر مشکلات معمول شخصی و خانوادگی، بار مضاعف عوارض بیماری و عوارض درمانی را به دوش می‌کشند.

آیا انتقال HIV از طریق رابطه جنسی افزایش یافته است؟

نجات: تغییر الگوهای انتقال اچ‌آی‌وی گزارش داد که در سال‌های گذشته، بخش قابل‌توجهی از موارد از طریق استفاده از سوزن مشترک در میان افراد معتاد گزارش شده است. اما امروزه رابطه جنسی محافظت نشده به مهم ترین عامل انتقال تبدیل شده است و متاسفانه اکنون مواردی در سنین پایین مشاهده می شود و حتی نوجوانان نیز مواردی را گزارش می کنند.

حتی زوج هایی که تحت درمان HIV هستند باید از اقدامات محافظتی در روابط جنسی خود استفاده کنند. همچنین باید بپذیریم که مبتلایان بخشی از خانواده و جامعه ما هستند و تنها با احتیاط و آگاهی می توان از انتقال بیماری جلوگیری کرد.

عدم آگاهی کافی یکی از چالش های اصلی در مدیریت ایدز است و در صورت عدم ارائه اطلاعات دقیق و علمی به مردم، ترس ها و باورهای نادرست ادامه خواهد داشت. لازم است متخصصان و مشاوران وارد عمل شوند تا خانواده ها بتوانند فرزندان، همسر یا اعضای آسیب دیده خود را بپذیرند و از آنها حمایت کنند.

اگرچه نمی توان روند انتقال HIV را به طور کامل متوقف کرد، اما اطلاع رسانی صحیح می تواند از شدت اضطراب و وحشت اولیه بکاهد. در ابتدا از هر عطسه و سرفه ای می ترسیدیم، اما امروز آموخته ایم که با آگاهی می توانیم ایمن باشیم. در مورد ایدز هم همینطور است. با آموزش و درمان می توانید زندگی سالم و ایمن داشته باشید.

درمان منظم بار ویروسی را تا حد زیادی کاهش می دهد و در این شرایط تماس روزمره مانند در آغوش گرفتن یا در آغوش گرفتن خطرناک نیست. برای انتقال، معمولاً باید شرایط خاصی مانند وجود زخم باز و تماس مستقیم خون به خون رعایت شود.

وی نقش مراکز مشاوره تخصصی ایدز را در کاهش انگ اجتماعی و کمک به آرامش بیماران و خانواده ها ستود. ارائه اطلاعات صحیح اولین قدم برای کنترل این مشکل است.