سرفه پاییزی؛ هشداری جدی برای بدن که نباید نادیده گرفت – خبرگزاری مهر ایران و جهان

به گزارش خبرگزاری مهر، عطاکه حاجیلری، متخصص بیماری های ریوی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، سرفه ها را بر اساس مدت زمان به سه دسته حاد (کمتر از سه هفته)، تحت حاد (بین سه تا هشت هفته) و مزمن (بیش از هشت هفته) تقسیم کرد و علل شایع هر کدام را تشریح کرد.

وی افزود: عفونت های ویروسی و باکتریایی عامل اصلی سرفه هستند و همچنین افرادی که به بیماری های زمینه ای مانند آسم یا برونشیت مزمن ناشی از مصرف دخانیات مبتلا هستند، در مواجهه با عوامل عفونی یا حساسیت زا ممکن است دچار تشدید سرفه شوند. سرفه های تحت حاد اغلب پس از یک عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا حتی کووید-19 رخ می دهد. جایی که سایر علائم بیماری برطرف شده، اما سرفه ادامه دارد. این نوع سرفه که به «سرفه پس از عفونی» معروف است، نیازمند توجه و گاهی درمان‌های حمایتی است.

حاجیلری تصریح کرد: اما تمرکز اصلی برنامه روی سرفه های مزمن بود که می تواند تا سه ماه ادامه داشته باشد و نیاز به معاینات جدی پزشکی دارد. کارشناس این برنامه مهم ترین علل سرفه های مزمن را آسم، بازگشت اسید معده (ریفلاکس معده به مری) و مشکلات دستگاه تنفسی فوقانی مانند رینیت آلرژیک، سینوزیت و ترشحات پشت حلق برشمرد. همچنین استفاده از برخی داروها به ویژه داروهای کنترل فشار خون از خانواده مهارکننده های ACE مانند کاپتوپریل می تواند منجر به سرفه مزمن در برخی افراد شود. در چنین مواردی، قطع دارو و ارزیابی مجدد سرفه اولین قدم در درمان است.

وی تصریح کرد: سرفه ناشی از فعالیت ورزشی بود که به آسم ورزشی معروف است. این نوع آسم به دلیل تحریک عروق ریوی در حین ورزش و تنگ شدن مجاری تنفسی رخ می دهد. ورزشکارانی که در حین ورزش دچار سرفه و تنگی نفس می شوند باید از نظر آسم ورزشی مورد ارزیابی قرار گیرند. با انجام تست هایی مانند اسپیرومتری و در صورت لزوم تست ورزش قلبی ریوی می توان این وضعیت را با اسپری های کنترلی و توصیه های قبل و بعد از ورزش تشخیص داد و مدیریت کرد.

حاجیلری به نقش مواد غذایی حساسیت زا (مانند برخی ادویه ها)، آلودگی هوا، گرد و غبار و کپک در محیط های مرطوب (به ویژه در فصول سرد و مرطوب) در بروز و تشدید سرفه اشاره کرد و افزود: در محیط های سرپوشیده باید به تهویه مناسب، تمیز نگه داشتن محیط در فضای بسته از گرد و غبار توجه شود.

وی تاکید کرد: هر سرفه ای که به صورت تحت حاد (بیش از سه هفته) یا مزمن (بیش از هشت هفته)، آزاردهنده و مختل کننده زندگی فرد باشد و یا با علائم هشداردهنده ای مانند کاهش وزن، خلط خون، درد قفسه سینه یا سردرد همراه باشد، نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارد. برای بیماران سیگاری، تصویربرداری ریه در ابتدا ضروری است.

حاجیلری در خصوص درمان آسم تصریح کرد: آسم در دوران کودکی ممکن است با رشد از بین برود اما در بزرگسالی بیماری مزمنی است که قابل کنترل است نه لزوماً درمان قطعی. با اجتناب از مواد حساسیت زا و استفاده منظم از داروها (مانند اسپری) می توان کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشید.

وی خاطرنشان کرد: نوشیدن آب داغ با گرم کردن مجاری تنفسی و کمک به تخلیه ترشحات می تواند در رفع سرفه موثر باشد. همچنین در منابع علمی از عسل به عنوان داروی کمکی در کنترل سرفه پس از عفونت یاد شده است. اما در مورد بخورها، اگرچه بخور سرد در کروپ کودکان و بخور گرم در سینوزیت مزمن مفید است، تاثیر علمی مستقیم روی ریه در منابع تخصصی تایید نشده است. در مورد مواد حاوی اکالیپتوس نیز همینطور است و توصیه می شود برای جزئیات بیشتر با متخصص طب سنتی مشورت کنید.

حاجیلری در گفت و گو با رادیو گفتگو به موضوع سرفه های مزمن در افراد سیگاری پرداخت و بر ترک سیگار به عنوان اولین و مهمترین اقدام تاکید کرد و خاطرنشان کرد: کشیدن یک نخ سیگار کمتر به بهبود وضعیت ریه ها نیز کمک می کند و استفاده از قلیان، پیپ یا سیگار الکترونیکی هیچ تفاوتی در مضرات ریه ندارد و حتی سیگار الکترونیکی می تواند عوارض زیادی داشته باشد.