به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از و به نظر می رسیدزهرا فرهنگیان فوق تخصص غدد گفت: دیابت یکی از بیماری های شایع در دنیاست که مشخصه اصلی آن افزایش قند خون یا گلوکز خون است. اگر این افزایش ثابت بماند، تمام اعضای بدن در معرض آسیب قرار می گیرند.
فرهنگیان ادامه داد: لوزالمعده هورمون اصلی انسولین را در بدن ترشح می کند و انسولین مانند کلیدی عمل می کند که گلوکز غذا را برای تولید انرژی وارد سلول ها می کند.
یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: در دیابت نوع یک انسولین به طور کامل از بین می رود یا انسولین ترشح نمی شود و درمان فقط با تزریق انسولین امکان پذیر است.
این فوق تخصص غدد خاطرنشان کرد: در برخی موارد انسولین وجود دارد اما عملکرد آن مختل شده و مقاومت به انسولین در سلول ها ایجاد می شود. در این شرایط گلوکز وارد سلول ها نمی شود و فرد دچار کاهش انرژی و احساس خستگی می شود.
فرهنگیان از کاهش سن دیابت ابراز نگرانی کرد و افزود: دیابت نوع یک بیشتر ژنتیکی و ایمنی است و نقش پزشک در پیشگیری از آن محدود است اما دیابت نوع دو به دلیل سبک زندگی نادرست، چاقی و کم تحرکی حتی در افراد زیر 10 سال نیز دیده می شود.
وی تاکید کرد: اصلاح سبک زندگی باید قبل از بارداری شروع شود. مادرانی که بدون اطلاع از دیابت وارد بارداری می شوند، سلامت جنین را به خطر می اندازند.
این فوق تخصص غدد گفت: غربالگری دیابت بارداری بین هفته های 24 تا 28 انجام می شود و در صورت عدم کنترل قند خون، جنین از ابتدا تحت تاثیر قرار می گیرد و در بزرگسالی با خطر بالای دیابت مواجه می شود.
فرهنگیان توصیه کرد: مادران باید حداقل سه تا شش ماه قبل از اقدام به بارداری وزن خود را کاهش دهند، فعالیت بدنی منظم داشته باشند، رژیم غذایی مناسب داشته باشند و در صورت نیاز مشاوره تغذیه دریافت کنند.
وی افزود: در صورت تشخیص اختلال تحمل گلوکز یا دیابت، مصرف دارو باید قبل از بارداری شروع و در دوران بارداری ادامه یابد تا از خطرات جدی جلوگیری شود.
این فوق تخصص غدد بر ویزیت قبل از اقدام به بارداری تاکید کرد و گفت: خانم ها قبل از اقدام برای باردار شدن باید به پزشک مراجعه کرده و آزمایشات غربالگری لازم را که در مراکز بهداشتی و منازل درخواست می شود انجام دهند. در صورت مشاهده مشکل، مادران به سطوح بالاتر درمانی ارجاع داده می شوند و این مستلزم آن است که مادر در قبال سلامت خود، جنین و جامعه پاسخگو باشد.
فرهنگیان ضمن بیان اینکه دیابت تنها یک بیماری فردی نیست، گفت: بیماری دیابت پیامدهای اجتماعی گسترده ای دارد و خانواده و جامعه را درگیر خود می کند. بنابراین، مادران باید روند درمان در دوران بارداری، مراقبت های پزشکی و داروهای تجویز شده توسط پزشک را به طور کامل دنبال کنند.
وی خاطرنشان کرد: در بسیاری از موارد دیابت بارداری پس از زایمان برطرف می شود اما همچنان خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده وجود دارد. غربالگری پس از زایمان به ویژه در هفته های چهارم تا دوازدهم ضروری است و مادران باید برای بررسی قند خون خود به پزشک مراجعه کنند تا در صورت ابتلا به دیابت پایدار یا پیش دیابت، اقدامات درمانی و مراقبتی لازم از ابتدا آغاز شود.
این فوق تخصص غدد ادامه داد: این ذهنیت غلط که هر ماده طبیعی و گیاهی بی ضرر است باید تغییر کند. بیماران فکر می کنند که مصرف موادی مانند خرما یا عسل که قند طبیعی دارند بی خطر است. در حالی که این باور کاملا اشتباه است و می تواند منجر به افزایش قند خون و دیابت شود.
مربیان با اشاره به عوامل خطر ابتلا به دیابت از دوران کودکی و نوجوانی هشدار دادند: مهمترین عامل دیابت افزایش وزن و چاقی است. خانواده ها نباید از چاقی در کودکان خوشحال باشند، زیرا این بیماری یکی از جدی ترین عوامل خطر محسوب می شود. مدیریت وزن کودکان بر عهده والدین است و باید با تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم کنترل شود.
وی تصریح کرد: اگر کودکی علاوه بر چاقی سابقه دیابت در خانواده دارد، باید از سن 10 سالگی و یا همزمان با شروع بلوغ، آزمایش قند خون انجام شود. همچنین در بزرگسالان ترکیب چاقی با عوامل دیگری مانند کم تحرکی، فشار خون یا چربی خون بالا نیاز به مراجعه به پزشک و انجام آزمایش های غربالگری را دو چندان می کند.
این فوق تخصص غدد بیان کرد: حتی افراد فاقد فاکتورهای خطر نیز باید از سن 30 سالگی تحت آزمایش غربالگری دیابت قرار گیرند که در صورت طبیعی بودن نتیجه آزمایش، این غربالگری باید هر دو تا سه سال یکبار تکرار شود. در صورت پیش دیابت توصیه می شود که فرد سالانه قند خون خود را چک کند و سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرد تا از عوارض جدی جلوگیری شود.
فرهنگان نقش خواب را در سلامت بدن و کنترل دیابت بسیار موثر دانست و افزود: بسیاری از کودکان تحت تاثیر سبک زندگی والدین خود تا دیروقت بیدار می مانند. این دیر خوابیدن بر رشد قد، بلوغ و وزن کودکان تاثیر منفی می گذارد و خطراتی مانند بلوغ زودرس، کوتاهی قد و چاقی مفرط را به همراه دارد.
این فوق تخصص غدد گفت: اگر دیابت از سنین پایین شروع شود عوارض آن در سنین پایین ظاهر می شود. کودکی که در سن 10 سالگی به دیابت مبتلا می شود ممکن است در 20 سالگی با نابینایی یا نارسایی کلیه مواجه شود. این موضوع اهمیت پیشگیری و غربالگری زودهنگام را نشان می دهد، زیرا کاهش سن ابتلا به دیابت به معنای بروز سریعتر عوارض خطرناک آن است.
وی هشدار داد: دیابت به عنوان یک بیماری خاموش عواقب بسیار خطرناک تری نسبت به بسیاری از بیماری های شناخته شده دارد. علیرغم شیوع گسترده این بیماری در جامعه و تبدیل آن به امری عادی، دیابت در صورت عدم کنترل در عرض سه تا پنج سال می تواند عوارض جدی از جمله مشکلات چشمی، درگیری کلیه و آسیب عصبی را به همراه داشته باشد.
فرهنگیان ادامه داد: بر اساس گزارش ها، بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 اغلب از زمان تشخیص دچار عوارض می شوند سوزن سوزن شدن پاها یا حتی سکته مغزی این امر اهمیت غربالگری و تشخیص زودهنگام بیماری را دو چندان می کند.
وی با تاکید بر ضرورت مدیریت دیابت افزود: کنترل این بیماری بر اساس اصلاح سبک زندگی، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم و خودمراقبتی روزانه است. رعایت بهداشت پا، شستن روزانه و معاینه زخم ها از جمله اقدامات ساده ای است که می تواند از زخم دیابت و قطع عضو جلوگیری کند. با این حال، در برخی موارد، بیماران همچنان در پذیرش داروهای تجویز شده مقاومت نشان می دهند و ترجیح می دهند قند خون خود را با داروهای گیاهی و دمنوش های گیاهی کنترل کنند. رویکردی که به گفته پزشکان، روند درمان را دشوار می کند.
این فوق تخصص غدد تاکید کرد: پایبندی به درمان، مسئولیت شخصی و انجام فعالیت های بدنی منظم حداقل 150 دقیقه در هفته می تواند بخش زیادی از پیامدهای دیابت را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماران را حفظ کند.
