مهران حبیبی رضایی، استاد بیوشیمی دانشگاه تهران، رئیس دانشکده زیست شناسی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: آلودگی هوا به ویژه در شهرهای صنعتی و آلوده حاوی ذرات معلق در ابعاد 2.5 و 10 است. میکرومتر و کوچکتر با محتوای ترکیبات بسیار مضر و خطرناک. این ذرات در اثر استنشاق و ورود به بدن منجر به تولید رادیکال های آزاد و بروز استرس اکسیداتیو و در نتیجه بروز التهاب مزمن می شود که نتیجه آن مقاومت به انسولین و ابتلا به بیماری های مرتبط از جمله دیابت است.
وی افزود: بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده در دانشگاه تهران، ذرات معلق شهر تهران می تواند فرد را مستعد ابتلا به بیماری های مختلف مرتبط با استرس اکسیداتیو از جمله بیماری های قلبی عروقی و زوال عصبی کند. در این بین کودکان بیشتر از بزرگسالان با سرعت 12 تا 20 تنفس در دقیقه تحت تأثیر سیستم ایمنی ضعیف و تعداد تنفس بالاتر یعنی 30 تا 60 نفس در دقیقه و خطر ابتلا به بیماری های مقاومت به انسولین در آنها قرار می گیرند. آینده و بسیار بیشتر به استرس اکسیداتیو وابسته است.
حبیبی رضایی ادامه داد: آمارها نشان می دهد که شیوع دیابت در شهرهای آلوده تقریبا دو برابر روستاها است. این تفاوت به دلیل وجود آلاینده های فراوان در هوای شهرها است. البته در برخی از روستاها استفاده زیاد و قرار گرفتن در معرض سموم شیمیایی می تواند منجر به افزایش تعداد مبتلایان به دیابت شود. بنابراین اصلاح سبک زندگی و بهره مندی از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از آنتی اکسیدان می تواند اثرات منفی زندگی در شهرهای آلوده را تا حد زیادی کاهش دهد. وی افزود: آلودگی هوا به تنهایی عامل ابتلا به دیابت نیست، بلکه یکی از عوامل محیطی مهم است که می تواند در کنار عوامل دیگری مانند ژنتیک، تغذیه و استرس، خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد. به عبارت دیگر آلودگی هوا عامل بیماری است و در افراد مستعد می تواند نقش بسزایی در ابتلا به بیماری های التهابی داشته باشد.
توصیه هایی برای کاهش تاثیر آلودگی هوا بر دیابت
رئیس اتحادیه انجمن های علوم زیستی ایران ادامه داد: به منظور مقابله با آلودگی هوا و تامین سلامت جامعه، استفاده از انرژی های پاک و کاهش مصرف سوخت های فسیلی در قالب میان مدت و برنامه های بلند مدت و انتخاب مولفه های اقتصاد زیستی یک رویکرد پذیرفته شده جهانی است. علاوه بر این، ارتقای کیفیت خودروها و ساماندهی حمل و نقل عمومی در کنار افزایش آگاهی عمومی نسبت به اثرات آلودگی هوا بر سلامت، می تواند در کوتاه مدت اثرات زیانبار و بلندمدت آلاینده های شهری و صنعتی را کاهش دهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مردم بدانند که آلودگی هوا نه تنها یک معضل زیست محیطی است، بلکه تهدیدی جدی برای سلامت نسل فعلی و نسل های آینده است. مناسب است با اصلاح سبک زندگی و آگاهی بیشتر از اثرات آلودگی از یک سو و تدوین سیاست های دانش بنیان در زمینه کاهش آلاینده های شهری از جمله توجه بیشتر به تجربیات جوامع موفق در کاهش آلاینده های زیست محیطی در بخشی از مسئولان، از افزایش ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت و بیماری ها وابسته به پیشگیری هستند.
