به گزارش خبرنگار اجتماعی سلامت جو ، نظام سلامت کشور در سال های اخیر به دلیل کمبود یا هدر رفت منابع با چالش های زیادی مواجه بوده است، اما کمبود پرستار به عنوان یکی از بحرانی ترین مسائل در این زمینه به شدت احساس می شود.
بر اساس آمارهای اخیر، نسبت پرستار به جمعیت در ایران به کمتر از استانداردهای جهانی رسیده است، به طوری که برای هر تخت بیمارستانی و برای هر بیمار کمتر از یک پرستار وجود دارد. این وضعیت نه تنها کیفیت خدمات درمانی را تحت تاثیر قرار داده است، بلکه فشار مضاعفی را بر پرستاران موجود وارد کرده است که باید در شرایط سخت و با کمبود نیروی کار به بیماران خدمات ارائه دهند.
کارشناسان معتقدند این کمبود نه تنها منجر به تاخیر در ارائه خدمات درمانی و کاهش کیفیت خدمات پزشکی می شود، بلکه می تواند به خروج پرستاران از نظام پزشکی و وخامت وضعیت سرانه پرستاران دامن بزند. کشور با افزایش فشار کاری بر پرستاران.
به همین ترتیب با دکتر احمد نجاتیان رئیس سازمان نظام پرستاری کشور گفتگویی داشتیم.
تسنیم: در حال حاضر مهمترین دغدغه و پیگیری سازمان نظام پرستاری متوجه کدام بخشی از مطالبات پرستاران است؟
طبق قانون ما موظف به انجام فعالیت هایی هستیم که منجر به ارتقای کیفیت مراقبت های پرستاری و در عین حال حمایت از حقوق پرستاران و مردم شود. در حال حاضر بحث کمبود پرستار یکی از مهمترین اولویت های نظام پرستاری است.
در کشور ما پرستاران با جمعیتی حدود 240000 نفر یکی از بزرگترین گروه های ارائه دهنده خدمات سلامت هستند. طبق فرمول مورد قبول همه کارشناسان، حداقل باید 1.8 پرستار در هر تخت بیمارستانی وجود داشته باشد، اما میانگین تعداد پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی در کشور ما 0.9 است، یعنی در هر تخت بیمارستانی کمتر از یک پرستار داریم.
تسنیم: کمبود پرستار در کشور از دو منظر جذب و نگهداری قابل تحلیل است. در زمینه استخدام با چه چالش هایی روبرو هستیم؟
مشکلات مختلفی در زمینه استخدام وجود دارد. به عنوان مثال سازمان امور اداری و استخدامی که قرار است مجوز استخدامی را به وزارت بهداشت بدهد در این چند سال در این زمینه تعلل کرده و به وزارت بهداشت مجوز کافی نداده و سلامت را هل داده است. سیستم جذب کارکنان شرکت
از طرفی در چند سال گذشته حتی به تعداد بازنشستگان پرستاری هم نتوانسته ایم جذب کنیم. طبق آمار وزارت بهداشت سالانه 3000 پرستار بازنشسته می شوند و علاوه بر بحث بازنشستگی نیروها، پدیده ترک خدمت پرستاران را نیز داریم. این در حالی است که با توجه به کمبود نیرو و تأخیر گذشته در جذب نیرو، مشکل کمبود پرستار بدتر می شود.
تسنیم: نظام سلامت از نظر حفظ کادر پرستاری با چه چالش هایی مواجه است؟
در زمینه حفظ نیرو نیز از چند منظر مشکلاتی وجود دارد. یک موضوع قوانینی است که وضع می شود و بر میزان پرسنل پرستاری تاثیر می گذارد.
قانون جوانان جمعیت یکی از قوانینی است که بر تعداد پرستاران فعال در بیمارستان ها تأثیر می گذارد. با توجه به اینکه 75 درصد نیروی پرستاری کشور را بانوان تشکیل می دهند و این افراد مادر می شوند و از مزایای قانونی استفاده می کنند که البته این حق قانونی آنهاست و باید اتفاق بیفتد اما به هر حال باعث کاهش نیروی کار در حوزه می شود. از پرستاری قانون ارتقای بهره وری نیز با هدف افزایش کیفیت خدمات تصویب شده است که باید متناسب با اجرای آن اقدام به جذب پرستار می کرد که این اتفاق نیفتاده است.
مشکل دیگری که در زمینه حفظ کارمندان داریم این است که حقوقی که پرستاران می گیرند آنقدر جذاب نیست که پرستاران بخواهند در این حرفه بمانند. همچنین نظام سلامت نتوانسته است مزایای رفاهی خوبی برای پرستاران ایجاد کند و به نظر من وزارت بهداشت نیز با توجه به تعداد زیادی که دارد و به عنوان نیروی کار، نتوانسته است مزایای رفاهی خوبی برای پرسنل خود ایجاد کند. دومین نهاد متراکم از نظر نیروی انسانی
از سوی دیگر بحث امنیت شغلی نیروهای پرستاری مطرح است و بخشی از نیروها شرکتی و برخی رسمی و قراردادی هستند که امنیت شغلی پرستاران را به خطر می اندازد.
تسنیم: یکی از موضوعاتی که در ماندگاری نیروها تأثیرگذار است، خروج نیروهای پرستاری است. آیا آماری از فرار و مهاجرت نیروها دارید؟
بر اساس آمار موجود در وزارت بهداشت تنها در یک سال 1500 پرستار شاغل از خدمت خارج شده و حدود 500 نفر نیز مهاجرت کرده اند. می توان آن را انجام داد!
وقتی کمبود نیرو داریم اضافه کار اجباری را به پرستاران تحمیل می کنیم، همچنین به دلیل کمبود نیرو، پرستاران نمی توانند از قانون مشاغل سخت و زیان آور استفاده کنند و با 25 سال سابقه بازنشسته شوند و این مسائل در کنار هم زنجیره ای از پیامدها را ایجاد می کند. که منجر به نارضایتی پرستاران و ترک خدمت آنها می شود.
تسنیم: موضوع دیگری که در نظام سلامت با آن مواجه هستیم بیکاری پرستاران است. با وجود کمبود دائمی پرستار در کشور، پرستارانی هم هستند که به دلایلی در بیمارستان ها کار نمی کنند. علت چیست؟
اخیرا در تهران آزمونی برای جذب پرستار برگزار شد که بسیاری از صندلی های آن خالی ماند. یکی از دلایلی که در این زمینه وجود دارد این است که اولاً شغل پرستاری از نظر سختی کار و درآمد برای پرستاران جذابیتی ندارد و ثانیاً هزینه رهن و اجاره خانه در تهران به قدری بالاست که درآمد پرستاران به حدی است. برای این هزینه ها کفایت نمی کند و بنابراین برای پرستاران، آمدن و زندگی در تهران با حقوق 15 تا 20 میلیون تومان و پرداخت 10 تا 20 میلیون تومان اجاره برای او به صرفه نیست.
ضمن اینکه باید شرایط کار، حقوق، مزایا و امکانات رفاهی را به گونه ای فراهم کنیم که در خور شأن پرستاران باشد، احترام و ارتقای شغلی پرستاران موضوع دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد.
برخی از همکاران ما تعهد خدمت دارند یعنی بعد از فارغ التحصیلی باید در مناطقی که تحصیل کرده اند خدمت کنند و طبق قانون حق ندارند در منطقه دیگری کار کنند بلکه در منطقه ای که دانشکده بوده است. تائید شده است، هیچ مجوز استخدامی برای پرستاران صادر نمی شود و به همین دلیل بسیاری از این پرستاران بیکار هستند و نمی توانیم آنها را به مناطق دیگر منتقل کنیم و پرستار در آن منطقه بیکار می ماند.
از طرفی توزیع دانشکده های پرستاری مطابق با نیاز جامعه نیست. ما دانشکده های پرستاری زیادی در غرب کشور ایجاد کرده ایم اما در نتیجه زیرساخت های نظام سلامت را ایجاد نکرده ایم و با بیکاری پرستاران مواجه هستیم. به عنوان مثال برای تحصیلکرده کردستان یا شهرستان های کرمانشاه به صرفه نیست که در تهران خدمت کند و به همین دلیل در توزیع نیروی انسانی با مشکل مواجه هستیم و این امکان نیز وجود دارد. دامن زدن به بیکاری پرستاران است.
تسنیم: به طور کلی سالانه چند پرستار در کشور فارغ التحصیل می شوند؟
ظرفیت آموزشی ما در کشور حدود 12000 نفر در 190 دانشگاه و دانشکده دولتی و خصوصی در مجموع مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است، اما حتی با خروجی سالانه نتوانسته ایم مجوز جذب پرستار بگیریم!
تسنیم: راهکار شما برای حل مشکلات ذکر شده چیست؟
در زمینه مسکن پرستاران و رفع مشکلات استقرار آنان در شهرهای بزرگ، ایجاد پانسیون پرستاری ضروری است. همچنین در برنامه هفتم توسعه آمده است که آموزش پرستاری باید با توجه به نیاز منطقه صورت گیرد و از طرفی فکر می کنم اگر سالانه به اندازه خروجی دانشکده ها پرستار جذب کنیم کمک می کند. برای حل مشکلات پرستاری از طرفی وقتی مجوز ساخت بیمارستان صادر می شود باید به فکر تامین پرستاران مورد نیاز آن نیز باشیم، یعنی اگر مثلا بیمارستان هزار تختخوابی بر اساس استاندارد 1.8 تاسیس شود. به ازای هر تخت، باید 1800 پرستار برای آن بیمارستان در نظر بگیریم، در حالی که فعلاً این مجوزها برای جذب پرستار صادر نمی شود.
انتهای پیام/
