به گزارش خبرگزاری ایمنا، دیابت به بیماری مرگ خاموش نیز معروف است و سالانه افراد زیادی در دنیا به دیابت مبتلا می شوند. علت اصلی شیوع دیابت عدم رعایت رژیم غذایی صحیح و رژیم لاغری، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی کم و استرس و اضطراب در شرایط کار و زندگی است. مصرف ویتامین ها، مکمل ها و مصرف قرص ها و داروهای دیابت به کنترل قند خون بالا و تنظیم سطح گلوکز و انسولین در خون کمک می کند.
تغذیه و فعالیت بدنی بخش مهمی از یک سبک زندگی سالم در هنگام ابتلا به دیابت است. از جمله مزایای دیگر، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ورزش برای دیابتی ها می تواند به شما کمک کند سطح گلوکز خون خود را که قند خون بالا نیز نامیده می شود، در محدوده هدف خود نگه دارید. برای کنترل قند خون بالا، باید هر نوع غذا و نوشیدنی را با ورزش و داروهای دیابت متعادل کنید.
لزوم توجه به تغذیه برای پیشگیری از دیابت
احمد اسماعیل زاده، متخصص تغذیه و مدیر کل بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت وی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اهمیت تغذیه مردم در پیشگیری از دیابت اظهار کرد: برای پیشگیری از دیابت کارهایی که افراد جامعه باید انجام دهند تا به این بیماری مبتلا نشوند این است که ابتدا به آن توجه کنند. به میزان غذایی که مصرف می کنند و اینکه چه غذایی بخورند، یعنی اگر افراد به مقدار غذایی که مصرف می کنند توجه نکنند که منجر به افزایش وزن می شود، حتی اگر از غذای خوب استفاده کنند، زیرا وزن آنها افزایش می یابد، باعث ایجاد خطر می شود دیابت در بدن آنها افزایش می یابد، بنابراین اولین قدم توجه به وزن و مقدار غذایی است که باید بخورند.
وی ادامه می دهد: علاوه بر توجه به میزان غذای مصرفی باید روزانه نیم ساعت فعالیت بدنی مانند پیاده روی تند انجام دهند. و کسانی که مصرف می کنند باید از انواع غلات استفاده کنند مثلاً اگر نان می خورند نان سبوس دار تیره باشد و اگر برنج می خورند برنج قهوه ای را در اولویت قرار دهند و بخورند و اگر نمی توانند بخورند. نوع برنج، آنها باید سبوس برنج بخورند. آن را از داروخانه تهیه کنید و به برنجی که مصرف می کنند اضافه کنید تا به برنج سبوس دار تبدیل شود و به اندازه کافی حبوبات را در برنامه غذایی خود مصرف کنند.
کارشناس تغذیه و مدیر کل بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت تصریح می کند: افراد برای پیشگیری از دیابت باید در برنامه غذایی روزانه خود میوه و سبزی مصرف کنند، یعنی میزان غذای مصرفی برای کنترل وزن و نوع آن. مواد غذایی مصرف شده برای پیشگیری از دیابت برای دیابت بسیار مهم است، غذاهایی که حاوی قندهای ساده هستند باید به حداقل برسد. شکر، نوشابه، آب میوه های صنعتی، شکلات، کیک، بیسکویت، شیرینی از جمله غذاهایی هستند که حاوی قندهای ساده و نه تنها قندهای ساده هستند. برخی از آنها همچنین حاوی چربی هایی هستند که برای سلامت بدن نامناسب هستند و مصرف طولانی مدت آنها می تواند خطر ابتلا به دیابت را در افراد افزایش دهد.
لزوم رعایت برنامه غذایی افراد پیش دیابتی
وی با اشاره به اهمیت تغذیه افراد پیش دیابتی برای پیشگیری از دیابت، تصریح می کند: احتمال ابتلای این افراد به دیابت وجود دارد. اگر وزن این افراد زیاد است ابتدا سعی کنند وزن خود را کاهش دهند. دیابت نرمال می شود و قند خونش کنترل می شود، اگر وزن فرد بالا نیست و پیش دیابتی است، بهتر است مراقب باشد، حتما الگوی غذایی که مصرف می کند اشکال دارد.
اسماعیل زاده می افزاید: یعنی افراد سعی کنند صبحانه را در برنامه غذایی خود داشته باشند و در فاصله بین صبحانه و ناهار یک میان وعده بخورند، بهتر است این میان وعده از میوه های تازه یا خشک یا هنگام نوشیدن چای باشد. از شکر استفاده نکنند و از میوه های خشک مانند توت، برگ و انجیر خشک استفاده کنند تا قند کمتری وارد بدنشان شود.
وی تصریح می کند: افراد مبتلا به پیش دیابت باید در کنار غذا سالاد و سبزی بخورند و بین ناهار و شام نیز نیم وعده دیگر مصرف کنند، زیرا در بسیاری از مواقع به خصوص در افرادی که اضافه وزن ندارند، وزن آنها طبیعی است اما دچار مشکل می شوند. پیش دیابت، ممکن است یکی از این موادی که ذکر شد در الگوی غذایی آنها اشتباه باشد یا این افراد میزان غذای خود را کنترل کرده باشند و مرتب غذا می خورند اما هر روز نیم ساعت ورزش نمی کنند و عدم فعالیت آنها باعث ایجاد مقاومت به انسولین در بدن آنها می شود و احتمال ابتلا به پیش دیابت و دیابت را در آنها افزایش می دهد.
کارشناس تغذیه و مدیر کل بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت تصریح می کند: افراد مبتلا به پیش دیابت در صورت ادامه همین روند به بیماران دیابتی تبدیل می شوند و باید مصرف دارو را آغاز کنند تا در اولین قدم وارد این مرحله نشوند. وزن و در مرحله دوم اصلاح الگوی غذایی و رفتاری و در مرحله سوم فعالیت بدنی، پیاده روی سریع به مدت نیم ساعت را باید در برنامه روزانه خود قرار دهند.
رژیم غذایی بیماران دیابتی چگونه است؟
وی با تاکید بر اهمیت برنامه غذایی بیماران دیابتی می گوید: بیماران دیابتی که دارو مصرف می کنند یا انسولین تزریق می کنند، همه بیماران دیابتی علاوه بر مراجعه به پزشک در این زمینه و تحت نظر بودن، حتما باید متخصص تغذیه داشته باشند تا بتوانند این رژیم را برنامه ریزی کنید به طور مرتب بیماران را کنترل و تنظیم کرده و پیگیری های لازم را برای بیمار انجام می دهد، به طور مرتب مشاهده شده است که بیماران دیابتی که فقط به متخصص غدد مراجعه کرده اند پس از 10 سال کنترل قابل توجهی نداشته اند و وضعیت آنها به مراتب بدتر از آنچه قبلاً اتفاق افتاده است است زیرا آنها فقط روی مصرف داروی انسولین متمرکز شده است.
اسماعیل زاده ادامه می دهد: در حالی که نقش تغذیه و میزان غذای مصرفی و نوع کربوهیدرات ها در کنترل قند خون بیماران دیابتی موثر است و بیماران دیابتی باید هر دو ماه یکبار برای بررسی برنامه غذایی خود به متخصص تغذیه مراجعه کنند، اصول کلی تغذیه در بیماران دیابتی توجه به دو نکته اساسی ضروری است. در این دسته از بیماران با تنظیم رژیم غذایی سعی می شود که قند خون از حد طبیعی بالاتر نرود و افت قند نداشته باشند. مشکلی که در برخی از بیماران دیابتی وجود دارد این است که وقتی متخصص تغذیه برای آنها برنامه غذایی تعیین می کند، هدف کاهش قند خون است و بیماری که 10 روز برنامه غذایی را دنبال می کند با افت قند مواجه می شود و استفاده از متفورمین در برخی از بیماران دیابتی باعث کاهش اشتها و در برخی نیز باعث افت قند خون می شود. باعث پرخوری می شود.
وی تاکید می کند: بیماران دیابتی که این برنامه غذایی را شروع می کنند، در صورت مصرف دارو و انسولین، افت قند خون به دنبال آن اتفاق می افتد و افت قند خون آنها را آزار می دهد و در این شرایط برخی از بیماران دیابتی به اشتباه معتقدند که برنامه غذایی آنها را بدتر می کند و در نتیجه برنامه غذایی را رها می کنند و به مصرف دارو ادامه می دهند، در حالی که هدف از برنامه رژیم کاهش قند خون بیمار و پزشک کاهش مصرف داروی انسولین است.
کارشناس تغذیه و مدیر کل بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت تصریح می کند: بیماران دیابتی باید مراقب باشند در صورت تنظیم برنامه غذایی، پس از گذشت 10 روز از رعایت آن، دچار افت قند خون می شوند و این یعنی وضعیت آنها به درستی پیشرفت می کند و باید مصرف کنند دارو باعث کاهش انسولین می شود، اصول کلی تغذیه در بیماران دیابتی صرف صبحانه با نان سبوس دار و علاوه بر مصرف پروتئین هایی مانند تخم مرغ، عدس، پنیر است. یا استفاده از یک لیوان شیر در وعده صبحانه و در ضمن، دیابتی ها مصرف چای با انجیر و خرما را در اولویت قرار دهند و از مصرف قندهای ساده پرهیز کنند.
وی ادامه می دهد: افراد دیابتی در وعده صبحانه از عسل، مربا و آب میوه پرهیز کنند و مصرف خامه و کره توصیه نمی شود. انواع آجیل و شیر برای هر بیماری با توجه به شرایطش قابل مصرف است. در وعده ناهار می توانند تمام غذاها را مصرف کنند و از مصرف زیاد غذاهای سرخ شده و پرچرب پرهیز کنند و نان سبوس دار و برنج قهوه ای بیشتر مصرف کنند. همراه ناهار از سبزیجات و سالاد استفاده کنید و از مصرف نوشابه و نوشیدنی های شیرین پرهیز کنید.
اسماعیل زاده تصریح می کند: بیماران دیابتی بین ناهار و شام مجددا دو میان وعده بخورند و شام بیماران دیابتی نیز سبک باشد و پرخوری نکنند. اگر بیماران دیابتی دارو مصرف کنند یا انسولین تزریق کنند، باید آخرین وعده غذایی باشد. شب ها میوه یا یک لیوان شیر بخورند و نخوردن غذای آخر شب باعث افت قند خون در بیماران دیابتی شده و برای بیماران خطرناک است.
وی خاطرنشان می کند: نکته مهم دیگر برای بیماران دیابتی که انسولین تزریق می کنند، میزان کربوهیدراتی است که این دسته از افراد باید برای هر واحد انسولین تزریقی استفاده کنند. تعیین می کند
واضح است که توجه به رژیم غذایی دیابتی و رعایت آن ضروری است. یکی از مهم ترین عوامل پیشگیری از دیابت داشتن برنامه غذایی برای دیابتی ها و ورزش است. با غذاهایی که می خوریم می توانیم قند خون را کنترل یا درمان کنیم، بنابراین کاهش وزن می تواند از دیابت نوع 2 جلوگیری کند، بنابراین افراد مبتلا به این بیماری برای کنترل آن نیاز به برنامه غذایی برای دیابتی ها دارند.
رژیم غذایی سالم و کنترل وزن در بیماران چاق اهمیت ویژه ای دارد، در بیماران چاق چربی ها گیرنده های هورمون انسولین را که در سطح سلول قرار دارند می پوشانند و از تاثیر این هورمون بر روی سلول ها که گفته می شود به انسولین حساس هستند جلوگیری می کند. انسولین سلول ها کاهش یافته و این باعث افزایش قند خون می شود، قند اضافی خون به چربی تبدیل می شود و باعث افزایش چربی خون می شود، به این ترتیب بیماران چاق که از دیابت رنج می برند، پس از گذشت زمان، همچنین از اختلالات چربی رنج می برند و متخصص تغذیه رژیم غذایی را با در نظر گرفتن وضعیت بیمار و سطح قند خون و چربی خون بیماران تنظیم می کند.
تحقیقات در مورد تأثیر رژیم غذایی در درمان دیابت نشان داده است که رژیم غذایی سالم می تواند به کنترل قند خون، حفظ وزن سالم و پیشگیری از بیماری قلبی کمک کند. وقتی افراد کالری و چربی زیادی می خورند، سطح قند خون افزایش می یابد. تداوم این وضعیت منجر به عوارض طولانی مدت دیابت مانند بیماری قلبی، نارسایی کلیه و نوروپاتی (آسیب عصبی) می شود.
