به گزارش خبرگزاری سلامت، دکتر محمد غلام نژاد روز یکشنبه با هشدار نسبت به مصرف زیاد دارو و خدمات غیرضروری در سیستم درمانی کشور، گفت: میانگین مصرف دارو در ایران دو برابر میانگین جهانی است و بسیاری از خدمات اعم از آزمایش و تصویربرداری به صورت غیر ضروری انجام می شود.
وی با تبریک هفته بیمه سلامت به همه دست اندرکاران حوزه سلامت کشور از تلاش ها و خدمات گسترده این مجموعه قدردانی کرد و بر نقش رسانه ها در تبیین فعالیت های نظام سلامت تاکید کرد.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران ضمن گرامیداشت هفته بیمه سلامت گفت: هفته بیمه سلامت را به تمامی همکاران و زحمتکشان نظام سلامت کشور و کارکنان سازمان بیمه سلامت ایران تبریک می گویم. انصافاً کارهای زیادی انجام شده و کارهای بزرگی در این زمینه انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: برای هر روز از این هفته نام ویژه ای در نظر گرفته شده است تا ابعاد مختلف فعالیت ها و ماموریت ها در حوزه بیمه سلامت مورد توجه قرار گیرد.
غلام نژاد با اشاره به گستردگی ماموریت های نظام سلامت گفت: نظام سلامت نه تنها هزینه های درمانی بیماران را تامین می کند، بلکه سهم بسزایی در ارتقای سلامت و پیشگیری دارد.
وی افزود: چند سالی است که معاونتی به نام «پیشگیری» در سازمان بیمه سلامت ایجاد شده که نشان از توجه جدی این سازمان به مقوله پیشگیری دارد و پیشگیری تنها وظیفه یک دستگاه خاص در حوزه سلامت نیست، بلکه سازمان بیمه سلامت نیز می تواند نقش موثری در این زمینه داشته باشد.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با تاکید بر لزوم کنترل هزینه ها و جلوگیری از خدمات غیر ضروری، تصریح کرد: یکی از وظایف اداره پیشگیری شناسایی و کاهش خدمات غیرضروری برخی پزشکان یا طرفین قرارداد است.
وی ادامه داد: این خدمات ممکن است به صورت القایی وارد نظام سلامت شود و باعث افزایش هزینه ها برای مردم و نظام سلامت شود. بنابراین سیستم پیشگیری می تواند با نظارت بر این موارد از تحمیل هزینه های اضافی جلوگیری کند.
غلام نژاد با اشاره به راه اندازی معاونت جدید پیشگیری در سازمان بیمه سلامت در دو سال اخیر بر اهمیت مدیریت هزینه ها و کاهش مداخلات غیرضروری در نظام سلامت تاکید کرد.
وی افزود: در دو سال اخیر معاونتی به نام «پیشگیری» در سطح سازمان بیمه سلامت کشور ایجاد شده که در زمینه پیشگیری از مداخلات غیرضروری رسالت گسترده ای دارد.
وی افزود: این معاونت شامل نظام ارجاع و پزشک خانواده به سطح چهار پیشگیری می شود. در پیشگیری سطح چهار، هدف اصلی جلوگیری از مداخلات غیرضروری انجام شده بر روی بیماران است.
دارو؛ مصرف دو برابر میانگین جهانی
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با ارائه آمار تجویز دارو در کشور گفت: میزان مصرف دارو در ایران دو برابر میانگین جهانی است. در کشورهای دنیا میانگین تعداد اقلام دارویی در هر نسخه کمتر از دو قلم است اما در کشور ما 4.3 قلم و در تهران 4.2 قلم است.
وی تاکید کرد: این آمار نگران کننده است و نشان می دهد که تعداد داروهایی که در نسخه ها درج می شود بیش از حد معمول است. البته ما نمی خواهیم در این زمینه مقصر باشیم، زیرا در بسیاری از موارد خود بیماران اصرار دارند که خدمات یا داروهای غیرضروری دریافت کنند.
خدمات القایی و نقش فرهنگ
غلام نژاد افزود: برخی خدمات غیرضروری ناشی از نیازهای القایی بیماران است. به عنوان مثال، بیمار اصرار به انجام MRI دارد، زمانی که بیماری با یک عکس ساده از قفسه سینه تشخیص داده می شود و نیازی به تصویربرداری پیشرفته نیست.
وی ادامه داد: در برخی موارد بیماران درخواست انجام همزمان نوار عصب و عضله را دارند در حالی که ممکن است تنها یکی از آنها کافی باشد. در اینجا نقش رسانه در فرهنگ سازی و آگاهی بخشی بسیار مهم است تا مردم بدانند که نیازی به انجام خدمات گران قیمت و پیچیده نیست.
آزمایشات تکمیلی و بار مالی بر نظام سلامت
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با اشاره به بالا بودن تعداد آزمایشات تجویزی گفت: در حال حاضر میانگین آزمایشات تجویزی در کشور 13.5 و در تهران 16.4 است که برای پزشکان عمومی عدد بالایی است.
وی تصریح کرد: بسیاری از آزمایشات بی مورد انجام می شود و بار مالی هم برای بیمار و هم برای نظام سلامت ایجاد می کند. به عنوان مثال، گاهی اوقات آزمایش هایی مانند ویتامین D، ویتامین B12 یا فولات به صورت غیرضروری تجویز می شوند، در حالی که می توان آنها را به صورت کلی و در قالب برنامه های پیشگیرانه مدیریت کرد.
غلام نژاد در ادامه گفت: در حوزه تصویربرداری اقلام تجویزی در ایران بیش از استانداردهای جهانی است. در کشورهای دیگر ام آر آی یا تهیه دارو از داروخانه چندان آسان نیست، اما در کشور ما گاهی اوقات افراد بدون تجویز پزشک آنتی بیوتیک را از داروخانه دریافت می کنند.
وی تاکید کرد: آنتی بیوتیک ها برای عفونت های باکتریایی هستند نه ویروسی و این نوع مصرف خودسرانه به منابع مالی و سلامت جامعه لطمه می زند.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران تصریح کرد: اگر بخواهیم منابع بیمه سلامت و نظام درمان را ثابت نگه داریم و تاب آوری مالی داشته باشیم باید هزینه ها را مدیریت کنیم. این موضوع نیازمند همکاری پزشکان و ارائه دهندگان خدمات پزشکی است.
غلام نژاد از پیاده سازی سامانه های هوشمند در سازمان بیمه سلامت خبر داد و گفت: در سامانه های ما سامانه های تشویقی و کنترلی برای پزشکان طراحی شده است. به صورت ماهانه، عملکرد پزشکان با همتایان خود مقایسه می شود تا مشخص شود چه کسی نسخه های معقول تری دارد.
وی افزود: در این سامانه ها دستورالعمل هایی تعریف شده است که در صورت تجویز اشتباه یا همزمان داروهای همراه با عارضه به پزشک هشدار می دهد. حتی برخی از داروها در صورت ناسازگاری به طور خودکار از نسخه حذف می شوند.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران گفت: اگر بتوانیم خدمات ارائه شده را مدیریت کنیم منابع مالی نظام سلامت نیز به درستی مدیریت می شود. در غیر این صورت هر چه منابع مالی بیشتری وارد سیستم شود باز هم با هدر رفت و کمبود منابع مواجه خواهیم بود چرا که نظام سلامت باید پاسخگو و هوشمند باشد.
90 درصد نسخه‌ها در تهران به صورت الکترونیکی نوشته می‌شوند و بی مورد تقویت می‌شوند
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با اشاره به اجرای سامانه های نظارتی و هوشمندسازی فرآیندهای نسخه نویسی و خدمات درمانی گفت: در حال حاضر بیش از 90 درصد نسخه ها در استان تهران به صورت الکترونیکی ثبت می شود و این اقدام نقش مهمی در کنترل هزینه ها، جلوگیری از تخلفات و ارتقای خدمات سلامت داشته است.
غلام نژاد با تاکید بر اهمیت نظارت در نظام سلامت گفت: مراقبت برای مچ بند نیست بلکه مراقبت برای دستگیری است. یعنی کمک به سیستم هایی که ممکن است غیرعلمی یا نادرست عمل کنند.
وی افزود: هدف ما اصلاح روندها و راهنمایی پزشکان و مراکز درمانی برای رعایت دستورالعمل های بالینی است تا خدمات غیر ضروری به بیماران تحمیل نشود.
وی افزود: در دوران کرونا مواردی وجود داشت که برخی پزشکان روزانه تا 100 سرم برای بیماران تجویز می کردند که مصداق تجویز غیرمنطقی و غیرضروری است. این موارد از طریق سیستم های نظارتی شناسایی و مدیریت می شوند.
دستورالعمل‌های بالینی و محدود کردن نسخه‌های غیرمنطقی
غلام نژاد گفت: در حال حاضر راهنماهای بالینی (راهنما) در سامانه نسخه نویسی سازمان بیمه سلامت بارگذاری شده است تا پزشک نتواند دارو یا خدماتی فراتر از آن تجویز کند.
وی افزود: زمانی که میزان مصرف استاندارد آسپرین 80 حدود 30 در ماه باشد، پزشک نباید در همان مدت 100 عدد تجویز کند. این موارد توسط سیستم های ما کنترل می شود و در صورت تخلف اخطار داده می شود.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با اشاره به سوء استفاده احتمالی از منابع دارویی گفت: در برخی موارد مشاهده شده است که داروهای خاص و گران قیمت با دفعات غیرمجاز تجویز شده و بار مالی سنگینی را به نظام سلامت تحمیل کرده است.
وی تصریح کرد: این موارد را با هدف «دستگیری نه مجازات» شناسایی و اصلاح کرده ایم اما در عین حال افرادی که در قالب باند و شبکه از این شرایط سوء استفاده می کنند به مراجع نظارتی و قضایی معرفی شده اند.
غلام نژاد افزود: متأسفانه برخی از این سوء استفاده ها شامل داروهایی می شود که در کشورهای همسایه به فروش می رسد و این امر لزوم نظارت و هماهنگی های دقیق تر بین دستگاه های مرتبط را نشان می دهد.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران از پیشرفت چشمگیر در اجرای نسخه الکترونیکی خبر داد و گفت: بیش از 90 درصد نسخه ها در تهران به صورت الکترونیکی نگارش می شود.
وی تاکید کرد: برخی از پزشکانی که با بیمه سلامت یا سایر بیمه ها قرارداد ندارند، باز هم نسخه الکترونیکی صادر نمی کنند که برای بیماران دردسر ایجاد می کند. این موضوع از طریق دانشگاه ها و نهادهای نظارتی قابل پیگیری و رسیدگی قانونی است.
غلام نژاد در ادامه بیان کرد: سلامت مقوله وسیعی است و تنها وزارت بهداشت یا بیمه سلامت در آن نقشی ندارند. سازمان های بیمه گر دیگری مانند تامین اجتماعی و نیروهای مسلح نیز در این زمینه فعال هستند و بخشی از مسئولیت سلامت جامعه را بر عهده دارند.
وی افزود: نباید تمام مسئولیت ها را تنها بر دوش وزارت بهداشت یا بیمه سلامت دانست، بلکه همکاری همه دستگاه ها برای ارتقای نظام سلامت ضروری است.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران درباره پرداخت های سال 1403 گفت: مجموع پرداختی های سازمان بیمه سلامت استان تهران در سال جاری 11 هزار میلیارد تومان بوده است. از این مبلغ 7200 میلیارد تومان به مراکز دانشگاهی از جمله دانشگاه های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، ایران و بهزستی پرداخت شده است.
وی افزود: 3480 میلیارد تومان به بخش غیردانشگاهی اعم از داروخانه، پزشک، درمانگاه و بیمارستان خصوصی پرداخت شده است.
غلام نژاد خاطرنشان کرد: در بخش غیردانشگاهی تمام مطالبات سال 1403 تسویه شده است و در حوزه دانشگاهی تنها بخش کوچکی از مطالبات دارویی مربوط به ماه های پایانی سال باقی مانده است.
تسویه پرداخت برای رشته های مختلف درمان
وی افزود: پرداخت حق دیالیز مراکز مستقل تا خرداد، مطالبات پزشکان تا خرداد و داروخانه ها تا اردیبهشت و بخشی از خرداد پرداخت شده است.
غلام نژاد گفت: در مجموع پرداختی های مربوط به اسناد سال 1404 تاکنون 683 میلیارد تومان بوده است.
