آلاینده های محیطی پرخاشگری و اختلالات اضطرابی را افزایش می دهند – خبرگزاری مهر ایران و جهان

سلامت جو، محمدرضا شعربافچی زاده وی روز پنجشنبه در اولین همایش علمی آلاینده های زیست محیطی و تاثیر متقابل آنها بر سلامت جامعه در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: آلاینده های زیست محیطی به ویژه فلزات سنگین و مواد شیمیایی که سیستم هورمونی را مختل می کنند اثرات عمیق و جبران ناپذیری بر سلامت جسمی و روحی افراد به ویژه کودکان می گذارد.

اختلال رشد و کاهش ضریب هوشی کودکان در معرض آلاینده های محیطی

وی با اشاره به مضرات فلزات سنگین مانند سرب و جیوه تصریح کرد: این مواد به راحتی از جفت عبور کرده و به جنین آسیب می رساند. قرار گرفتن در معرض این فلزات، حتی در مقادیر بسیار کم، می تواند ضریب هوشی کودکان را 6 تا 7 واحد کاهش دهد.

شعربافچی زاده وی تاکید کرد: حد بی خطر مواجهه با این فلزات صفر است که کمترین تماس با آنها می تواند عوارض طولانی مدت و جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.

این روانپزشک در ادامه به مواد شیمیایی مختل کننده سیستم هورمونی مانند بی فنل A (BPA) و پلی کلره بی فنیل (PCB) اشاره کرد و گفت: این مواد می توانند با ایجاد اختلال در مسیرهای هورمونی از جمله هورمون های تیروئید بر رشد جنین تاثیر منفی بگذارند و حتی در تمایز جنسیتی جنین اختلال ایجاد کنند.

شعربافچی زاده افزود: این اختلالات می تواند منجر به کاهش عملکرد شناختی و مشکلات رفتاری در کودکان شود.

وی با اشاره به بررسی های انجام شده خاطرنشان کرد: کودکانی که در معرض آلودگی های محیطی به ویژه در مناطق بسیار آلوده هستند، در آزمون های حافظه و توجه عملکرد ضعیف تری از خود نشان داده و با افت تحصیلی و شناختی مواجه می شوند.

متخصص روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: بالغ بر 66 درصد مطالعات نشان داده است که قرار گرفتن در معرض آلاینده های محیطی احتمالاً باعث ایجاد اختلالات اضطرابی، آسیب می شود. عصبی و باعث افزایش مشکلات رشد در مسیرهای عصبی در کودکان می شود.

شیربافچی زاده همچنین به ارتباط وضعیت اقتصادی اجتماعی با آلودگی محیط زیست اشاره کرد و گفت: کودکانی که در مناطق آلوده تری زندگی می کنند اغلب از خانواده هایی با درآمد کمتر هستند. این وضعیت یک چرخه معیوب ایجاد می کند که در آن فقر و زندگی در محیط های آلوده فرصت های تحصیلی و شغلی را در آینده کاهش می دهد.

وی افزود: اگرچه برخی از این مطالعات ممکن است تحت تأثیر سوگیری های اجتماعی باشد، اما ارتباط آلودگی محیطی با کاهش عملکرد شناختی و اجتماعی کودکان غیرقابل انکار است.

اثرات متفاوت قرار گرفتن در معرض آلاینده ها در دوره های زمانی مختلف

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در بخشی دیگر از سخنان خود به اثرات آلودگی محیط زیست بر بزرگسالان پرداخت و اظهار داشت: حد امن قرار گرفتن در معرض آلاینده ها در بزرگسالان نیز صفر است و قرار گرفتن در معرض آلاینده ها در بازه های زمانی مختلف عوارض متفاوتی دارد.

به گفته وی، در دوره های طولانی مدت پنج ساله یا بیشتر، خطر ابتلا به اختلالات شناختی مانند آلزایمر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد و در دوره های میان مدت یک تا دو ساله، آلودگی می تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد و احتمال ابتلا به افسردگی و اختلالات اضطرابی را افزایش دهد.

این روانپزشک خاطرنشان کرد: حتی در دوره های کوتاه مدت چند روزه تا 2 ماهه به ویژه در روزهای با آلودگی شدید هوا، افزایش پرخاشگری و حتی افکار خودکشی گزارش شده است.

وی همچنین به مکانیسم های بیولوژیکی آسیب ناشی از آلاینده ها اشاره کرد و گفت: این مواد باعث التهاب عصبی، اختلال در عملکرد سیناپس ها و تغییرات می شوند. اپی ژنتیک به بدن آسیب می رسانند.

یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: این تغییرات می تواند بر نحوه بیان ژن ها بدون آسیب مستقیم به DNA تأثیر بگذارد و عملکرد پروتئین هایی را که در رشد و سلامت بدن نقش دارند، مختل کند. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض آلاینده ها می تواند علائمی شبیه کم کاری تیروئید ایجاد کند که با مشکلات جسمی و روانی متعددی همراه است.

شعربافچی زاده بر ضرورت پیشگیری هوشمند تاکید کرد و گفت: برای کاهش آسیب های ناشی از آلاینده های محیطی باید اقدامات پیشگیرانه از دوران بارداری و کودکی انجام شود.

وی افزود: حفاظت از مادران باردار و کودکان در برابر آلاینده ها نه تنها به ارتقای سلامت جسمی و روحی آنها کمک می کند، بلکه از بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی در آینده نیز جلوگیری می کند.

این روانپزشک تاکید کرد: توجه جدی تری به این موضوع و اتخاذ سیاست های موثر در کاهش آلودگی های زیست محیطی ضروری است.