هشدار درباره مصرف خودسرانه داروهای گیاهی/خطرات پنهان سلامت – خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان

سلامت جو، در سال های اخیر استفاده از داروهای گیاهی به دلیل تصور عمومی از بی ضرر بودن آنها بسیار افزایش یافته است. بسیاری از مردم به دلیل نگرانی از عوارض داروهای شیمیایی به مصرف خودسرانه گیاهان دارویی روی آورده‌اند، غافل از اینکه داروهای گیاهی در صورت استفاده نادرست می‌توانند عوارض جدی برای سلامتی ایجاد کنند. برخلاف تصور عموم، گیاهان دارویی مخصوصاً زمانی که بدون تجویز متخصص مصرف شوند، ممکن است منجر به مشکلاتی مانند مسمومیت، تداخل دارویی و حتی آسیب به اندام های حیاتی مانند کبد و کلیه شوند.

با توجه به اهمیت این موضوع با امیر خلج داروساز و متخصص طب سنتی گفت و گو کرده ایم. این داروساز و متخصص طب سنتی با اشاره به شیوع آنفلوآنزا در فصل سرما گفت: بیماری ها معمولا زمانی غالب می شوند که بدن انسان ضعیف شده و مزاج متعادل خود را از دست داده باشد.

وی استفاده از گیاهان دارویی را برای پیشگیری و تقویت سیستم ایمنی بدن پیشنهاد کرد.

وی افزود: برخی گیاهان مانند اکیناسه که به صورت دم کرده مصرف می شود می تواند به تنظیم و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. همچنین مرکباتی مانند پرتقال و لیمو به دلیل دارا بودن فلاونوئیدها و ویتامین C، تقویت کننده طبیعی سیستم ایمنی بدن هستند.

خلج همچنین به تاثیر مثبت انواع دمنوش ها اشاره کرد و افزود: دمنوش هایی که دارای اثر گرم و آرامبخش هستند علاوه بر نشاط بخشی می توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند. به عنوان مثال، دم کرده عناب توصیه می شود. مصرف دمنوش عناب و خوردن گوشت نرم شده آن برای تقویت بدن و بهبود خلق و خو موثر است.

این متخصص طب سنتی همچنین به خواص ضد میکروبی قوی عسل و گیاهان معطری مانند آویشن اشاره کرد و مصرف آنها را به صورت چای یا فرآورده های مختلف پیشنهاد کرد.

خلج تاکید کرد: همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و استفاده از این ترکیبات طبیعی نه تنها می تواند به پیشگیری از بیماری کمک کند، بلکه روند بیماری را در صورت ابتلا آسان می کند.

هشدار در مورد مصرف همزمان داروهای گیاهی و شیمیایی

خلج درباره تداخل احتمالی داروهای گیاهی و شیمیایی توضیح داد: ماهیت ترکیبات دارویی شیمیایی است. اما منابع آنها می تواند متفاوت باشد. برخی از ترکیبات از منابع گیاهی و طبیعی استخراج می شوند و برخی دیگر در آزمایشگاه سنتز می شوند. با این حال، همه این ترکیبات ممکن است با ورود به بدن با یکدیگر تعامل داشته باشند.

وی افزود: حتی ترکیبات طبیعی نیز ممکن است به خودی خود عوارض داشته باشند و این تصور اشتباه است که داروهای گیاهی به دلیل طبیعی بودن بی ضرر هستند. اگرچه ممکن است استفاده از این نوع داروها به اقدامات احتیاطی کمتری نیاز داشته باشد، اما همچنان احتمال تداخل آنها با غذا، داروهای شیمیایی و یا حتی سایر داروهای گیاهی وجود دارد.

کارشناس داروسازی سنتی تاکید کرد: استفاده از هر نوع دارویی اعم از گیاهی و شیمیایی باید با دقت و تحت نظر انجام شود تا از عوارض و تداخلات ناخواسته جلوگیری شود.

توصیه هایی در مورد مصرف خودسرانه قرص اکیناسه

خلج در خصوص مصرف قرص اکیناسه که در داروخانه ها به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی و پیشگیری از سرماخوردگی به فروش می رسد، گفت: برای این موارد نمی توان حکم کلی صادر کرد زیرا عوامل زیادی از جمله سن، جنسیت، بیماری های زمینه ای، سابقه خانوادگی، محیط زندگی، شرایط جغرافیایی. شرایط، دما و حتی ارتفاع محل سکونت افراد در تأثیرگذاری بر این نوع محصولات نقش دارد. به همین دلیل نمی توان در مورد خوب یا بد بودن استفاده از آنها نظر قطعی داد.

اما خاطرنشان کرد: اگر فردی از سلامت عمومی خوبی برخوردار باشد، داروی خاصی مصرف نکند و سابقه حساسیت به ترکیبات گیاهی یا طبیعی نداشته باشد، مصرف این فرآورده ها معمولا مشکلی ایجاد نمی کند. اکیناسه گیاهی است که می تواند به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک کند و محصولات مختلف آن مانند قرص و شربت نیز موجود است.

این متخصص طب سنتی توصیه کرد: بدون مشورت پزشک یا داروساز از این محصولات استفاده نکنید. یک پزشک یا داروساز با پرسیدن سوالات مرتبط و بررسی شرایط فردی، بهتر می تواند تصمیم به استفاده یا عدم استفاده از این محصولات را راهنمایی کند.

هشدار در مورد عوارض جانبی داروهای شیمیایی و تداخلات درمانی

خلج با اشاره به افزایش مصرف داروهای شیمیایی و نگرانی از عوارض و تداخل احتمالی آنها با روش های طب سنتی و مکمل تاکید کرد: بسیاری از داروهای شیمیایی بر اساس اصول علمی و فیزیولوژی بدن طراحی شده و در درمان بیماری های مزمن کاربرد دارند. مانند دیابت و فشار خون بالا شایع هستند. اما افرادی که قصد استفاده از روش های طب مکمل مانند گیاه درمانی، رایحه درمانی، طب سوزنی یا ماساژ درمانی را دارند حتما باید با پزشک و داروساز مشورت کنند.

وی تصریح کرد: قبل از استفاده از هر فرآورده یا مکمل طبیعی، بیماران باید از تداخلات احتمالی آن با داروهای خود مطلع شوند. این موضوع به ویژه در مواردی که از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین یا وارفارین استفاده می شود اهمیت دارد.

خلج تصریح کرد: افرادی که روزانه برای رقیق شدن خون از آسپرین استفاده می کنند، در صورت اقدام به مصرف مکمل هایی مانند روغن ماهی (حاوی امگا 3) ممکن است در معرض خطر خونریزی شدید قرار گیرند. این خطر به ویژه در بیمارانی که وارفارین مصرف می کنند بیشتر است. بیماران در چنین شرایطی برای جلوگیری از عوارض جانبی جدی باید با پزشک و داروساز مورد اعتماد خود مشورت کنند. آگاهی از تداخلات دارویی نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات و حفظ سلامت بیماران دارد.

مصرف چای و داروهای گیاهی؛ از چه سنی و چگونه؟

وی درباره استفاده از دمنوش ها و داروهای گیاهی توضیح داد: استفاده از این فرآورده ها با توجه به سن و شرایط افراد باید با دقت و احتیاط انجام شود. در گذشته جوامع سنتی معمولاً از گیاهانی که در اختیار داشتند برای درمان استفاده می کردند. به طور سنتی، این گیاهان هیچ عارضه ای نداشتند و فواید درمانی آنها به اثبات رسیده بود. اما با پیشرفت روش های عصاره گیری و تهیه فرآورده های دارویی، میزان و نوع ماده موثره این فرآورده ها تغییر کرده است. به عنوان مثال، استفاده از گیاهی مانند شنبلیله در غذاهایی مانند خورش سبزیجات معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند. اما اگر عصاره این گیاه به صورت دارویی تهیه و مصرف شود، غلظت ماده موثره آن می تواند به اندازه از جمله برسند یا اثرات غیر قابل پیش بینی داشته باشند.

خلج تاکید کرد: در گروه های سنی حساس مانند کودکان، زنان باردار و شیرده، سالمندان و یا افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای مصرف این فرآورده ها باید با احتیاط و با مشورت پزشک یا داروساز انجام شود. شکل مصرف، غلظت ماده موثر و شرایط مصرف کننده عوامل مهمی هستند که باید در نظر گرفته شوند.

این کارشناس داروخانه سنتی در پایان گفت: برای اطمینان از ایمنی دمنوش ها و داروهای گیاهی بهتر است از مصرف خودسرانه خودداری شود و در صورت نیاز به مصرف دارویی با پزشک متخصص یا داروساز مشورت شود.