به گزارش خبرگزاری ایمنا، آلودگی هوا یکی از مهم ترین تهدیدات زیست محیطی برای سلامت مادران باردار و جنین است. در این دوران حساس بدن مادر برای تغذیه و رشد جنین به هوای پاک و خون سالم نیاز دارد و ورود ذرات آلوده کننده به بدن می تواند باعث کاهش کیفیت خون، اختلال در جریان اکسیژن و در نتیجه بر رشد طبیعی جنین شود. این موضوع در طب سنتی به فساد دم یا کدورت خون معروف است و آن را عاملی جدی برای ضعف قوای حیاتی مادر می دانند.
مادران باردار به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش نیازهای جسمانی در مقابل آلودگی هوا آسیب پذیرتر هستند و علائمی مانند تنگی نفس، سردرد، اضطراب و بی خوابی در این گروه بیشتر می شود و می تواند آرامش روحی و جسمی آنها را مختل کند. این علائم نه تنها سلامت مادر را تهدید می کند، بلکه به طور غیرمستقیم بر رشد و آرامش جنین نیز تأثیر می گذارد و طب سنتی این علائم را به افزایش سودا و سودا نسبت می دهد. بلغم در بدن صفات می دهد و بر ضرورت پیشگیری تاکید می کند.
راه حل های طب سنتی برای کاهش اثرات آلودگی هوا شامل استفاده از گیاهان خون ساز و تسکین دهنده مانند انار، کاسنی، بادرنجبویه و سنبل است. بخور دادن گیاهی مانند اسپند و کندر برای تصفیه هوای خانه و تقویت نیروهای حیاتی توصیه می شود و این اقدامات علاوه بر تأثیر جسمانی، آرامش روحی مادر را نیز افزایش داده و محیط امن تری را برای رشد جنین فراهم می کند.
با توجه به گستردگی آلودگی هوا در شهرهای بزرگ، نیاز به اطلاع رسانی به مادران باردار بیش از پیش احساس می شود و رسانه ها، مراکز درمانی و موسسات آموزشی باید اطلاعات دقیق و کاربردی را در مورد مضرات آلودگی هوا و روش های پیشگیری به خانواده ها ارائه دهند، زیرا آگاهی می تواند مادران را به انتخاب سبک زندگی سالم تر و مراقبت بیشتر از خود و جنین خود ترغیب کند.
به طور کلی می توان گفت که افزایش آگاهی و استفاده از اقدامات طب سنتی می تواند نقش مهمی در کاهش آسیب های آلودگی هوا داشته باشد و با توجه به اینکه سلامت مادران باردار و جنین سرمایه ای ارزشمند برای آینده جامعه است، حفظ آن نیازمند توجه جدی و اقدام فوری است.
درباره تاثیر آلودگی هوا بر کیفیت خون و تغذیه جنین، نقش آلودگی هوا در تضعیف نیروهای حیاتی مادر و جنین، علائم بالینی آلودگی هوا در مادران باردار، راهکارهای طب سنتی برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر سلامت جنین و اصلاح سبک زندگی و تغذیه سنتی برای افزایش مقاومت مادر در برابر آلودگی هوا. بهنام یوسفیان، پزشک و متخصص طب سنتی گفتگویی داشتیم که در ادامه می خوانید.
ایمنا: به نقل از منابع طب سنتی، آلودگی هوا چه تاثیری بر تعادل روحیه مادر باردار دارد؟
یوسفیان: طب سنتی ایران مبتنی بر تئوری مزاج ها است، به این معنی که سلامت بدن به تعادل بین چهار مخلوط صفرا، سودا، بلغم و این دم است و آلودگی هوا قطعاً یک عامل خارجی است که می تواند این تعادل را به هم بزند. وقتی هوای آلوده وارد بدن می شود، کیفیت خون و مایعات حیاتی را تغییر می دهد و در نتیجه مزاج مادر به هم می خورد.
برای مادر باردار، این اختلال اهمیت بیشتری دارد، زیرا بدن او در دوران بارداری حساستر است و نیاز به تعادل دقیقتری دارد. آلودگی هوا می تواند خلق و خوی گرم را بیش از حد تحریک کند یا مزاج سرد را تشدید کند و این تغییرات به شکل خستگی، بی خوابی یا تحریک پذیری ظاهر می شود.
از دیدگاه طب سنتی، هوای پاک و معتدل یکی از ارکان حفظ سلامتی است، بنابراین آلودگی هوا نه تنها مزاج مادر را مختل می کند، بلکه کیفیت تغذیه جنین را نیز تحت تأثیر قرار می دهد و به زنان باردار توصیه می کنند در محیط های معطر و پاکیزه زندگی کنند تا روحیه آنها پایدار بماند.
ایمنا: آلودگی هوا چه ارتباطی با افزایش بلغم های ناسالم مانند نوشابه یا نوشابه دارد. بلغم آیا در بدن مادر دیده می شود؟
یوسفیان: هر عامل خارجی می تواند تولید ناخالصی ها را در بدن تغییر دهد و آلودگی هوا با ورود مواد غلیظ و ناسالم به ریه ها و خون باعث افزایش سودا و افزایش سودا می شود. بلغم این دو را فراهم می کند مخلوط کردن اگر بیش از حد تولید شوند، بدن مادر را سنگین و ذهن او را مضطرب می کنند.
افزایش سودا معمولا با علائمی مانند بی خوابی، اضطراب و تپش قلب همراه است. در مادر باردار، این حالت می تواند منجر به بی قراری جنین نیز شود بلغم افراط نیز باعث سردی بدن، ضعف گوارش و احساس ضعف می شود.
حکیمان طب سنتی به زنان باردار توصیه می کردند که کمتر در هوای آلوده و از هوای آلوده بیرون بروند بخور دادن استفاده از گیاه برای تمیز کردن مجاری تنفسی و مصرف غذاهای گرم و سبک مانند عسل یا شربت سنجابین برای تعدیل مخلوط پیشنهاد شد.
می توان گفت آلودگی هوا نه تنها کیفیت خون را کاهش می دهد، بلکه باعث افزایش تولید مخلوط های ناسالم می شود و این برای مادر و جنین خطرناک است.
ایمنا: طب سنتی چه توضیحی برای تاثیر آلودگی هوا بر کیفیت خون و تغذیه جنین ارائه می دهد؟
یوسفیان: خون به عنوان ماده حیات شناخته می شود و کیفیت آن تعیین کننده سلامت مادر و جنین است، اما آلودگی هوا با ورود ذرات و بخارات ناسالم به بدن، خون را غلیظ، تیره و بی کیفیت می کند که در متون قدیمی به عنوان فساد یا کدورت خون بیان شده است.
وقتی خون مادر آلوده یا غلیظ می شود، جریان آن در رگ ها کند می شود و اکسیژن و مواد مغذی به خوبی به جنین نمی رسد که می تواند رشد اندام ها را مختل کند یا باعث ضعف عمومی جنین شود. از دیدگاه عاقلانه، خون سالم باید قرمز، رقیق و معطر باشد و هرگونه تغییر در این خصوصیات نشانه بیماری است.
برای پیشگیری توصیه می شود مادران باردار از غذاهای خون ساز و پاک کننده مانند انار، سیب، سبزیجات تازه و شربت دارچین استفاده کنند. این مواد به تصفیه نفس کمک می کنند و نوشیدن آب تمیز و دوری از هوای آلوده بخش مهمی از مراقبت است.
طب سنتی بین کیفیت خون مادر و تغذیه جنین رابطه مستقیم برقرار می کند و آلودگی هوا را یکی از عوامل اصلی فساد خون و تغذیه نامناسب جنین می داند.
ایمنا: آیا در متون طب سنتی از آلودگی هوا به عنوان عاملی برای تضعیف قوای حیاتی مادر و جنین یاد شده است؟
یوسفیان: در طب سنتی آلودگی هوا نه تنها یک عامل محیطی، بلکه تهدیدی جدی برای نیروهای حیاتی مادر و جنین تلقی می شود و باید با اقدامات پیشگیرانه کنترل شود.
نیروهای حیاتی در طب سنتی شامل توانایی بدن برای رشد، دفاع و حفظ تعادل است و هوای آلوده به عنوان یکی از عوامل مضر تضعیف این نیروها شناخته می شود.
برای مادر باردار، ضعف نیروهای حیاتی به معنای کاهش توانایی تغذیه جنین و حفظ سلامت اوست که می تواند منجر به خستگی مفرط، کاهش حافظه، کاهش انرژی و حتی بی قراری جنین شود. آنها معتقد بودند که هوای ناسالم روح را تاریک می کند و این روح نیرویی است که زندگی جنین را تغذیه می کند.
راه حل های سنتی برای تقویت نیروهای حیاتی شامل استفاده از گیاهان معطر است کندراسپند و گلاب بود، زیرا این مواد علاوه بر اثر جسمی، اثر روانی آرام بخش داشت و محیط زندگی مادر را تمیز می کرد.
ایمنا: کدام علائم بالینی مانند تنگی نفس، سردرد یا بی خوابی در مادران باردار به دلیل آلودگی هوا برجسته می شود؟
یوسفیان: در طب سنتی علائم ناشی از آلودگی هوا به خوبی بیان شده است و تنگی نفس یکی از مهم ترین علائم آن است، زیرا هوای آلوده راه های هوایی را مسدود کرده و ریه ها را ضعیف می کند. سردرد نیز به دلیل ورود مواد مضر به خون و مغز رخ می دهد و نشانه کدورت است.
بی خوابی و اضطراب از دیگر علائم ناشی از افزایش سودا در بدن مادر است. بلغم تیره و سنگین است که ذهن را گیج می کند و خواب را مختل می کند و همچنین سوء هاضمه و احساس سنگینی بعد از غذا از نشانه های افزایش است. بلغم در نظر گرفته می شوند
این علائم در مادر باردار اهمیت بیشتری دارد، زیرا می تواند بر آرامش و رشد جنین تاثیر بگذارد و برای کاهش این علائم توصیه می شود از دمنوش های آرامبخش مانند بادرنجبویه، گل همیشه بهار و گل گاوزبان استفاده شود.
به طور کلی علائم بالینی آلودگی هوا در مادر باردار ترکیبی از مشکلات تنفسی، عصبی و گوارشی است که طب سنتی آن را به اختلالات اختلاط نسبت می دهد و برای هر کدام درمان های خاصی را پیشنهاد می کند.
ایمنا: برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر سلامت جنین چه توصیه هایی باید در نظر گرفت؟
یوسفیان: در طب سنتی همیشه بر پیشگیری تاکید می شود و برای کاهش اثرات آلودگی هوا به مادران توصیه می شود از گیاهان پاک کننده خون مانند کاسنی، انار، گشنیز و سبزیجات تازه استفاده کنند.
عصاره های گیاهی مانند ریشه بیدمشک، عصاره نعناع و گلاب نیز برای آرامش اعصاب و تقویت قلب مادر تجویز می شود، زیرا آرامش مادر به طور غیرمستقیم بر سلامت جنین تأثیر مثبت دارد و از اضطراب و بی خوابی جلوگیری می کند.
استفاده از بخور دادن گیاهی مثل اسپند کندر یا چوب صندل پاکسازی هوای خانه و تقویت نیروهای حیاتی توصیه می شود. این روش ها علاوه بر تأثیر جسمانی، تأثیر روانی مثبتی نیز دارد و محیط زندگی مادر را معطر و آرام می کند.
به طور کلی طب سنتی بر ترکیب رژیم غذایی سالم، پاک و استفاده از گیاهان دارویی برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر مادر و جنین و حفظ سلامت هر دو تاکید داشت.
ایمنا: چگونه می توان با اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی سنتی مادر باردار مقاومت در برابر آلودگی هوا را افزایش داد؟
یوسفیان: سبک زندگی سالم اساس پیشگیری است و مادر باردار باید از غذاهای سبک و خون ساز مانند سبزیجات تازه، میوه های شیرین، آب سالم و عسل استفاده کند و پرهیز از غذاهای سنگین، چرب و باقی مانده نیز ضروری است، زیرا این غذاها ترکیبات ناسالمی تولید می کنند.
ورزش های سبک مانند پیاده روی در هوای پاک و آرامش روحی از طریق نماز، ذکر یا مراقبه توصیه می شود زیرا این روش ها باعث تقویت نیروهای حیاتی و مقاومت بیشتر بدن در برابر اثرات آلودگی می شود.
خواب و استراحت کافی در محیطی آرام و معطر مهم است و استفاده از گلاب بخور دادن گیاهان و عطرهای طبیعی برای ایجاد آرامش در خانه و کمک به مادر در دور ماندن از اضطراب و بی خوابی رایج بودند.
در واقع اصلاح سبک زندگی و تغذیه مناسب می تواند باعث افزایش مقاومت مادر باردار در برابر اثرات آلودگی هوا، بهبود کیفیت خون و تضمین سلامت جنین شود و این رویکرد پیشگیرانه یکی از نقاط قوت طب سنتی در مراقبت از مادران باردار است.
