خبرگزاری مهر – گروه سلامت: آنفولانزا یکی از بیماری های ویروسی شایع است که سیستم تنفسی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. ظهور انواع جدیدی از این بیماری در سال‌های اخیر نگرانی‌های گسترده‌ای در بهداشت عمومی ایجاد کرده است. نوع جدیدی از آنفلوآنزا که در سال 2025 شناسایی شد، به دلیل تاثیر شدید بر سیستم تنفسی و قدرت انتقال بالا، توجه بسیاری از کارشناسان را به خود جلب کرده است.
آنفولانزا یک بیماری مسری است که توسط ویروس ایجاد می شود. ویروسی کوچک با قدرت انتشار بالا و قابلیت جهش مداوم که هر ساله اغلب از پاییز تا اوایل بهار به سراغ شما می آید و منجر به سرفه، عطسه و خستگی می شود. آنفولانزا فقط یک بیماری ساده نیست. پیامدهای آن می تواند از اختلال در فعالیت های روزانه تا بستری شدن در بیمارستان متغیر باشد.
چهار نوع ویروس در بروز این بیماری دخیل هستند: C، B، A و D. ویروس های A و B در اپیدمی این بیماری در فصول سرد سال نقش دارند. ویروس C کمتر شایع است و معمولا باعث عفونت های خفیف می شود. از آنجایی که ویروسی که باعث این بیماری می شود دائماً در حال جهش و تغییر است، برخی از علائم ممکن است هر سال شایع تر شوند.
در همین رابطه خبرنگار مهر با فاطمه سادات میرزاده، متخصص طب سالمندی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفتگو داشت
ویروس جدید آنفلوانزای H3 چیست؟
میرزاده: ویروس جدید آنفولانزا که این روزها زیاد درباره آن صحبت می شود، یک جهش یافته از خانواده ویروس آنفولانزا است. طبق الگوی معمول، در فصل آنفولانزا، احتمال جهش های ویروسی افزایش می یابد و بیشتر این تغییرات در دوره اوج شیوع رخ می دهد. آنچه اکنون با آن مواجه هستیم، سویه جدیدی از آنفولانزا با نام علمی H3 است.
واکسیناسیون آنفولانزا عمدتاً علیه ویروس های نوع A و B طراحی شده است. به همین دلیل، برخی از افراد ممکن است با وجود دریافت واکسن، به این ویروس H3 جدید آلوده شوند. زیرا نوع ویروس با سویه هایی که واکسن برای آنها ساخته شده متفاوت است و واکسن فقط از انواع A و B محافظت می کند.
این ویروس به دلیل سرعت بالای شیوع آن، به ویژه در میان جمعیت سالخورده، “غیر گسترده” شده است. بخشی از افزایش موارد عفونت به دلیل رعایت نکردن بهداشت فردی است. شستن مرتب دست‌ها، استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ، اجتناب از تماس دست به چهره و شستن صورت پس از بازگشت به خانه توصیه‌های مهمی برای کاهش خطر انتقال است. انتقال ویروس عمدتاً از طریق قطرات تنفسی است و افراد دارای علائم باید با پوشاندن دهان و بینی خود هنگام سرفه یا عطسه از انتشار قطرات جلوگیری کنند.
سالمندان در معرض خطر بیشتری هستند. زیرا سیستم ایمنی بدن آنها به دلیل افزایش سن ضعیف می شود. این خطر برای افرادی که بیماری های زمینه ای مانند دیابت، فشار خون بالا، مشکلات قلبی یا زوال عقل دارند بیشتر است.
آیا خطر ابتلا به ویروس آنفلوانزای جدید برای افراد مسن و بیماران بیشتر است؟
میرزاده: افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به ویروس آنفولانزای جدید در بدن خود هستند، همچنین افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به عفونت هستند. بسیاری از افراد مسن توان خروج از خانه را ندارند. بنابراین مسئولیت مراقبین افزایش می یابد. مراقبان هنگام ورود به خانه باید تمام اصول بهداشت فردی را رعایت کنند. از جمله شستن کامل دست ها، پوشیدن ماسک در صورت داشتن علائم و اجتناب از تماس نزدیک مانند در آغوش گرفتن و بوسیدن، زیرا این تماس ها می توانند ویروس را به سالمندان منتقل کنند.
تغذیه مناسب یکی از مهم ترین عوامل پیشگیری محسوب می شود. مصرف منظم میوه ها، سبزیجات و غذاهای غنی از پروتئین به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. همچنین بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون یا هر بیماری زمینه ای باید بیماری خود را تحت کنترل داشته باشند. زیرا عدم کنترل قند خون در بیماران دیابتی احتمال بیمار شدن را افزایش می دهد.
افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند، از جمله گیرندگان پیوند، باید بیشتر مراقب باشند و خانواده های آنها باید اقدامات احتیاطی را جدی تر انجام دهند. در شرایط آلودگی هوا، امکان فعالیت بدنی در فضای باز کاهش می یابد. حتی در خانه می توانید با پیاده روی سبک در داخل خانه یا حیاط و انجام حرکات کششی و هوازی سیستم ایمنی بدن را تا حدودی تقویت کنید.
آیا مصرف خودسرانه دارو عوارضی دارد؟
یکی از مهم ترین هشدارها در مورد مصرف خودسرانه دارو است. برخی افراد به محض ظاهر شدن علائم خفیف سرماخوردگی یا گرفتگی صدا، بدون مشورت با پزشک به داروخانه مراجعه می کنند و داروهایی مانند آمپول دگزامتازون، هیدروکورتیزون یا سایر داروهای حاوی کورتیزون را دریافت می کنند. مصرف تاج در موارد آنفولانزا اکیدا ممنوع است و فقط در شرایط خاص با تشخیص پزشک قابل استفاده است. مصرف خودسرانه این داروها باعث تضعیف سیستم ایمنی و تشدید علائم و «شعله ور شدن آنفولانزا» می شود.
نقش خواب در کاهش خطر ابتلا به ویروس جدید آنفلوانزا چیست؟
میرزاده: خواب منظم شبانه نقش حیاتی در تقویت سیستم ایمنی بدن به ویژه در افراد مسن دارد. در بسیاری از خانواده ها الگوی خواب بهم می خورد و دیر خوابیدن، مانند یکی دو بامداد، باعث ضعف در عملکرد بدن و کاهش مقاومت در برابر ویروس جدید آنفلوانزا می شود. سالمندان باید خواب با کیفیت کافی داشته باشند تا سیستم ایمنی آنها بتواند بهتر با ویروس مبارزه کند.
اگرچه آنفولانزا معمولاً میزان مرگ و میر پایینی دارد، اما خطر آن صفر نیست. در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا با چندین بیماری زمینه ای به طور همزمان زندگی می کنند و چندین دارو مصرف می کنند، احتمال بروز عوارض جدی و حتی مرگ وجود دارد. بنابراین، انجام اقدامات پیشگیرانه و مراجعه سریع به پزشک در صورت بروز علائم بسیار مهم است. پزشکان هشدار می دهند که خوددرمانی در خانه و به تعویق انداختن درمان پزشکی می تواند وضعیت بیمار را بدتر کند.
تاثیر آلودگی هوا در تشدید ویروس ها چیست؟
میرزاده: آلودگی به طور مستقیم با سیستم تنفسی و قلب ارتباط دارد و می تواند افراد مستعد به ویژه بیماران قلبی و تنفسی را ضعیف کند. در نتیجه اگر این افراد به ویروس آنفولانزا مبتلا شوند، شدت بیماری بیشتر شده و علائم آن شدیدتر می شود. به همین دلیل، آلودگی هوا و آنفولانزا می توانند اثرات یکدیگر را تشدید کنند.
مصرف مایعات فراوان. متخصصان تاکید می کنند که حتی اگر احساس تشنگی نمی کنید، باید آب و مایعات کافی بنوشید. بخشی از از بین بردن ویروس از طریق ادرار انجام می شود و افزایش مصرف مایعات می تواند به از بین بردن بهتر ویروس و بهبود سریعتر کمک کند.
این توصیه ها بخشی از اقدامات لازم برای پیشگیری از عفونت و کاهش شدت ویروس جدید آنفلوانزا است و رعایت آنها به ویژه برای سالمندان و افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای اهمیت دارد.
