ایران در جمع سه کشور برتر منطقه در حوزه ذخیره‌سازی خون بند ناف 

به گزارش خبرگزاری سلامت، دکتر مرتضی ضرابی در نشست خبری «روز جهانی خون بند ناف» با تاکید بر ارزش حیاتی سلول های بنیادی زائده های تولد، افزود: بسیاری از این سلول های ارزشمند هنوز به عنوان «زباله بیولوژیکی» دور ریخته می شوند. در حالی که می توان از آنها در درمان ده ها بیماری خونی، عصبی و ارتوپدی استفاده کرد.

وی با بیان اینکه ۲۶ آبان روز جهانی خون بند ناف است، تصریح کرد: سلول های بنیادی خون بند ناف و زائده های تولد به عنوان زباله های بیولوژیکی دور ریخته می شوند. این در حالی است که زائده های تولد و سلول های بنیادی خون بند ناف زباله های بیولوژیکی نیستند. بلکه مکمل های ارزشمندی هستند و در صورت نگهداری از آنها در حوزه پزشکی استفاده می شود.

وی با بیان اینکه مرحوم کاظمی آشتیانی مؤسس پژوهشگاه رویان و مؤسس تحقیقات سلول های بنیادی و بانک خون بند ناف بود، افزود: شرکت فناوری سلول های بنیادی رویان در سال 1383 با هدف تأمین سلول های بنیادی مورد نیاز مراکز پیوند تأسیس شد. در ابتدا فقط خون بند ناف ذخیره می کردیم، اما این روزها سلول های بنیادی مانند سلول های بنیادی مغز استخوان، خون محیطی، بافت چربی و پالپ دندان شیری را جمع آوری و ذخیره می کنیم.

مدیرعامل بانک خون بند ناف بندف رویان با بیان اینکه هر سلولی که قدرت «خودباززایی» و توانایی تمایز به سلول های دیگر را داشته باشد، گفت: سلول بنیادی است. وی گفت: دو نوع سلول بنیادی داریم یعنی سلول های بنیادی «خونساز» و «غیرخونساز». سلول های بنیادی خون ساز سلول های خونی را تولید و بازسازی می کنند و سلول های غیر خونساز سایر بافت های بدن را تولید می کنند.

ضرابی درباره استفاده از سلول های بنیادی برای درمان بیماری ها توضیح داد: سلول های بنیادی خون ساز در بیماری های با منشاء خونی استفاده می شود، سلول های بنیادی غیرخونساز نیز در بیماری های با منشاء عصبی قابل استفاده هستند.

مدیرعامل شرکت فناوری سلول های بنیادی رویان ادامه داد: از سلول های خون ساز برای درمان بیماری هایی مانند لوسمی، تالاسمی، نقص سیستم ایمنی، کم خونی مادرزادی استفاده می شود. همچنین از سلول های بنیادی غیرخونی می توان برای بیماری های عصبی و بیماری های ارتوپدی استفاده کرد.

ایجاد بزرگترین بانک ژنتیک کشور با 100000 داده

وی با بیان اینکه در طول 20 سال فعالیت خود به دستاوردهای زیادی دست یافته ایم، افزود: ایجاد بانک سلول های بنیادی خون بند ناف، بانک سلول های بنیادی خون محیطی و مغز استخوان، بانک سلول های بنیادی بافت بند ناف، بانک سلول های بنیادی پالپ دندان، تولید پانسمان های مشتق از غشای جنین (آمیکر) تولید عصاره خون سرنتوم با نام تجاری Amiker، تولید عصاره سرم خون با نام تجاری RP، تولید بند ناف. پیوند سلول های بنیادی در بیماران هماتولوژیک، ارتوپدی و عصبی. آزمایشات بالینی فلج مغزی، اوتیسم و ​​بیماری های آرتریت، ساخت اولین پالایشگاه فرآورده های بارداری، تولید محلول نشاسته استراتژیک، ساخت مخزن برودتی برای نگهداری سلول ها، ایجاد بزرگترین بانک اطلاعات ژنتیکی با 100 هزار داده از دستاوردهای ماست.

وی با بیان اینکه بانک های خون بند ناف به دو گروه «دولتی» و «خصوصی» تقسیم می شوند، تصریح کرد: خانواده ها خون بند ناف را در بانک های دولتی ذخیره می کنند تا خون بند ناف در اختیار سایر بیماران قرار گیرد. وضعیت بانک‌های خصوصی از این جهت متفاوت است که بانک‌های خصوصی هزینه ذخیره‌سازی را دریافت می‌کنند.

مدیرعامل شرکت فناوری سلول های بنیادی رویان درباره بانک سلول های بنیادی خون بند ناف گفت: بانک سلول های بنیادی خون بند ناف دارای دو بخش بانک دولتی و بانک خصوصی است. در بانک دولتی، خانواده ها نمونه خون بند ناف را به بانک اهدا می کنند تا در دسترس سایر بیماران باشد.

نگهداری سالانه 25000 نمونه بند ناف در بانک خصوصی رویان

ضرابی با بیان اینکه بانک های خصوصی از محبوبیت بیشتری نسبت به بانک های دولتی برخوردار هستند، تصریح کرد: حدود 250 هزار نمونه در بانک خصوصی نگهداری می شود در حالی که تعداد پرونده های ذخیره شده در بانک دولتی حدود 5 هزار مورد است. آمارها نشان می دهد که سالانه حدود 20 تا 25 هزار نمونه به بانک خصوصی اضافه می شود.

درخواست رویان برای حمایت دولت و خیرین از بانک های عمومی خون بند ناف

وی درباره ضرورت حمایت از بانک های دولتی گفت: نکته مهم و اساسی این است که دولت و خیرین باید از بانک های دولتی حمایت کنند و توسعه این بانک ها در گرو تخصیص اعتبار است.

مدیرعامل شرکت فناوری سلول های بنیادی رویان درباره جایگاه بانک خون بند ناف رویان در عرصه ملی گفت: این بانک به عنوان بزرگترین، معتبرترین و پیشروترین مرکز در سطح کشور محسوب می شود. شبکه گسترده ارائه خدماتی که در سراسر کشور ایجاد کرده ایم و این شبکه یک مزیت رقابتی در نظام سلامت محسوب می شود. ما ارائه خدمات را به پایتخت محدود نکرده ایم. ما 46 نمایندگی در کشور داریم و نمونه ها را طبق استانداردهای جهانی جمع آوری می کنیم.

وی با بیان اینکه بازار ذخیره سازی خون بند ناف در دنیا رقابتی و تحت سلطه چند شرکت آمریکایی و اروپایی است، گفت: شرکت سلول های بنیادی رویان بر اساس حجم ذخیره سازی و گستره فعالیت های بین المللی توانسته است رتبه دوم جهانی را در رده بندی حجمی کسب کند. بر اساس این طبقه بندی، بانک های با تعداد نمونه های کمتر از 100 هزار نمونه در رتبه 3، بانک های با 100 هزار تا 400 هزار نمونه رتبه دوم و بانک های با بیش از 400 هزار نمونه در رتبه اول قرار دارند.

وی درباره نتایج اقدامات شرکت سلول های بنیادی رویان توضیح داد: نمونه های ذخیره شده باعث شده است که 40 بیمار خونی از جمله تالاسمی، لوسمی، نقص ایمنی و کم خونی و 60 بیمار عصبی مبتلا به فلج مغزی و اوتیسم پیوند سلولی دریافت کنند. 80 درصد موفقیت پیوند در بیماری های خونی و درجاتی از موفقیت در بیماری های عصبی.

ضرابی با بیان اینکه بانک خون محیطی و مغز استخوان را در اختیار داریم، تصریح کرد: از خدمات بانک خون محیطی برای مراکز پیوند بیماران لوسمی استفاده می شود. آمار نشان می دهد که حدود 900 بیمار پیوند دریافت کرده اند.

مدیرعامل بانک خون بند ناف رویان با بیان اینکه یک کار تحقیقاتی در رابطه با کودکان فلج مغزی انجام داده ایم، گفت: پروژه تحقیقاتی بسیار بزرگی برای 150 کودک فلج مغزی انجام داده ایم. بنابراین پیوند برای این افراد انجام شد. امکان ارائه خدمات برای درمان کودکان فلج مغزی با استفاده از سلول های بنیادی بند ناف وجود دارد و امیدوارم کودکان مبتلا بتوانند از این فناوری جدید استفاده کنند.

وی با بیان اینکه در راستای استفاده از سلول های بنیادی برای درمان آرتروز کارآزمایی بالینی انجام داده ایم، همچنین گفت: بر این اساس اولین سلول حاصل از بافت خون بند ناف در فهرست دارویی کشور قرار گرفته و امکان ارائه خدمات درمانی به بیماران مبتلا به آرتروز وجود دارد. بافت خون بند ناف حاوی سلول های بنیادی مزانشیمی است که برای بیماری های مختلف مانند بیماری های عصبی و قلبی قابل استفاده است. برخلاف سلول های بنیادی خونساز که نیاز به تطابق کامل ژنتیکی دارند، سلول های بنیادی مزانشیمی نیازی به تطابق ژنتیکی ندارند.

پانسمان های بیولوژیکی برای التیام زخم های سوختگی و دیابت وارد بازار شد

وی درباره تولید پانسمان های بیولوژیک که از زائده های زایمانی به دست می آید، گفت: بیو پانسمان اولین محصول زائده زایمان و برگرفته از غشای جنین است. در حال حاضر این محصول وارد بازار شده و برای التیام زخم های ناشی از سوختگی، زخم پای دیابتی و جراحی قرنیه مورد استفاده قرار می گیرد. 15 هزار قطعه تولید کرده و در اختیار مراکز درمانی قرار داده ایم. این محصول سرشار از پروتئین و فاکتور رشد برای بازسازی بافت است و به ترمیم بافت زخم کمک می کند. نام تجاری این محصول «امی کر» است.

هزینه خون بند ناف خارجی 40000 یورو

وی درباره اهداف شرکت سلول های بنیادی رویان در آینده گفت: همکاری با بانک های اطلاعات سلولی دنیا، امکان دسترسی متقابل به نمونه ها و ارتقای سطح دانش فنی از طریق تبادل داده های سلولی را قرار داده ایم. امکان تبادل نمونه خون بند ناف در دنیا وجود دارد و در صورت عدم وجود نمونه برای پیوند در کشور، می توان آن را از بانک های بین المللی تهیه کرد. این در حالی است که هزینه هر نمونه خون بند ناف حدود 35 تا 40 هزار یورو است. در صورت توسعه همکاری‌های بین‌المللی، عرضه نمونه‌های ایرانی به بیماران سایر کشورها نیز می‌تواند گام موثری در ارتقای سلامت و توسعه درمان‌های پیشرفته باشد.

ضرابی تصریح کرد: استفاده هدفمند از سلول های ذخیره شده برای بیماری های خونی و عصبی و درمان های شخصی سازی شده را جزو اهداف خود قرار داده ایم تا در سطح جهانی نقش موثری داشته باشیم. توسعه تولید و صادرات محصولات فرآوری شده نیز از جمله اهدافی است که می تواند جایگاه ایران را در جهان ارتقا دهد. توسعه پلتفرم‌های نرم‌افزاری بومی برای تجزیه و تحلیل داده‌های ژنتیکی نمونه‌های ذخیره‌شده در حوزه پزشکی شخص‌محور مبتنی بر هوش مصنوعی در دستور کار قرار دارد. همچنین توسعه زیرساخت های پردازش سلولی با استفاده از پتانسیل ویرایش ژن در دستور کار قرار دارد.

ساخت مخزن ملی ذخیره نیتروژن

تلاش برای کاهش وابستگی به واردات تجهیزات حیاتی سلولی

مدیرعامل شرکت شیمیایی رویان درباره ساخت مخزن ذخیره نیتروژن برای نگهداری نمونه توضیح داد: قبل از ساخت این مخزن کاملا به خارج از کشور وابسته بودیم اما تا این لحظه توانسته ایم شش نمونه مخزن تولید کنیم و همه این مخازن در حال استفاده است. در نظر داریم با اصلاحات و بهبود شرایط استفاده از این مخازن را بهبود بخشیم و وابستگی به نمونه های خارجی را کاهش دهیم.

ضرابی درباره تولید محصول «اتیل نشاسته» توضیح داد: قبل از تولید این محصول کاملاً به کشورهای خارجی وابسته بودیم اما این محصول را با همکاری یک شرکت دانش بنیان تولید کرده ایم و با مجوزی که از وزارت بهداشت دریافت کرده ایم وارد چرخه فرآیند جداسازی سلولی شده ایم. تولید این محصول با بازتاب بین المللی همراه بود; زیرا فعالیت بانک های خون بند ناف رصد می شود و این موضوع یک موفقیت برای کشور محسوب می شود.

وی با بیان اینکه در حال ذخیره سازی بافت بند ناف نیز هستیم، تصریح کرد: مزیت بافت بند ناف این است که دارای سلول های بنیادی مزانشیمی است که برای بیماری های غیر خونی مانند بیماری های ارتوپدی، فلج مغزی، بیماری های عصبی و قلبی قابل استفاده است.

وی درباره بانک پالپ دندان شیری نیز گفت: قول ایجاد بانک پالپ دندان شیری را دادیم و این موضوع را اجرا کردیم و به عنوان بانک دولتی فعالیت می کند. سلول‌های بنیادی پالپ دندان‌های شیری و همچنین دندان عقل در بزرگسالان، سلول‌های مزانشیمی هستند که بیشترین کاربرد را در بیماری‌های عصبی دارند و می‌توانند در درمان این بیماری‌ها استفاده شوند. این سلول ها همچنین نیازی به تطابق ژنتیکی ندارند.

مدیرعامل شرکت بنیاخت رویان درباره تولید سرم و قطره چشم نیز گفت: این سرم کاربردهای تحقیقاتی برای کشت سلولی و قطره چشم برای بیماران مبتلا به خشکی چشم و خراش قرنیه دارد. تلاش می کنیم مجوز ورود این ریزه به لیست داروهای کشور را بگیریم.

افتتاح پالایشگاه زیست پزشکی رویان به زودی

ضرابی از تلاش برای افتتاح اولین پالایشگاه فرآورده های زیست پزشکی رویان خبر داد و اظهار داشت: اواخر آذرماه این پالایشگاه با محوریت زائده های زایمان در پارک علم و فناوری پردیس به بهره برداری می رسد. صنعت پالایش زائده تولید مثل یک مرز جدید در بیوتکنولوژی درمانی محسوب می شود و شامل تولید محصولات مهندسی بافت، جداسازی و کشت سلول های بنیادی می شود. این پالایشگاه اولین پالایشگاه فرآورده های زیست پزشکی در جهان است. دلیل این ادعا این است که پالایشگاه‌های موجود در دنیا اغلب بر روی یک یا دو محصول تمرکز می‌کنند، در حالی که سعی شده تمام زائده‌های زایمان از جمله جفت، بند ناف، خون بند ناف، بافت بند ناف و غشای جنین در این پالایشگاه پردازش شود. پیش بینی کرده ایم بیش از 20 محصول در این پالایشگاه فرآوری شود.