فرسایش روانی در سایه آسمان دودی و خاکستری شهر

به گزارش خبرگزاری ایمنا، در روزهایی که هوا سنگین‌تر از حد معمول به نظر می‌رسد، بسیاری از افراد بدون اینکه دلیل روشنی پیدا کنند، احساس کسالت، خستگی یا مضطرب می‌کنند و این احساسات گاهی آنقدر ظریف است که صرفاً به عوامل روزمره نسبت داده می‌شود، اما واقعیت این است که کیفیت هوا می‌تواند نقش مهمی در شکل‌گیری و تشدید حالات روانی داشته باشد. تنفس اولین ارتباط با دنیای بیرون است و زمانی که این ارتباط آلوده شود، ذهن نیز ناآرام می شود.

آلودگی هوا از طریق ذرات ریز معلق و گازهای شیمیایی به سیستم عصبی نفوذ می کند و باعث التهابات مزمن در مغز می شود که با اختلال در عملکرد انتقال دهنده های عصبی باعث افسردگی، اضطراب و اختلالات خلقی می شود و تحقیقات نشان داده است افرادی که در مناطق آلوده زندگی می کنند، حتی اگر از نظر جسمی سالم باشند، بیشتر در معرض اختلالات روانی هستند.

در کودکان، این تأثیرات بسیار عمیق‌تر است، زیرا مغز در حال رشد آن‌ها در برابر آلاینده‌ها آسیب‌پذیرتر است و قرار گرفتن مداوم در معرض هوای آلوده می‌تواند منجر به اختلالات توجه، بیش‌فعالی و نوسانات خلقی شود و این اختلالات نه تنها بر عملکرد تحصیلی، بلکه بر شخصیت و روابط اجتماعی آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارد و کودکانی که در محیط‌های آلوده بزرگ می‌شوند، ممکن است در بزرگسالی با احساس امنیت وارد شوند.

آلودگی هوا نیز می تواند کیفیت خواب را کاهش دهد و تنفس هوای آلوده در شب باعث اختلال در ریتم طبیعی خواب، کاهش عمق خواب و بروز کابوس های مکرر می شود و خواب ناکافی یکی از عوامل مهم در بروز اختلالات روانی مانند تحریک پذیری، افسردگی، و کاهش تمرکز و در نتیجه آلودگی به طور مستقیم، اختلال در چرخه هوا است. سلامتی

رابطه آلودگی هوا با بروز افسردگی، اضطراب و اختلالات خلقی/ تشدید هیجانات منفی ناشی از استرس اکسیداتیو ناشی از آلاینده ها و التهاب مزمن در بدن است

ریحانه صادقی، روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور به خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه آلودگی هوا می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت روان تأثیر بگذارد، می گوید: تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت روان گسترده است و از جمله این تأثیرات می توان به افزایش اضطراب و افسردگی، بروز اختلالات شناختی و پرخاشگری اشاره کرد و این تأثیرات نه تنها در بزرگسالان، بلکه در کودکان و بزرگسالان نیز مشاهده شده است.

وی با بیان اینکه آلودگی هوا یکی از معضلات زیست محیطی قرن حاضر است که پیامدهای روانی قابل توجهی فراتر از آسیب فیزیکی دارد، افزود: ذرات معلق ریز، دی اکسید نیتروژن، ازن و مونوکسید کربن از جمله آلاینده هایی هستند که با نفوذ به سیستم تنفسی و گردش خون، می توانند به مغز رسیده و باعث اختلال در عملکرد این اختلالات عصبی و اختلالات عصبی شوند.

یک روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور با بیان اینکه بررسی ها نشان داده قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هوای آلوده با افزایش خطر افسردگی و اضطراب همراه است، اظهار کرد: استرس اکسیداتیو ناشی از آلاینده ها و التهاب مزمن در بدن می تواند تعادل شیمیایی مغز را مختل کرده و احساسات منفی را در شهرهای صنعتی و غیر صنعتی تشدید کند. آلودگی بالاست

کاهش عملکرد شناختی مغز با قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا / کاهش آستانه تحمل روانی افراد در سایه آلودگی هوا

صادقی ادامه می دهد: آلودگی هوا همچنین می تواند عملکرد شناختی مغز را کاهش دهد و ذرات آلاینده با نفوذ به مغز، به سلول های عصبی آسیب رسانده و حافظه، تمرکز و فرآیندهای تصمیم گیری را مختل می کند. این اثرات می تواند منجر به کاهش عملکرد تحصیلی و افزایش مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانانی شود که مغزشان در حال رشد است.

وی با اشاره به اینکه آلودگی هوا در برخی افراد با افزایش تحریک پذیری و پرخاشگری همراه بوده است، اظهار کرد: کاهش کیفیت خواب، سردردهای مزمن و احساس خستگی ناشی از تنفس هوای آلوده می تواند آستانه تحمل روانی را کاهش داده و بر تعاملات اجتماعی تأثیر بگذارد و این موضوع در محیط های کاری و خانوادگی نیز خود را نشان می دهد و کیفیت زندگی را کاهش می دهد.

روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناختی کشور با بیان اینکه آلودگی هوا می تواند احساس ناامیدی و ناامیدی را در افراد تقویت کند، می افزاید: این احساسات ممکن است به مرور زمان به اختلالات روانی مزمن تبدیل شود و با توجه به اثرات مستقیم و غیرمستقیم آلودگی هوا بر سلامت جسمی و روانی افراد، مقابله با آلودگی هوا نه تنها در پیشگیری از آلودگی هوا بلکه در همه زمینه ها یک ضرورت پیشگیری از سلامت محیطی است. به این موضوع توجه کنید

آلودگی هوا فراتر از تهدیدات فیزیکی است/ تاثیرات چشمگیر آلودگی هوا بر سلامت روان کودکان و سالمندان

زهرا صالحی، روانشناس و عضو انجمن روانشناسی کشور به خبرنگار ایمنا با بیان اینکه آلودگی هوا فراتر از تهدیدات فیزیکی، به عنوان یک عامل استرس زای محیطی، سلامت روان را نیز به طور جدی تحت تاثیر قرار می دهد: ترکیباتی مانند ذرات معلق (PM2.5)، دی اکسید نیتروژن و ازن نه تنها به ریه ها، بلکه از طریق جریان خون به مغز نیز نفوذ می کنند و این نفوذ می تواند باعث نفوذ نوروترانس ها و نورونینفوترها شود. دوپامین و در نتیجه اختلالات خلقی.

وی با بیان اینکه قرار گرفتن مزمن در معرض هوای آلوده با افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) همراه است، می افزاید: این افزایش در درازمدت می تواند منجر به فرسایش سیستم عصبی مرکزی، کاهش انعطاف پذیری ذهنی و بروز اضطراب مزمن شود و مطالعات تصویربرداری مغز نشان داده است که آلودگی هوا می تواند بر ساختارهایی مانند هیپوکم و هیپوکلم که نقش تنظیم کننده ایفا می کند تأثیر بگذارد. و پاسخ به تهدیدات

روانشناس و عضو انجمن روانشناسی کشور با اشاره به اینکه آلودگی هوا در کودکان با افزایش خطر ابتلا به اختلالات رفتاری، بیش فعالی و کاهش توانایی های شناختی همراه است، تصریح کرد: مغز در حال رشد کودک نسبت به التهابات محیطی بسیار حساس است و قرار گرفتن در معرض آلاینده ها می تواند مسیرهای عصبی را به گونه ای تغییر دهد که در بزرگسالی تاثیرات آن باقی بماند. کاهش شناختی و افزایش احتمال ابتلا به آلزایمر و سایر اختلالات. با اختلالات عصبی مرتبط است.

آلودگی هوا باید به عنوان یک عامل روانگردان در نظر گرفته شود

صالحی با بیان اینکه از دیدگاه روانشناسی اجتماعی زندگی در محیط آلوده می تواند احساس درماندگی و خشم را در افراد تقویت کند، ادامه می دهد: این احساسات ممکن است منجر به اختلالات خلقی، کاهش تاب آوری ذهنی و حتی رفتارهای پرخاشگرانه شود و تجربه درماندگی آموخته شده به معنای باور به ناتوانی در تغییر شرایط است که در چنین محیط هایی به طور جدی سلامت روانی را تهدید می کند.

وی می گوید: آلودگی هوا با اختلالات خواب نیز همراه است و تنفس هوای آلوده در شب باعث تحریک سیستم عصبی، بیداری های مکرر و کاهش کیفیت خواب می شود و خواب ناکافی یا بی کیفیت از عوامل تشدید کننده اضطراب، افسردگی و کاهش عملکرد شناختی است.

این روانشناس و عضو انجمن روانشناسی کشور با اشاره به اینکه آلودگی هوا باید به عنوان یک عامل روانگردان تلقی شود که هم بر روان فرد و هم بر پویایی اجتماعی تأثیر می گذارد، می افزاید: مداخلات روانی در چنین زمینه ای نیازمند رویکرد چند لایه است و باید آموزش عمومی در مورد اثرات روانی آلودگی مورد توجه قرار گیرد.

در محیط های کاری، آلودگی هوا می تواند بهره وری ذهنی را کاهش دهد. خستگی، سردرد و کاهش تمرکز ناشی از هوای آلوده بر توانایی تصمیم‌گیری و تعامل مؤثر تأثیر می‌گذارد که به‌ویژه در مشاغلی که نیاز به دقت، خلاقیت یا ارتباطات انسانی دارند مشهود است و می‌تواند منجر به فرسایش روان‌شناختی شغلی شود و افراد بدون اینکه دلیل آن را بدانند ممکن است دچار کمبود انگیزه یا فرسودگی ذهنی شوند.

از منظر اجتماعی، زندگی در محیط های آلوده می تواند حس تعلق به فضا را کاهش دهد و زمانی که طبیعت اطراف به تهدید تبدیل شود، ممکن است فرد دچار نوعی گسست روانی شود که با کاهش مشارکت اجتماعی و حتی نوعی انزوا همراه است.

در برخی از افراد آلودگی هوا با افزایش تحریک پذیری و پرخاشگری همراه است و کاهش آستانه تحمل روانی، احساس خفگی و فشارهای محیطی می تواند بر تعاملات انسانی تأثیر بگذارد.

به طور کلی آگاهی از اثرات روانی آلودگی هوا می تواند به افراد در مراقبت بهتر از خود و اطرافیان کمک کند و ایجاد فضاهای آرام، استفاده از گیاهان تصفیه کننده، پیاده روی در ساعات کم تردد و توجه به تنفس آگاهانه می تواند بخشی از راهکارهای فردی برای کاهش اثرات روانی آلودگی باشد.