تاثیر “آلودگی هوا” بر افزایش مصرف دارو و هزینه های سلامت – خبرگزاری مهر ایران و جهان

یدالله سهرابی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: آلودگی هوا به عنوان یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی قرن بیست و یکم به یک بحران جدی در حوزه سلامت جامعه تبدیل شده است. رشد سریع شهرنشینی، گسترش صنایع، استفاده بی رویه از وسایل نقلیه و سوخت های فسیلی باعث افزایش غلظت آلاینده ها در هوای تنفسی انسان شده است. این وضعیت نه تنها سلامت جسمی و روانی شهروندان را تهدید می کند، بلکه با افزایش تعداد بیماری ها، میانگین مصرف دارو را افزایش داده و هزینه های سنگینی را بر نظام سلامت کشورها تحمیل می کند.

عضو انجمن داروسازان ایران به تأثیر آلودگی هوا بر سلامت انسان اشاره کرد و افزود: آلاینده هایی مانند ذرات معلق (PM2.5 و PM10)، دی اکسید گوگرد (SO2)، اکسیدهای نیتروژن (NOx)، ازن (O3) و مونوکسید کربن (CO) از مهمترین عوامل خطرساز سلامت انسان هستند. این ترکیبات با نفوذ به سیستم تنفسی و گردش خون باعث ایجاد طیف گسترده ای از بیماری ها از جمله آسم، برونشیت مزمن، بیماری های قلبی عروقی، سکته مغزی، اختلالات عصبی و حتی سرطان می شوند.

وی گفت: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) سالانه بیش از 7 میلیون نفر در جهان بر اثر پیامدهای آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند. علاوه بر این آمار تکان دهنده، میلیون ها نفر دیگر به طور مزمن از بیماری هایی رنج می برند که نیاز به مصرف روزانه دارو و درمان های طولانی مدت دارند.

سهرابی در خصوص افزایش میانگین مصرف دارو گفت: آلودگی هوا باعث افزایش مراجعه بیماران به مراکز درمانی و داروخانه ها می شود. داروهای ضد التهاب، گشادکننده‌های برونش، آنتی هیستامین‌ها، داروهای قلبی و حتی مکمل‌های تقویت‌کننده به طور قابل توجهی در مناطق آلوده‌تر استفاده می‌شوند. بررسی های داخلی و بین المللی نشان داده است که در روزهایی که شاخص کیفیت هوا در وضعیت «ناسالم» یا «خطرناک» قرار دارد، مصرف داروهای تنفسی و قلبی از 30 درصد به 50 درصد افزایش می یابد. همچنین قرار گرفتن مکرر در معرض آلودگی در دراز مدت باعث افزایش موارد بیماری های مزمن می شود که به معنای مصرف مداوم مواد مخدر و افزایش وابستگی به مواد در جامعه است.

رئیس کمیسیون دارو و تجهیزات شورای عالی نظام پزشکی کشور در خصوص تحمیل هزینه به نظام سلامت گفت: افزایش مصرف دارو، افزایش ویزیت پزشکی، هزینه های بستری و مراقبت های ویژه از پیامدهای مستقیم آلودگی هوا بر نظام سلامت است. این وضعیت نه تنها بر بودجه بخش سلامت فشار می آورد، بلکه هزینه های غیرمستقیم مانند کاهش بهره وری نیروی کار، افزایش غیبت و کاهش کیفیت زندگی را نیز به همراه دارد.

وی افزود: طبق تحقیقات انجام شده در کشورهای در حال توسعه، هزینه های درمانی ناشی از بیماری های مرتبط با آلودگی هوا بین 2 تا 5 درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) را تشکیل می دهد. در ایران بر اساس گزارش های وزارت بهداشت، سالانه هزاران میلیارد تومان برای درمان بیماری های ناشی از آلودگی هوا هزینه می شود که بخش قابل توجهی از آن مربوط به دارو و خدمات بستری است.

عضو کمیته نظارت بر داروی سازمان غذا و دارو در خصوص پیامدهای اجتماعی و اقتصادی افزود: آلودگی هوا نه تنها سلامت افراد را تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه با افزایش هزینه های درمانی باعث فشار مالی بر خانوارها و بیمه سلامت می شود. خانواده‌هایی که در مناطق آلوده زندگی می‌کنند معمولاً بخش بزرگی از درآمد خود را صرف مصرف مکمل‌های تنفسی، قلبی و تغذیه‌ای می‌کنند. از سوی دیگر، بار مالی ناشی از بیماری های مزمن به ویژه در میان سالمندان، تقاضا برای یارانه های دارویی و خدمات بهداشتی دولتی را افزایش می دهد.

یکی از اعضای شورای عالی نظام پزشکی کشور در پایان گفت: آلودگی هوا فقط یک موضوع زیست محیطی نیست؛ بلکه یک بحران ملی در حوزه سلامت، اقتصاد و توسعه پایدار است. افزایش میانگین مصرف دارو و هزینه های درمانی نشان از تاثیر مستقیم این بحران بر زندگی مردم دارد. راهکارهای موثر از جمله توسعه حمل و نقل عمومی پاک، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، کنترل منابع آلاینده صنعتی و آموزش عمومی در زمینه سبک زندگی سالم می تواند باعث کاهش آلودگی و کاهش فشار مالی و پزشکی بر دوش مردم و نظام سلامت شود. هوای پاک یک شعار زیست محیطی نیست، بلکه پایه سلامت ملی و عدالت اجتماعی است.