مهدیه سادات مدرسی، متخصص زنان، فلوشیپ پریناتولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد خودمراقبتی زنان در شرایط بحرانی توضیح داد و گفت: بحران هایی مانند اپیدمی کرونا (کووید-۱۹)، جنگ یا بلایای طبیعی می تواند تأثیر مستقیمی بر سلامت جسمی، افسردگی، افزایش سلامت روانی افراد داشته باشد. اختلالات اشتها و خواب در این شرایط فرد باید توانایی مقابله با استرس و آسیب های روحی و جسمی را تقویت کند و پس از بحران به حالت عادی بازگردد.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی هم حمایت اجتماعی و هم اقدام فردی نقش مهمی در بازیابی سلامت روان دارد. توجه ویژه به زنان و مادران ضروری است زیرا به دلیل نقش محوری در خانواده بیشتر تحت فشار هستند. در بحران‌ها، احتمال خشونت خانگی نیز افزایش می‌یابد. بنابراین توانمندسازی زنان قبل از بحران با آموزش مهارت هایی مانند کنترل خشم، کنترل استرس، مهارت های زندگی و فرهنگ مراقبت از خود بسیار حائز اهمیت است.
اهمیت خودمراقبتی زنان در بحران ها
مدرسی اذعان داشت: خودمراقبتی یعنی انجام اقدامات کوچک اما مستمر برای حفظ سلامت جسمی و روحی. کارشناسان به زنان توصیه می کنند برای حفظ سلامت بدن خود، تغذیه سالم، ورزش منظم و خواب کافی را در اولویت قرار دهند و از مصرف الکل، کافئین زیاد و مواد مضر خودداری کنند.
وی افزود: افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای باید داروهای خود را به طور منظم ادامه دهند. تغذیه سالم شامل مصرف متعادل همه گروه های غذایی، استفاده از مواد تازه، کاهش مصرف چربی، شکر و روغن، پرهیز از پرخوری و مصرف محدود غذاهای فرآوری شده است. همچنین نوشیدن روزانه 8 لیوان آب سالم و نگهداری آب معدنی در جای خنک و دور از نور خورشید توصیه می شود.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: همچنین در زمینه فعالیت بدنی انجام فعالیت های متوسط مانند پیاده روی تند به مدت 30 دقیقه در روز توصیه می شود. رعایت بهداشت فردی و محیطی به ویژه در دوران قاعدگی بسیار مهم است. اگر زنان در مواقع بحرانی به نوار بهداشتی دسترسی ندارند باید از پارچه نخی تمیز و ضدعفونی شده استفاده کنند و ناحیه تناسلی را خشک و تمیز نگه دارند تا از عفونت جلوگیری شود.
وی ادامه داد: زنان باید به رابطه جنسی ایمن و محافظت شده نیز توجه داشته باشند و برنامه های غربالگری سلامت مانند غربالگری سرطان سینه و دهانه رحم، دیابت، چربی خون و غربالگری تیروئید را به طور منظم انجام دهند.
سلامت روان زنان در شرایط بحرانی
مدرسی تصریح کرد: برای حفظ سلامت روان در زمان بحران توصیه می شود پیگیری اخبار محدود شود و اخبار فقط از منابع موثق پیگیری شود. زنان باید با تمریناتی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، دعا، صحبت با افراد مورد اعتماد یا نوشتن احساسات و افکار خود استرس را کاهش دهند.
وی تصریح کرد: فعالیت هایی مانند مطالعه، گوش دادن به موسیقی و رعایت برنامه منظم روزانه نیز به کاهش اضطراب کمک می کند. باید از سرزنش خود اجتناب کرد و در صورت مشاهده علائم شدید روانی مانند گریه بی دلیل یا افکار منفی مکرر، لازم است از روانشناس یا مشاور حرفه ای کمک گرفت. در شرایط بحرانی، خدمات مشاوره آنلاین نیز در دسترس است.
برنامه ریزی اضطراری برای زنان
این متخصص زنان خاطرنشان کرد: خانم ها برای مواقع اضطراری برنامه ریزی کنند. شناسایی مکان های امن در منزل و شهر و تهیه کیسه اورژانسی شامل آب، غذا، پوشاک، داروهای ضروری، جعبه کمک های اولیه، مدارک شناسایی و نوار بهداشتی از اقدامات ضروری است.
مراقبت از زنان باردار در بحران
مدرسی بیان کرد: زنان باردار در بحران ها نیاز به حمایت بیشتری دارند، زیرا اضطراب و افسردگی می تواند بر رشد جنین تاثیر بگذارد و منجر به زایمان زودرس یا تولد نوزاد نارس شود. به گفته کارشناسان تغذیه سالم، استراحت کافی و تقسیم وظایف خانوادگی در دوران بارداری باید رعایت شود.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: زنان باردار باید حتی در مواقع بحرانی از طریق ویزیت آنلاین یا مراجعه به مراکز مجاز به مراقبت های پزشکی روتین خود ادامه دهند و در کلاس های آمادگی زایمان آنلاین شرکت کنند.
