گروه بهداشت آژانس خبری مهر – زهرا گناه: چندگانه بیماری اسکلروز (MS) یک بیماری خود ایمنی مزمن است که بر سیستم عصبی مرکزی از جمله مغز و نخاع تأثیر می گذارد. در این بیماری ، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غلاف میلین حمله می کند ، که وظیفه محافظت و تسهیل انتقال پیام های عصبی را دارد. این حمله باعث التهاب و آسیب به غلاف می شود و در نتیجه پیام های عصبی به درستی منتقل نمی شوند.
MS به طور معمول در بزرگسالی و میانسالی آغاز می شود و زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند. علت دقیق MS هنوز نامشخص است ، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. عفونت های ویروسی ، کمبود ویتامین D و عوامل ژنتیکی می توانند احتمال MS را افزایش دهند.
علائم MS بسیار متنوع است و بسته به محل آسیب عصبی متفاوت است. علائم شایع این بیماری شامل ضعف عضلات ، مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دو برابر ، تعادل و هارمونی ، خستگی بیش از حد ، بیهوشی یا نگاه وی به اندامهای گفتار و اختلالات اشاره کرد. این علائم ممکن است به صورت دوره ای ایجاد شود و پس از مدتی بهبود یابد ، اما در بعضی موارد این بیماری پیشرونده است و علائم به تدریج تشدید می شود.
تشخیص MS معمولاً مبتنی بر تاریخچه پزشکی ، معاینات عصبی ، تصویربرداری از مغز است (MRI) و آزمایش مایع مغزی نخاعی انجام می شود. MRI این نقش مهمی در شناسایی آسیب مغز و نخاع از MS دارد.
اگرچه هنوز هیچ درمانی قطعی برای MS وجود ندارد ، اما درمان های مختلفی برای کنترل علائم و کاهش پیشرفت بیماری در دسترس است. روشهای درمانی دارویی شامل استفاده از داروهای تعدیل کننده بیماری مانند اینترفرون ها ، داروها است وابسته به قشر مغز کاهش التهاب و داروهای جدیدتر بیولوژیکی می شود. همچنین ، درمان های توانبخشی مانند فیزیوتراپی ، کاردرمانی و گفتاردرمانی به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می کند.
در این رابطه ، خبرنگار مهر زهرا ابادی یاران هام این و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران او مکالمه داشت.
علت MS چیست؟
ابدی: MS یک بیماری خود ایمنی و مزمن است که به اشتباه به قسمت های عصبی مغز و نخاع حمله می کند. این آسیب به سیستم عصبی مرکزی باعث ایجاد علائم مختلف می شود. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست ، اما تحقیقات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی نقش مهمی در حساسیت افراد به MS دارند.
MS معمولاً بین سنین 2 تا 5 سال ایجاد می شود و بیشتر زنان را تحت تأثیر قرار می دهد. MS یکی از شایع ترین دلایل ناتوانی در بین جوانانی است که زندگی روزمره آنها را مختل می کند.
علائم MS چیست؟
ابدی: علائم MS بسیار متنوع است ، اما شایع ترین علائم شامل اختلالات بینایی مانند Blurred Vision One است کاغذ در کنار درد ، مشکلات حسی در اندام ها ، به ویژه اندامهای تحتانی ، ضعف عضلات و اختلال پیاده روی. این علائم معمولاً بیش از 4 ساعت باقی می مانند و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع ، می تواند منجر به ناتوانی شدید و از بین رفتن توانایی حرکتی شود.
عوارض جانبی MS چیست؟
ابدی: اگر MS دیر درمان نشود یا تشخیص داده نشود ، صدمات عصبی پیشرفته خواهد بود و می تواند منجر به مشکلات جدی مانند از دست دادن کامل توانایی حرکت و کاهش کیفیت زندگی شود. این می تواند فعالیت های روزانه بیمار را به شدت محدود کند.
درمان MS چگونه است؟
ابدی: خوشبختانه ، در دهه های اخیر ، پیشرفت چشمگیری در درمان MS حاصل شده است. داروهای مختلفی برای کنترل بیماری ایجاد شده است که می تواند از حملات بیماری جلوگیری کند و پیشرفت آسیب عصبی را کاهش دهد. این روشهای درمانی شامل داروهای ضعیف تر به داروهای قوی تر بسته به وضعیت بیمار است. در ایران تعداد قابل توجهی از این داروها در دسترس بیماران است و به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.
تشخیص زودرس و شروع به موقع درمان MS نقش مهمی در کاهش عوارض و بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد. بنابراین ، آگاهی از علائم و مراجعه به موقع به پزشک متخصص برای بررسی های لازم ضروری است.
نقش تغذیه در درمان MS چیست؟
ابدی: یکی از شایع ترین سؤالات در بین بیماران مبتلا به MS (MS)چندگانه بیماری اسکلروز) رابطه بین رژیم و روند پیشرفت بیماری است. اگرچه اعتقادات عمومی مانند اجتناب از غذاهای سرد یا توصیه غذاهای گرم در بین افراد رایج است ، اما تاکنون مطالعات علمی معتبر این ادعاها را اثبات نکرده است.
اگرچه تغذیه به تنهایی نمی تواند باعث ایجاد یا درمان MS شود ، اما در کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران نقش بسیار مؤثر دارد. مشاهده یک رژیم غذایی سالم ، متعادل و ضد التهابی ، همراه با داروهای پزشکی و معالجه پزشکی ، پیشرفت این بیماری را کند می کند و از حملات شدیدتر جلوگیری می کند.
آیا بیماران MS باید از رژیم غذایی خاص پیروی کنند؟
ابدی: بیماران مبتلا به MS نیازی به از بین بردن کامل گروه خاصی از غذاها ندارند. آنچه بسیار توصیه می شود پیروی از یک رژیم غذایی سالم ، متعادل و مغذی است. این رژیم غذایی باید شامل مواردی از قبیل مصرف سبزیجات و میوه های تازه ، فیبر رژیم غذایی کافی ، مصرف متوسط گوشت ، جلوگیری از مصرف زیاد نمک ، غذاهای سرخ شده و فست فود و مشاهده چنین رژیم غذایی نه تنها برای بیماران MS بلکه برای حفظ سلامت عمومی در همه افراد باشد.
آیا مصرف بیش از حد فست فود می تواند باعث MS شود؟
ابدی: تا به امروز ، هیچ مطالعه قطعی و تأیید شده نشان داده است که مصرف مستقیم فست فود به تنهایی می تواند باعث MS شود. با این حال ، مطالعات نشان داده اند که افزایش شیوع بیماری های خود ایمنی ، از جمله MS ، در دهه های اخیر ، ممکن است با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی ناسالم از جمله افزایش مصرف غذاهای فرآوری شده و پر از چربی ، ارتباط نداشته باشد. این تغییرات غذایی می تواند پایه و اساس یا تشدید بیماری های التهابی و خود ایمنی را با ایجاد التهاب مزمن در بدن فراهم کند.
چرا زنان بیشتر از مردان ام اس می شوند؟
ابدی: زنان به دلیل تفاوت های بیولوژیکی ، هورمونی و ایمنی در برابر برخی از بیماری های خود ایمنی مانند MS آسیب پذیرتر هستند. برخلاف برخی از ادعاهای غیر علمی ، هیچ مطالعه ای ثابت نکرده است که ویژگی های روانشناختی زنان یا “روشنفکری چند بعدی” زنان دلیلی برای افزایش احتمال MS است. تفاوت های هورمونی و عملکرد سیستم ایمنی بیشتر از عوامل تأیید شده است.
بارداری ، شیردهی در بیماران MS چیست؟
ابدی: MS یک سیستم عصبی مرکزی خود ایمنی و مزمن است که معمولاً در سنین پایین به ویژه در سنین 2 تا 4 سال رخ می دهد. این دامنه سنی همزمان با باروری زنان است و به همین دلیل ، بسیاری از خانمها با MS نگرانی در مورد بارداری ، زایمان و شیردهی دارند. در این گزارش ، ما در مورد مهمترین نکات علمی در مورد این موضوعات و همچنین استراتژی هایی برای جلوگیری و مراقبت از MS بحث می کنیم.
جواب مثبت است. زنان مبتلا به ام اس ، به ویژه نوع حمله بهبودی . بارداری نه تنها بی خطر است ، بلکه برخی در دوران بارداری تعداد حملات MS را کاهش می دهد. با این حال ، برنامه ریزی بارداری باید با مشاوره یک متخصص مغز و اعصاب انجام شود تا در مورد تنظیم دارو و برنامه ریزی تصمیم بگیرد.
شیردهی در بیماران پس از زایمان؟
ابدی: بله ، در بیشتر موارد ، شیردهی برای زنان مبتلا به MS مجاز است. تنها نکته قابل توجه هماهنگی داروها با شیردهی است ، زیرا ممکن است برخی از داروهای کنترل MS در شیر مادر ترشح شوند و نیاز به تعویض پزشک دارند.
راه های جلوگیری از MS چیست؟
ابدی: اگرچه علت دقیق MS نامشخص است ، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی نقش دارد. برخی از مهمترین راهکارها برای جلوگیری از MS یا کاهش خطر پیشرفت بیماری ، جلوگیری از استعمال سیگار است ، سیگار کشیدن یکی از عوامل محیطی اثبات شده در بروز MS است. استعمال دخانیات نه تنها در کاهش خطر ابتلا به ایجاد مؤثر است ، بلکه می تواند میزان پیشرفت بیماری در افراد آسیب دیده را نیز کاهش دهد.
به اندازه کافی ویتامین D دریافت کنید
کاهش سطح ویتامین D در بدن با افزایش خطر MS همراه است. توصیه می شود افراد در معرض خطر یا ساکنان مناطق کم آب ، تحت نظارت پزشک ، سطح ویتامین D آنها را بررسی کنند و در صورت لزوم مکمل ها را مصرف کنند.
سبک زندگی فعال و سالم
ورزش منظم و فعالیت بدنی متوسط نه تنها برای سلامت عمومی مفید است بلکه می تواند در کنترل بهتر علائم MS و کاهش خستگی در بیماران نیز نقش داشته باشد. همچنین ، یک رژیم غذایی متعادل که از نظر فیبر ، میوه ، سبزیجات و مصرف محدود غذاهای فرآوری شده و پررنگ توصیه می شود ، توصیه می شود.
به طور کلی ، زنان مبتلا به MS می توانند باردار شوند ، به دنیا بیایند و فرزند خود را به شیر بدهند ، مشروط بر اینکه تمام مراحل تحت نظارت یک پزشک متخصص انجام شود. همچنین ، پایبندی به یک سبک زندگی سالم ، مانند جلوگیری از سیگار کشیدن ، ویتامین D کافی ، فعالیت بدنی منظم و تغذیه سالم ، نقش مهمی در جلوگیری از MSS و کنترل بهتر این بیماری دارد.
