۲ دهه آزمون و خطا برای اجرای پزشک خانواده/ حلقه‌های مفقوده اجرا در سراسر کشور
اجرای یک برنامه پزشک خانواده در کشور ، که نزدیک به دو دهه به تأخیر افتاده است ، این روزها روی چهاردهمین دولت متمرکز شده است.
وزیر بهداشت و آموزش پزشکی ، محمد رضا زافارگندی ، چند روز پیش درباره شروع برنامه ملی پزشکان خانواده و سیستم ارجاع اعلام کرد. اخبار مبنی بر اینکه در صورت تحقق ، می تواند آغاز تغییرات چشمگیر در ساختار سیستم بهداشتی کشور باشد.
RAISI ، معاون وزیر بهداشت ، همچنین اعلام کرده است که تاکنون 45 دانشگاه پزشکی این کشور آمادگی خود را برای اجرای برنامه و اجرای سیستم ارجاع اعلام کرده اند. طبق این طرح ، این پروژه در دانشگاه های داوطلبانه و جمعیت روستایی و همچنین شهرهای زیر 20،000 راه اندازی می شود. با این حال ، 14 دانشگاه پزشکی هنوز از اجرای این پروژه خبر نداده اند.
با وجود این اظهارات ، به نظر می رسد که آمادگی دانشگاه تنها بخشی از چالش های اجرای پزشک خانواده است. زیرا این برنامه طی بیست سال گذشته متوقف و اجرا شده است.
در حالی که مزایای اجرای برنامه پزشک خانواده توسط کسی پوشانده نمی شود. کاهش خواسته های القایی در زمینه درمان ، جلوگیری از مراجعه غیر ضروری به متخصصان و در نتیجه کاهش هزینه های سیستم بهداشتی و کوتاه کردن صف های انتظار در مراکز بهداشت و درمان دولت تنها بخشی از دستاوردهایی است که می توان به درستی به دست آورد.
برای بررسی بیشتر چالش ها و موانع خط مقدم این برنامه ملی ، بحث با دکتر ابراهیم نوری ارهکی ، متخصص پزشکی خانواده ما جزئیات زیر را خواهیم خواند:
حدود دو دهه از اجرای برنامه پزشکی خانواده توسط وزرای بهداشت مطرح شده است ، اما در عمل ، این برنامه در سطح ملی اجرا نمی شود ، پیشینه پزشکی خانواده چه زمانی برمی گردد؟
سبک گوش: اول در دهه 1350 در استان شرق آزربایجان ، ایده مراقبت های اولیه مبتنی بر پزشک عمومی مبتنی بر خانواده معرفی شد. این تجربه محدود بود ، اما این منجر به طراحی سیستم شبکه بهداشتی در دهه های بعدی شد.
با راه اندازی شبکه بهداشتی در دهه 1360مراقبت های اولیه در روستاها شکل گرفت ، اما پزشک خانواده به عنوان یک استراتژی رسمی تا سال 1381 این اسناد خط مشی را وارد نکرد. سال 1384اجرای برنامه پزشک خانواده در مناطق روستایی و شهرهای زیر 20،000 و نسخه شهری آن سال آغاز شد 1391 کلید در فارس و مازندرانبشر تجربه آذربایجان نشان داد که اجرای موفقیت آمیز نیاز به هماهنگی بین آموزش ، تأمین مالی و مشارکت عمومی دارد، درسی که در خلبانان بعدی تکرار شدبشر
چالش های اجرای برنامه تاکنون چه بوده است؟
بیش از دو دهه پس از ایده پزشک خانواده در ایران ، این برنامه همچنان با چالش های ساختاری ، مالی ، فناوری و فرهنگی روبرو است. خلبانانی که در فارس و مازندران اجرا شده اند ، اگرچه برخی از دستاوردها را کسب کرده اند ، اما هنوز به عنوان الگوی پایدار برای توسعه ملی برنامه ریزی نشده اند. من فکر می کنم بدون اصلاحات اساسی ، این برنامه در مرحله آزمون باقی خواهد ماندبشر
فقدان رهبری یکپارچه و بسیاری از مسئولیت های بین وزارت بهداشت ، بیمه گذاران و سایر سازمان ها باعث سردرگمی اجرای ملی آن شده است. یکی از مهمترین موضوعات عدم وجود مرجع یا دبیرخانه سیاست در بالاترین سطح ، فراتر از وزارت بهداشت است که با تغییر دولت ها ، حتی اگر مردم آن تغییر کنند ، سیاست ها ثابت هستند. مسئله دیگر این است که هیچ ارزیابی جامعی از عملکرد خلبان وجود ندارد.
یکی دیگر از چالش های مهم تأمین اعتبار پایدار برای پزشکان خانواده و تیم بهداشت است. پرداخت سرانه مطابق با تورم اقتصادی نیست و از طرف دیگر بیمه های مکرر در پرداخت ها ، پزشکان و سایر اعضای تیم بهداشت را کاهش داده است ، از طرف دیگر ، بیمه به دلیل کسر و کمبود خدمات مرجع ، عملاً در مسیر ارجاع تأثیر گذاشته است ، در حالی که وزارت بهداشت و وزارت خدمات تسلیم شده اند.بشر
همچنین در حوزه نیروی انسانی نیز تعدادی از چالش ها وجود دارد ، مانند کارهای بیشمار ، عدم امنیت شغلی و معالجه پزشکان که باعث شده است که پزشکان خانواده استخدام شوند.
یکی دیگر از چالش های مسائل فرهنگی و اجتماعی است. فرهنگ مراجعه مستقیم مردم به متخصصان ، آگاهی کم مردم از نقش پزشک خانواده و عدم وجود کمپین های اطلاعاتی مؤثر ، مشارکت عمومی در این برنامه را کم کرده است. در بسیاری از زمینه ها ، مردم هنوز پزشک خانواده را به عنوان یک دروازه بان بهداشتی نمی شناسند و از مسیر ارجاع پیروی نمی کنند ، و مردم از پزشکی خانوادگی و فواید آن اطلاع ندارند.
از طرف دیگر ، مسئله تضاد منافع و تحقق تعرفه ها و ادغام صندوق های بیمه که اصول لازم برای اجرای برنامه است که هنوز برطرف نشده است.
به طور خلاصه ، برنامه پزشکی خانواده در ایران ، با وجود پتانسیل آن ، به اصلاحات اساسی در پنج محور اصلی نیاز دارد. تأمین مالی پایدار و پرداخت مبتنی بر عملکرد ،یکپارچگی بیمه و پوشش خدمات ارجاع ،توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات و سابقه سلامت الکترونیکی ،بازآموزی منابع انسانی ، نوسازی مراکز جامع خدمات درمانی ،فرهنگ عمومی و اطلاعات هدفمند. تا زمانی که این چرخ ها به طور همزمان حرکت کنند و هماهنگ شوند ، پزشک خانواده در ایران در مرحله آزمایشی باقی خواهد ماند.
وزارت بهداشت از اجرای این برنامه در روستاها و شهرهای زیر 20،000 نفر خبر داده است ، در حال حاضر وضعیت اجرای پزشکی خانواده در چه مرحله ای است؟
از دیدگاه کلان ، با وجود تأکید بر سیاست ، اسناد و مقررات مداوم بالادست ، هنوز شکاف قابل توجهی برای ایجاد ملی و یکپارچه وجود دارد. با این حال ، برنامه پزشکی خانواده در ایران ، با وجود یک دهه تاریخ ، هنوز در یک مرحله محدود و غیر مخفی قرار دارد.
پوشش جمعیت این برنامه محدود به مناطق خاص مانند روستاها و شهرهای زیر 20،000 نفر است ، اما البته پزشک خانواده کامل نیست. از آنجا که مردم هنوز در سیستم ارجاع گیج شده اند. در مناطق کلانشهر مانند تهران ، زیرساخت های این برنامه هنوز ارائه نشده است. سیستم های اطلاعاتی مرتبط با سلامت ، به جای تسهیل مسیر و سوابق الکترونیکی سلامت ، دارای مشکلات فنی و مدیریتی هستندned هنوز هماهنگی در اجرای پروژه های فناوری اطلاعات و فقدان خروجی عملیاتی مؤثر وجود دارد. فقدان پزشکان خانواده ، بارهای زیاد و عدم مشوق موانع مهمی برای توسعه برنامه است. از طرف دیگر ، فرهنگ عمومی مشارکت اجتماعی را مستقیماً به متخصصان و آشنایی محدود مردم با نقش پزشک خانواده کاهش داده است.بشربه طور کلی ، اجرای پزشکی خانواده در ایران نیاز به بررسی سیاست گذاری ، تقویت زیرساخت ها و هماهنگی بین مؤسسات مسئول دارد تا بتواند به عنوان یک استراتژی مؤثر در سیستم بهداشتی نقش داشته باشد.
برنامه پزشکی خانواده توسط وزارت بهداشت در استان فارس و مازندران مورد آزمایش قرار گرفت ، آیا این نکات آزمایشی موفق بودند؟
این خلبان دستاوردهای کلیدی مانند افزایش مراقبت های منظم بیماران و بیماران را کسب کرده است ، که برجسته ترین دستاورد توسط مدیران و مدیران خلبان بوده است.
همچنین تعدادی کاستی در این پروژه آزمایشی وجود دارد که متأسفانه تا مدت زمان طولانی گسترش یافته است ، مانند رشد سرانه با تورم و هزینه های تحمیل شده به پزشکان ، عدم پرداخت به موقع به پزشکان ، عدم تأمین اعتبار پایدار و مرجع و فناوری اطلاعات و فناوری اطلاعات.
از طرف دیگر ، هیچ هماهنگی لازم بین سازمان های بهداشت و درمان و بیمه در پرداخت به موقع و بودجه برای این پروژه وجود ندارد. به نظر من ، این خلبانان نقاط قوت اصلی آنها برای آشکار کردن تنگناهای اجرایی (تأمین مالی ، سیستم مرجع ، ادغام و انگیزه ها) هستند. از دیدگاه تحقیقاتی ، آنها را نمی توان به عنوان الگوی آماده توسعه ملی در نظر گرفت ، اما ما می توانیم و باید آنها را اصلاح و طراحی مجدد کنیم و از چالش های آن به عنوان فرصتی برای حل مشکلات اجرای ملی و توسعه برنامه در سطح ملی استفاده کنیم.
ساختمانهای برنامه پزشکی خانواده به ویژه در کلانشهر چیست؟ آیا ما در زمینه سلامت الکترونیکی ، تعداد پزشکان مورد نیاز ، فضاهای فیزیکی ، زیرساخت های فناوری اطلاعات و بیمه و غیره کاستی هایی داریم؟
در بحث حاکمیت سیستم بهداشت و درمان ، نیاز به رهبری و پاسخگویی واحد وجود دارد. دفتر مرکزی پزشکی خانواده ، با اختیارات اجرایی خود ، باید نقشه راه به موقع را ترسیم و تدوین کند ، شاخص ها باید به صورت شفاف کنترل شوند و پایان همه اجراهای جزیره.
در بحث تأمین مالی پایدار و خرید استراتژیک ، سرانه باید متناسب با تورم اقتصادی ، پرداخت کامپوزیت مبتنی بر عملکرد و کیفیت ، قراردادهای سه جانبه شفاف برای خدمات و ضمانت پرداخت به موقع بین وزارت بهداشت ، آژانس های بیمه و ارائه دهندگان خدمات ، تمرکز خرید خدمات و خدمات پیشگیری باشد.
در مورد سازمان های بیمه ، باید از خدمات سطح اول ، از جمله پزشکی و پاراکلینیک که توسط پزشک خانواده و مشارکت کلیه بیمه ها در قوانین مرجع و تسویه حساب به آنها اشاره شده است ، وجود داشته باشد.
در زمینه ایجاد ظرفیت پزشکی خانوادگی و تیم بهداشت ، نیاز به جذب امنیت شغلی ، پرداخت عادلانه ، بار کار متعادل ، تیم چند بعدی (پزشک پزشکی خانواده یا متخصص پزشکی خانواده ، مراقبت های بهداشتی ، ماما ، متخصص تغذیه و متخصص بهداشت روان) ، پرستار با کارهای واضح است.
همچنین باید مراکز آموزشی کافی برای آموزش و اصلاح سیستم آموزشی وجود داشته باشد ، و برای این که بفهمد پزشک خانواده در کجا آموزش دیده می شود و دوره های مربوط به درمان پیشگیرانه ، مراقبت مزمن ، کار تیمی و مراجعه به آموزش پزشکی و استخدام گسترده نیروها را شامل می شود.
یکی از موارد ضروری برای بررسی فضای فیزیکی توسعه و نوسازی مراکز خدمات جامعسلامت شهری متناسب با تراکم جمعیت و دسترسی محلی است و در موارد ارزیابی نیاز ، باید اقدامات لازم برای ترمیم و بازسازی انجام شود.
منبع: tasnim
