به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت (تابنا)، گرمازدگی ناشی از اقامت در قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دمای بالا (معمولاً با کم آبی بدن) که منجر به از کار افتادن سیستم کنترل دمای بدن می شود. تعریف پزشکی گرمازدگی عبارت است از داشتن دمای بدن بیشتر از 104 درجه فارنهایت و با عوارض سیستم عصبی مرکزی که پس از قرار گرفتن در معرض دمای بالا رخ می دهد.
دمای طبیعی بدن انسان حدود 36 تا 38 درجه سانتیگراد است و هر چه دمای بدن بالاتر باشد، شدت گرمازدگی بیشتر می شود، این بیماری معمولا زمانی رخ می دهد که فرد در هوای گرم و مرطوب بیش از حد فعال باشد و افراد دچار گرما شوند. سکته مغزی بیشتر در ماه های گرم تابستان.
انواع گرمازدگی
گرمازدگی ناشی از فعالیت: این نوع گرمازدگی به دلیل فعالیت بدنی زیاد در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب رخ می دهد و تا چند ساعت در بدن فرد ظاهر می شود.
گرمازدگی بدون فشار: این حالت به گرمازدگی کلاسیک نیز معروف است، این حالت به دلیل فعالیت بدنی ایجاد نمی شود، بلکه سن و وضعیت سلامتی فرد از عوامل بروز آن است و این نوع گرمازدگی تا چند روز در بدن فرد باقی می ماند.
علائم گرمازدگی
علائم گرمازدگی ممکن است به طور ناگهانی یا در طول زمان ایجاد شود، به خصوص با دوره های طولانی ورزش. علائم و نشانه های احتمالی گرمازدگی عبارتند از:
- گیجی
- تشنج
- سردرد
- گیجی
- نبض سریع
- مشکلات تعادل
- زبان خشک و متورم
- دمای بدن بسیار بالاست
- تهوع و استفراغ
- از دست دادن هوشیاری
- فشار خون پایین یا بالا
- الیگوری (کاهش حجم ادرار)
- آتاکسی (مشکلات در حرکت و هماهنگی عضلات)
- پوست داغ، برافروخته یا بسیار رنگ پریده
- تعریق بیش از حد که حتی پس از توقف ورزش ادامه می یابد (این مورد در گرمازدگی ناشی از ورزش رایج تر است.)
- آنهیدروزیس (به حالتی گفته می شود که پوست خشک است و عرق نمی کند و در گرمازدگی بدون فعالیت بیشتر دیده می شود).
چه عواملی علائم گرمازدگی را تشدید می کند؟
خطر گرمازدگی در نوزادان و کودکان زیر چهار سال و بزرگسالان بالای 65 سال بیشتر است، توانایی بدن برای تنظیم دما در افراد جوان توسعه نیافته است و در افراد مسن ممکن است این توانایی به دلیل بیماری، داروها یا عوامل دیگر کاهش یابد. . برای پیدا کردن
داروهایی که بر توانایی بدن برای هیدراته ماندن و پاسخ مناسب به گرما تأثیر می‌گذارند عبارتند از داروهایی که برای درمان فشار خون بالا و مشکلات قلبی، کاهش علائم آلرژی، مسکن‌ها یا داروهایی که علائم روانپزشکی را کاهش می‌دهند، از جمله داروهای ضد روان‌پریشی، برخی داروهای غیرقانونی مانند کوکائین و … آمفتامین، همچنین می تواند دمای بدن را افزایش دهد.
اضافه وزن بر توانایی بدن در تنظیم دما تأثیر بسزایی دارد و باعث می شود گرمای بیشتری را حفظ کند.
- تغییرات ناگهانی دما
اگر به گرما عادت ندارید، مستعد ابتلا به بیماری های مرتبط با گرما هستید، مانند گرمازدگی، سفر از آب و هوای سرد به آب و هوای گرم یا زندگی در منطقه ای با موج گرما اولیه فرد را در معرض خطر قرار می دهد. بیماری های مرتبط با گرما به این دلیل رخ می دهد که بدن فرصتی برای عادت به دمای بالاتر نداشته است.
- شاخص حرارتی بالا
شاخص گرما یک مقدار درجه حرارت واحد است که احساس دما و رطوبت بیرون را برای یک فرد در نظر می گیرد. هنگامی که رطوبت هوا زیاد است، عرق به راحتی تبخیر نمی شود و بدن به سختی خنک می شود و فرد را مستعد گرمازدگی و گرمازدگی می کند. گرمازدگی: هنگامی که شاخص گرما 91 درجه فارنهایت (33 درجه سانتیگراد) یا بالاتر است، باید اقدامات احتیاطی را انجام دهید و بدن را خنک نگه دارید.
راهکارهایی برای جلوگیری از گرمازدگی
وقتی هوا گرم است بهتر است در محیطی با تهویه مطبوع باشید. اگر مجبور به بیرون رفتن هستید، می توانید با دنبال کردن مراحل زیر از گرمازدگی جلوگیری کنید:
- لباس های سبک، روشن و گشاد و کلاه لبه پهن بپوشید.
- از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
- برای جلوگیری از کم آبی مایعات اضافی بنوشید. به طور کلی، نوشیدن حداقل هشت لیوان آب، آب میوه یا آب سبزیجات در روز توصیه می شود. یک نوشیدنی ورزشی غنی از الکترولیت مانند هندوانه، آب لیموترش و مرکبات، آب نارگیل و کرن بری را همراه با آب بنوشید.
درمان علائم گرمازدگی
در بیشتر موارد می‌توانید گرمازدگی را با انجام کارهای زیر درمان کنید:
- در جای خنک استراحت کنید
ورود به یک ساختمان دارای تهویه مطبوع بهترین کار است، اما حداقل یک نقطه سایه پیدا کنید یا جلوی یک پنکه بنشینید، به پشت دراز بکشید و پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید.
- مایعات خنک بنوشید
آب یا نوشیدنی های ورزشی بهترین انتخاب هستند، از نوشیدنی های الکلی خودداری کنید زیرا باعث کم آبی بدن می شوند.
- خنک کننده را اعمال کنید
در صورت امکان، یک دوش آب سرد بگیرید، در یک وان آب سرد بنشینید یا یک حوله آغشته به آب خنک روی پوست خود قرار دهید.
- پوشیدن لباس های سبک
هر گونه لباس غیر ضروری را بردارید و مطمئن شوید که لباس شما سبک و نچسب است. اگر ظرف یک ساعت پس از استفاده از این داروها احساس بهبودی نکردید، با پزشک خود تماس بگیرید.
برای خنک کردن بدن به دمای طبیعی، پزشک ممکن است از این روش‌های درمانی استفاده کند:
غوطه ور شدن در آب سرد: ثابت شده است که آب سرد یا حمام یخ موثرترین راه برای کاهش سریع دمای بدن است، هر چه سریعتر این اتفاق بیفتد، خطر مرگ و آسیب به اندام های بدن کاهش می یابد.
استفاده از روش های خنک کننده تبخیری: اگر دمای بدن در محدوده گرمازدگی نباشد و دوش آب سرد در دسترس نباشد، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است دمای بدن را با استفاده از روش‌های تبخیری کاهش دهند و در حالی که هوای گرم به سمت فرد می‌وزد، آب خنک را روی فرد می‌ریزند. در نتیجه تبخیر آن، پوست سرد می شود.
استفاده از یخ و پتوهای خنک کننده: روش دیگر این است که فرد را در یک پتوی خنک کننده مخصوص بپیچید و کیسه های یخ را روی کشاله ران، گردن، پشت و زیر بغل قرار دهید تا دما کاهش یابد.
داروهای پیشگیری از لرز: اگر روش های درمانی کاهش دما باعث ایجاد لرز شود، پزشک یک شل کننده عضلانی مانند بنزودیازپین تجویز می کند، زیرا لرز باعث افزایش دمای بدن و بی اثر شدن درمان می شود.
