گاموفوبیا (Gamophobia) به معنای ترس از ازدواج و تعهد است. این ترس با احساسات شدید و مداوم از بودن در یک رابطه، ایجاد تعهد یا ازدواج مشخص می‌شود. این وضعیت می‌تواند تشکیل روابط با دیگران را دشوار کند و بر توانایی فرد برای عملکرد عادی در زندگی روزمره‌اش تأثیر بگذارد. همانند دیگر انواع ترس ها، گاموفوبیا با ترسی مشخص می شود که با خطر یا تهدید واقعی تناسب ندارد. چنین علائمی پایدار هستند و شش ماه یا بیشتر طول می کشند.
به دلیل مختلف شاهد کاهش آمار ازدواج در سالهای اخیر در ایران بوده ایم! جامع شناسان دلایل زیادی را در نظر گرفته اند که یکی از رایج ترین آنها ترس از ازدواج است. در این مقاله به بررسی دلایل ترس از ازدواج و تشکیل خانواده و برخی از عواملی دخیل در این موضوع می پردازیم. همچنین در مورد چگونگی تشخیص بیماری، چگونگی درمان آن و چگونگی کنار آمدن با این ترس از تعهد و روابط بحث می شود.
علائم و نشانه های گاموفوبیا و ازدواج کردن
گاموفوبیا چیزی فراتر از محتاط بودن یا تا حدودی تردید در مورد انجام یک تعهد بزرگ است. افرادی که این شرایط را دارند، ترس شدیدی را در مواجهه با واقعیت یا حتی گاهی فقط با فکر به یک رابطه متعهدانه یا ازدواج تجربه می کنند.
برخی از علائمی که فرد ممکن است تجربه کند شامل احساس فوری اضطراب، ترس یا وحشت است. همچنین معمول است که افراد اقداماتی را برای جلوگیری از ارتکاب چنین عملی انجام دهند مانند فاصله گرفتن از دیگران، قطع رابطه با شخصی که با او در ارتباطند، یا اجتناب از قرار گذاشتن.
افراد همچنین اغلب علائم فیزیکی مانند:
- درد قفسه سینه
- احساس خفگی
- سرگیجه
- احساس عذاب قریب الوقوع
- «تنفس سریع و عمیق» یا «پرنفسی». این حالت معمولاً به افزایش تهویه تنفسی اشاره دارد که می‌تواند ناشی از اضطراب، استرس یا شرایط پزشکی باشد.ضربان قلب سریع نفس.
- عرق کردن
- لرزیدن
افرادی که این شرایط را دارند، اغلب قادر به ورود به روابط هستند، اما وقتی همه چیز جدی می شود، اغلب نشانه های ترس و استرس از خود نشان می دهند. در موارد دیگر، برخی افراد آنقدر از تعهد می ترسند که به طور کلی از روابط دوری می کنند. در واقع داشتن استرس یکی از دلیل ترس از ازدواج کردن است، استرسی که هر روز با آن مواجه هستیم اما راهی برای درمان سراغ نداریم یا فکر می کنیم نیاز به درمان ندارد! سایت Wikiravan مقاله ای برای درمان استرس از دید روانشناسی منتشر کرده که ایده های مفیدی به شما می دهد تا روند درمان استرس را سریع تر طی کنید. خواندن این قبیل مطالب می تواند کمک کند تا ترس از ازدواج را به شیوه ای علمی درمان کنید.
چه کسانی در معرض خطر گاموفوبیا هستند؟
افراد مبتلا به اختلالات شخصیت مانند اختلال شخصیت مرزی (BPD) ممکن است به دلیل ترس شدید از رها شدن یا رد شدن از تعهد اجتناب کنند. آن ها همچنین مشکل اعتماد کردن دارند.
سایر عوامل خطر برای گاموفوبیا عبارتند از:
1- سابقه خانوادگی: بزرگ شدن با والدین یا عزیزانی که دچار فوبیا یا اختلال اضطراب هستند، ممکن است منجر به ایجاد ترس های مشابه شود.
2- جنسیت بیولوژیکی: افرادی که در زمان تولد به عنوان زن مشخص شده‌اند (DFAB) اختلالات فوبیک خاصی را بیشتر از افرادی که در زمان تولد به عنوان مرد مشخص شده‌اند (DMAB) تجربه می‌کنند.
3- ژنتیک: تحقیقات اولیه نشان می دهد که برخی از افراد دچار تغییر ژن (جهش ژنی) هستند که خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی یا فوبیک را افزایش می دهد.
ترس از ازدواج چه نشانه هایی دارد؟
گاموفوبیا به عنوان یک وضعیت متمایز در «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی» شناخته نمی شود، دفترچه راهنمای که توسط پزشکان و درمانگران برای تشخیص شرایط سلامت روان استفاده می شود. در عوض، ممکن است فرد با توجه به ماهیت علائم خود به فوبیا یا نوع دیگری از اختلال اضطراب مبتلا شود.
برای تشخیص فوبیای خاص، فرد باید:
- واکنش اضطرابی فوری را تجربه کنید.
- مشارکت در اجتناب یا تحمل ترس با پریشانی شدید.
- محدودیت ها را در حوزه های مختلف زندگی از جمله کار، مدرسه یا زندگی شخصی خود تجربه کنند.
این علائم باید حداقل به مدت شش ماه وجود داشته باشد و نباید به دلیل یک وضعیت سلامت روانی دیگر مانند اختلال وسواس فکری – عملی (OCD) یا اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) باشد.
علل گاموفوبیا چیست؟
همانند دیگر انواع ترس ها و فوبیاها، گاموفوبیا اغلب نتیجه تعدادی از عوامل مختلف است. برخی تحقیقات نشان می دهد که اضطراب در مورد تعهدات مالی و دیگر تقاضاهای اجتماعی مرتبط با روابط می تواند به ترس از تعهد و ازدواج کمک کند.
مانند سایر انواع فوبیاها گاموفوبیا نیز معمولاً نتیجه چندین عامل مختلف است. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که نگرانی درباره تعهدات مالی و سایر تقاضاهای اجتماعی مرتبط با روابط منجر به ترس از تعهد و ازدواج می شود.
تجربیات منفی دلیل اصلی ترس از ازدواج است
برای برخی افراد، تجربیات منفی یا آسیب‌زا در گذشته منجر به ترس شدید از تعهد می‌شود. کودکانی که در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند که والدینشان ناراضی بودند، همیشه در حال دعوا بودند یا شاهد خشونت خانگی بودند، ممکن است از ورود به همان وضعیت در بزرگسالی بترسند.
سبک‌های وابستگی ناامن
الگوهای وابستگی در دوران کودکی منجر به توسعه ترس از تعهد در بزرگسالی می‌شود. سبک‌های وابستگی الگوهای رفتاری و پیوندهای عاطفی هستند که بین افراد شکل می‌گیرند. وابستگی‌های اولیه بین کودکان و مراقبانشان به‌عنوان تأثیرگذار بر وابستگی‌های بعدی در نظر گرفته می‌شوند و تأثیر ماندگاری بر آنها دارند.
کودکان و سبک‌های وابستگی
کودکانی که توسط مراقبان پاسخگو بزرگ می‌شوند، بیشتر احتمال دارد که سبک‌های وابستگی امنی را شکل دهند، در حالی که کودکانی که نیازهایشان برآورده نمی‌شود، بیشتر احتمال دارد ناامنی را تجربه کنند. افرادی که دارای سبک‌های وابستگی ناامن هستند، معمولاً در تشکیل روابط مشکل دارند، در روابط احساس امنیت کمتری می‌کنند، با ترس از رها شدن دست و پنجه نرم می‌کنند یا ممکن است از ایده تعهد بترسند یا آن را رد کنند.
تأثیرات ژنتیکی و خانوادگی
تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که ژنتیک در بروز فوبیاها و سایر شرایط اضطرابی نقش دارد. ویژگی‌های ارثی ممکن است فرد را بیشتر مستعد این ترس کند، اما نگرش‌هایی که از طریق تأثیرات خانوادگی آموخته می‌شوند نیز ممکن است نقش داشته باشند.
- ازدواج یک تعهد مادام العمر است.
- با ازدواج، استقلالی را که در تمام زندگی خود می شناسید، از دست می دهید.
- شما از ازدواج می ترسید. ترس هایی که صادقانه به سراغشان آمده اید.
- اضطراب رابطه ای یا OCD رابطه ای دارید.
- نمی دانید در ازدواجتان چه اتفاقی خواهد افتاد. همچنین نمی دانید چه بر سر ازدواجتان خواهد آمد.
- ازدواج شما را در برابر از دست دادن آسیب پذیرتر می کند.
- ممکن است مجبور شوید در مراسم عروسی خود در مقابل افراد زیادی به صورت عمومی صحبت کنید.
- ازدواج شما را تغییر خواهد داد. به گفته دیوید وایت، شما از ازدواج خود به شیوه ای که به آن عادت دارید، جان سالم به در نخواهید برد. ازدواج شما قلبتان را به گونه ای می شکند که نمی توانید انتظارش را داشته باشید.
چطور ترس از ازدواج را درمان کنیم؟
اینکه ما ترس هایی در دل داریم عجیب نیست، اما نباید این ترس ها سبب کاهش کیفیت زندگی و یا محروم کردن خودمان از نعمت های زندگی شود.
برای درمان ترس از ازدواج چند راهکار پیشنهاد میکنیم:
- ببینید چند بار در زندگی توانسته اید بر ترسهای خود غلبه کنید. این موارد را یادداشت کنید.
- یادداشت کنید ازدواج کردن چه مزایایی می تواند برای شما داشته باشد.
- افرادی یا به یاد بیاورید که با ازدواج زندگی بهتری را تجربه کرده و پیشرفت کرده اند.
- از متخصص برای درمان ترس از ازدواج کمک بگیرید.
اگر دیگران ازدواج موفق را تجربه کرده اند پس شما هم میتوانید همین تجربه را داشته باشید.
