تبلیغات گسترده برای واکسن “اچ پی وی” سلامت یا تجارت؟!
به گزارش خبرنگار اجتماعی سلامت جو ، در سال های اخیر بر سر درگیری وجود داشته است “واکسن HPV” (HPV) که با ویروس “پاپیلومای انسانی” مرتبط است.
گفته می شود این واکسن در پیشگیری از سرطان دهانه رحم موثر است و در برخی از کشورهای دنیا جزء برنامه های عمومی واکسیناسیون قرار گرفته و تبلیغات گسترده ای برای فروش آن در فضای مجازی نیز انجام می شود.
برخی از این تبلیغات به شدت ادعا می کنند که واکسیناسیون با این محصول می تواند جان میلیون ها نفر را نجات دهد، اما در عین حال برخی از کشورها مانند ژاپن واکسن HPV را به دلیل نگرانی از ایمنی آن از برنامه عمومی واکسیناسیون کشور حذف کرده اند. اثرات و اثربخشی این رویدادها و سایر شواهد موجود سؤالات جدی را در مورد هزینه های مالی پشت صحنه و عوارض جانبی واکسن HPV ایجاد کرده است.
در عصر دیجیتال، تبلیغات به یکی از موثرترین روش ها برای جلب توجه عمومی و افزایش فروش محصولات تبدیل شده است. واکسن HPV نیز از این قاعده مستثنی نیست.
تا به امروز کمپین های تبلیغاتی زیادی در شبکه های اجتماعی و وب سایت ها استفاده از این واکسن را تبلیغ کرده اند. در این تبلیغات اغلب از تصاویر و ویدئوهای احساسی و اطلاعاتی استفاده می شود که بر اهمیت پیشگیری از سرطان تاکید دارد تا مخاطبان را به تزریق این واکسن تشویق کند.
اما این سوال جدی وجود دارد که آیا این تبلیغات صرفاً با هدف سلامت عمومی انجام می شود یا اینکه در پشت پرده نیز انگیزه های اقتصادی و سودجویی وجود دارد؟
صنعت داروسازی بهعنوان یکی از بزرگترین صنایع جهان، همواره با انتقاداتی در خصوص تأثیر منافع مالی بر تصمیمگیریهای سلامت مواجه بوده است. نگرانی های مشابهی در مورد واکسن HPV وجود دارد. برخی کارشناسان بر این باورند که تلاشهای گسترده برای ترویج این واکسن ممکن است متاثر از سودآوری شرکتهای دارویی باشد که در تولید این واکسنها سرمایهگذاری کردهاند.
در همین راستا با دکتر ناصر بلیغ، پزشک شاغل در سازمان پزشکی قانونی و محمد مظفرپور، مترجم کتابی درباره عوارض و شکایات مطرح شده در دادگاه های آمریکا درباره واکسن HPV گفت وگو کرده ایم که در ادامه می خوانید:
دکتر بلیغ: یکی از دلایل ترس از ویروس ها این است که مردم چیز زیادی درباره آنها نمی دانند. بیماریهایی مانند «زخم سرد» که اکثر مردم تجربه کردهاند زمانی رخ میدهند که فرد استرس کوتاهمدت یا یک بیماری خفیف را تجربه کند. هنگامی که سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد، ویروس ها فعال می شوند و تبخال ایجاد می شود.
زونا مانند تبخال یک حمله ویروسی به رشته های عصبی است که باعث درد شدید در قسمت های خاصی از بدن می شود. شرایطی که باعث فعال شدن این ویروس ها می شود در هر فردی متفاوت است. به عنوان مثال، کسانی که از دوران کودکی سیستم ایمنی ضعیفی دارند، نسبت به کسانی که سیستم ایمنی سالم تری دارند، بیشتر در معرض ابتلا به تبخال هستند.
افرادی که بیماری های شدیدی مانند سرطان دارند یا سیستم ایمنی آنها به طور کلی ضعیف است، ممکن است علاوه بر دردهای دیگر، تبخال را نیز تجربه کنند.
ویروس HPV که اخیراً در مورد آن صحبت می شود و گفته می شود باعث سرطان دهانه رحم می شود، اما بحث علمی در مورد این ویروس پیچیده است. اثبات این موضوع آنقدر سخت است که هیچ کس نمی خواهد به طور قطعی در مورد آن صحبت کند.
سازندگان واکسن های HPV در آمریکا با شکایت هایی روبرو شده اند. در واقع، بیش از 184 پرونده قضایی علیه شرکت های دارویی سازنده واکسن ویروس پاپیلومای انسانی به دلیل عوارض جانبی این واکسن تشکیل شده است.
بحث واکسن ها و مشکلات مربوط به آن در بسیاری از کشورها وجود دارد. برای مثال در آمریکا واکسیناسیون برای دختران 14 ساله اجباری است.
این نگرانی را در میان مردم ایجاد کرده است که واکسن ها ممکن است مشکلاتی مانند عوارض کوتاه مدت یا طولانی مدت ایجاد کنند. مطالعاتی وجود دارد که نشان دهنده نگرانی است اثرات این واکسن در مورد عود برخی بیماری های پنهان، سرکشی سیستم ایمنی و احتمال ابتلا به بیماری های خودایمنی یا حتی جهش ژنتیکی در گیرندگان واکسن و همچنین نسل های آینده کاملا جدی است. هنوز هیچ یک از شرکت های سازنده هیچ تضمینی برای حل این نگرانی ها نداده اند.
در برخی از ایالت های آمریکا، واکسن HPV اجباری شده است، اما چرا سن 14 سالگی انتخاب شد؟ بیشتر جنبه فرهنگی دارد. در جوامعی که فعالیت جنسی زودتر شروع می شود، این سن کمتر است.
این اتفاق در جوامعی می افتد که فرهنگ خاصی دارند، اما آنچه که من فکر می کنم در کل این داستان در پایین ترین سطح توجه قرار دارد این است که شرکت های دارویی تولید کننده این واکسن ها چگونه از این مورد سود می برند؟ بازار این واکسن ها چقدر است؟
قیمت هر دوز واکسن HPV تقریباً 280 دلار است که حدود 3 میلیون تومان است. بازار فروش این واکسن 900 میلیارد تومان برآورد شده است.
چرا از سوی برخی مجامع علمی برای اجباری ساختن این واکسن فشارهایی وارد می شود در حالی که ایمنی این واکسن همچنان زیر سوال است.
من این را به این دلیل می گویم که در مورد HPV، باید توجه داشته باشیم که افرادی که عقب نشسته اند و به نظر می رسد هیچ کاری انجام نمی دهند، در واقع افرادی هستند که این واکسن ها را با قیمت های بالا می فروشند.
توجه داشته باشید که این همه هیاهو و ترس منتشر شده در رسانه های اجتماعی در مورد واکسن های HPV بخشی از بازار بزرگی است که هدف آن فروش این واکسن ها و داروها است!
کسانی که این محتواها را تولید می کنند در واقع به سلامت جامعه خیانت می کنند زیرا چیزی را می فروشند که بدن مردم به آن نیاز ندارد. هدف این است که مردم احساس نیاز کنند، واکسینه شوند و با احتمال زیاد عواقب آن را متحمل شوند!
در نهایت، این چیزی است که در واقع پزشکان و متخصصان باید برای مردم توضیح دهند و باید در نظر داشته باشیم که در بسیاری از موارد، این نگرانی ها و تبلیغات بیشتر به منافع تجاری مربوط می شود تا علمی.
خانمی را در نظر بگیرید که در یک منطقه شهری زندگی می کند و به متخصص زنان مراجعه می کند و این متخصص واکسن HPV را برای او تجویز می کند. اگر تحصیل کرده باشد می پرسد که چرا این واکسن را برای من تجویز کرد و دکتر به او توضیح می دهد.
وقتی به او می گویند 10 میلیون تومان پول سه نوبت واکسن HPV است. این فرد به واکسینه شدن تشویق می شود و این به دلیل مسائل فرهنگی است. من یک بار با همسرم به بازار رفتم و در مغازه چادر و روسری، آن موقع مدل روسری را به قیمت 15 هزار تومان می فروختند که قیمت ارزان در نظر گرفته می شد. خانمی آمد و 3 مدل از آن روسری را پسندید و وقتی متوجه شد قیمت هر شال 15 هزار تومان است، آن را نخرید، اما اگر فروشنده قیمت همان روسری را 100 هزار تومان اعلام می کرد. حتما بخر چون بعضیا فکر میکنن هر چی یه چیزی گرونتر باشه کیفیتش بهتره و در مورد واکسن بعضیا فکر میکنن واکسن گرونه پس خوبه!
فصاحت: در حالی که واکسن ها برای مقابله با بیماری های همه گیر اهمیت زیادی دارند، هوشیاری و تفکر انتقادی باید همیشه در نظر گرفته شود. وقتی به شما یک مسابقه ایمن می گوییم به چه معناست؟ آیا این مفهوم را قبول دارید؟ یعنی با این مسابقه فقط کارهای خوب میشه کرد نه بد؟! اینطور نیست. بنابراین، ما واکسن ایمن، داروی ایمن و روش پزشکی ایمن نداریم.
دکتر مظفرپور: مردم باید اطلاعات کافی در مورد واکسن ها و داروها داشته باشند. به ویژه اینکه مارک واکسن چیست و سازنده آن چه جایگاهی دارد. متأسفانه در برخی موارد افراد بدون هیچ سوالی واکسن تزریق می کنند که می تواند سلامتی آنها را به خطر بیندازد.
ما درخواست بررسی جدی واکسن HPV با نظر پزشکان خارجی و بین المللی را داریم. این حق مردم است که از دارو و واکسنی که برای مردم تجویز می شود سؤال شود. جالب است بدانید که کاشف ویروس ایدز که «لوک مونتانیه» است با نوشتن مقدمه ای در کتابی درباره واکسن HPV موافقت کرد و نوشته های نوشته شده درباره عوارض این واکسن را تأیید کرد.
بلیغ: بحث فرهنگی و بحث تجاری در مورد واکسیناسیون مهم است و مدیریت وزارت بهداشت مهمتر از هر چیز دیگری است. مثالی از دوران امیرالمومنین می زنم. می گویند جایی را دیدند که اتفاقی افتاده است، اما برای اینکه طرف شرمنده نشود، روی برگرداندند، اما بعدها برای این موضوع و مشکل چاره ای پیدا کردند. الان نظام ما باور نمی کند که روابط ناسالم در جامعه وجود داشته باشد و ممکن است به مرز بحران برسد. این موضوع نیاز به مدیریت در محیط غیر بحرانی دارد.
مسئله مهم در مورد واکسن HPV در همه کشورهایی که این واکسن اجباری است این است که با تزریق واکسن HPV احساس کاذب محافظت در برابر این ویروس به افراد دست می دهد! در حالی که این واکسن در بهترین حالت تنها تعداد محدودی از سویه های این ویروس را پوشش می دهد و فردی که این واکسن را دریافت کرده است همچنان در برابر سایر سویه های ویروس بی دفاع بوده و مستعد عفونت است. حتی این احساس کاذب می تواند منجر به گسترش روابط ناسالم شود و فرد بیشتر در معرض انواع مختلف و گاه بسیار خطرناک ویروس ها قرار گیرد.
دکتر مظفرپور: یکی از مسائل مهمی که کارشناسان در کتاب های خارجی بر آن تاکید دارند این است که اگر افراد واکسن HPV را بزنند دیگر برای غربالگری سرطان دهانه رحم نخواهند رفت. در حالی که اگر بیماری از طریق غربالگری زود تشخیص داده شود، افراد زودتر درمان می شوند.
فصاحت: در نهایت، وزارت بهداشت باید با جدیت بیشتری نسبت به بررسی و ارزیابی واکسن ها اقدام کند و مستندات علمی را برای شفاف سازی در اختیار کارشناسان و مردم قرار دهد. یکی از نکاتی که مطرح شد این است که هنوز بسیاری از افراد در مورد عوارض و عوارض واکسن شک دارند و باید اطلاعات علمی دقیقی در اختیار آنها قرار گیرد. تصمیم برای معرفی یا تولید این واکسن باید پس از اطمینان از ایمنی، کارایی و مقرون به صرفه بودن آن گرفته شود.
با توجه به اینکه در ماه های گذشته صحبت هایی از سوی وزارت بهداشت درباره احتمال قرار گرفتن واکسن HPV در واکسیناسیون عمومی مطرح شده است، لازم است ابتدا به این سوال پاسخ داده شود که چرا کشورهای مطرحی مانند ژاپن پس از مدت کوتاهی واکسن HPV را معرفی کردند. زمان از برنامه عمومی آن حذف شده و آیا تمام شواهد علمی و معتبر در مورد اثربخشی واکسن HPV گنجانده شده است یا خیر؟
این در حالی است که برخی از پزشکان و کارشناسان می گویند واکسیناسیون باید بر اساس تحقیقات علمی و شواهد معتبر باشد. آنها همچنین بر لزوم پیگیری و نظارت بر واکسیناسیون ها تاکید می کنند و خواهان تحقیقات بیشتر برای اطمینان از اثرات آن بر سلامت عمومی هستند.
به خصوص در زمینه واکسن HPV، برخی از منتقدان خاطرنشان می کنند که باید اطمینان حاصل شود که این واکسن برای جامعه مفید است و عوارض جانبی آن به حداقل می رسد. از سوی دیگر، اگر واکسنها اثربخشی و بیخطر بودن خود را ثابت کنند، وزارت بهداشت باید آنها را برای مصرف عمومی تأیید کند و در صورت وجود شواهد علمی خلاف آن، از تجویز آنها جلوگیری کند. لذا شفاف سازی و اطلاع رسانی مردم در اولویت قرار گیرد و هرگونه شایعه یا اطلاعات کذب با مستندات علمی رد شود.
انتهای پیام/