به گزارش گروه اجتماعی سلامت جو ، روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی فرصتی برای بررسی پیامدهای این حوادث بر سلامت جسمی و روانی افراد و جوامع است. زمین لرزه علاوه بر آسیب های زیست محیطی و انسانی، پیامدهای روانی عمیقی دارد که ممکن است سال ها ادامه داشته باشد.
موج اختلالات روانی پس از بلایای طبیعی
محمدرضا شالبافان رئیس دفتر سلامت روان، اجتماعی و ترک اعتیاد وزارت بهداشت با اشاره به پیامدهای روانی بلایای طبیعی گفت: در اولین روزهای پس از زلزله تمرکز اصلی بر مدیریت آسیب های زیست محیطی و فیزیکی است. . اما معمولا پس از هماهنگی اولیه، موجی از مشکلات روحی و روانی آغاز می شود که اگر آمادگی آن را نداشته باشیم بیشتر از خود حادثه خسارت وارد می کند.
وی افزود: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یکی از شایع ترین پیامدهای روانی این حوادث است. افرادی که این اختلال را تجربه می کنند معمولاً خاطرات ناخوشایند مکرر حادثه، کابوس های شبانه، احساس ناامنی و اضطراب شدید را تجربه می کنند. اگر این اختلال به موقع درمان نشود، می تواند منجر به افسردگی، انزوای اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی شود.
لزوم توجه به سلامت روان امدادگران
شالبافان با تاکید بر اهمیت توجه به سلامت روان امدادگران و نیروهای خط مقدم گفت: پزشکان، پرستاران، نیروهای امداد و نجات، آتش نشانان، پلیس و سایرین که در خط مقدم امداد هستند با صحنه های استرس زا و تکان دهنده مواجه می شوند، این افراد در علاوه بر فشار کار سنگین، پیامدهای روانی شدیدی دارد که گاهی نادیده گرفته می شود.
نقش تاب آوری و آموزش در کاهش آسیب ها
شالبافان با اشاره به نقش تاب آوری در کاهش آسیب های روانی بلایا گفت: تاب آوری به معنای توانایی افراد و جوامع برای سازگاری با شرایط بحرانی و بازگشت به حالت عادی است. آموزش مهارت های تاب آوری و مدیریت استرس می تواند به افراد کمک کند تا بهتر با عواقب زلزله و سایر بلایای طبیعی کنار بیایند.
وی ادامه داد: ارتقای سواد سلامت روان از طریق آموزش عمومی به ویژه در مدارس و دانشگاه ها می تواند تاثیر بسزایی در آمادگی مردم برای مقابله با بلایا داشته باشد. موسسات آموزشی می توانند با ارائه برنامه هایی در زمینه مدیریت استرس، کمک های اولیه روانشناختی و مهارت های مقابله ای، تاب آوری جامعه را افزایش دهند.
وی افزود: تاب آوری مردم در برابر بحران ها یکی از مولفه های مهم در مدیریت بلایا است. افراد با آموزش مهارت های مقابله ای بهتر می توانند با موقعیت های استرس زا روبرو شوند و از مشکلات روانی پیشگیری کنند. این آموزش ها باید از طریق مدارس، دانشگاه ها، رسانه ها و نهادهای محلی در سطوح مختلف جامعه گسترش یابد.
رئیس دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: افزایش سواد سلامت به ویژه در زمینه آمادگی در حوادث باعث می شود افراد در مواقع بحرانی احساس تسلط بیشتری داشته باشند و بتوانند تصمیم درستی بگیرند. این نه تنها به حفظ سلامت فردی کمک می کند، بلکه منجر به ایجاد جوامع انعطاف پذیرتر و پایدارتر در برابر بلایای طبیعی می شود.
نقش مدارس و دانشگاه ها در افزایش آگاهی عمومی
دکتر شالبافان تصریح کرد: مدارس و دانشگاه ها می توانند با آموزش های هدفمند و برنامه ریزی شده دانش آموزان را با اهمیت آمادگی در برابر بلایای طبیعی، مدیریت استرس و سلامت روان آشنا کنند. این آموزش ها نه تنها به مردم در مواقع بحران کمک می کند، بلکه خانواده ها و جامعه را به عنوان سفیران آگاهی معرفی می کند.
وی افزود: آموزش های مدرسه و دانشگاه می تواند شامل مهارت های پیشگیری از آسیب های روانی پس از بلایای طبیعی، راهکارهای مدیریت اضطراب و نحوه واکنش به بحران باشد. به این ترتیب مردم نه تنها از نظر جسمی بلکه از نظر روحی نیز برای مقابله با حوادث آماده می شوند.
توسعه خدمات بهداشت روان در کشور
رئیس دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت بر لزوم توسعه خدمات سلامت روان در کشور تاکید کرد و خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیش از 3 هزار روانشناس در مراکز جامع سلامت کشور مشغول ارائه خدمات روانشناسی هستند. اما با توجه به گستردگی جغرافیایی کشور و تعداد افرادی که به این خدمات نیاز دارند، لازم است دسترسی به خدمات مشاوره روانشناسی و سلامت روان در تمامی مناطق کشور گسترش یابد.
وی افزود: حضور تیم های روانشناسی در مناطق زلزله زده منجر به شناسایی سریعتر آسیب دیدگان روانی و امدادرسانی به موقع می شود. این خدمات می تواند از گسترش اختلالات روانی و پیامدهای درازمدت آن جلوگیری کند.
انتهای پیام/
