چاقی، دیابت و فشار خون شایع ترین بیماری های غیر واگیر هستند – خبرگزاری مهر ایران و جهان
خبرگزاری مهر – گروه استان ها – محدث جوان دلویی; اگر در خیابان های شهر چه در بجنورد و چه در شهرهای دیگر گشتی شبانه بزنید، جدا از ترافیک آزاردهنده، تعداد فست فودها و کافه ها و اخیرا نانوایی ها و شلوغی و ترافیک خودنمایی می کند. این موضوع از نگاه کارشناسان بهداشت خراسان شمالی بسیار نگران کننده است. بر اساس آخرین آمار، خراسان شمالی از سوء تغذیه رنج می برد. سوء تغذیه در بین مردم استان 4 برابر استانداردهای جهانی است. سوء تغذیه حذف ارادی یا غیرارادی غذاهای سالم است. اما آنچه که علاوه بر سوء تغذیه، بیماری های قلبی و عروقی و فشار خون، چاقی، دیابت و تب مالت در بین کودکان تا میانسالان خراسان شمالی مهم است در راس کشور قرار دارد.
کمپین ملی تغذیه سالم
پانزدهمین کمپین ملی اطلاع رسانی تغذیه سالم با هدف افزایش آگاهی عمومی و اصلاح باورهای غلط در مورد روغن ها و چربی ها از روز شنبه 26 آذرماه آغاز و تا 9 آذرماه در سراسر کشور با شعار «روغن مناسب، غذای سالم» ادامه دارد. خانواده سالم» به مدت دو هفته. در سراسر کشور اجرا می شود. این کمپین که به همت اداره بهبود تغذیه جامعه و با همکاری معاونت های بهداشتی و سازمان های برون مرزی وزارت بهداشت برگزار می شود، با هدف ارتقای سواد تغذیه ای جامعه و کاهش بیماری های غیرواگیر تشکیل شده است. مانند چاقی، بیماری های قلبی عروقی و سرطان. گزارش پیش رو نگاهی به آمار نگران کننده در استان دارد.
شاخص های تغذیه ای نگران کننده
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی از وضعیت نگران کننده شاخص های تغذیه ای در استان می گوید و ادامه می دهد: برخی از شاخص های تغذیه استان در مقایسه با میانگین کشور در وضعیت بدتری قرار دارند و این موضوعی که سلامت جامعه را تهدید می کند.
قد کوتاه کودکان خراسان شمالی
نسرین علیزاده تاکید می کند: در رده سنی کودکان شاهد افزایش موارد اضافه وزن و چاقی هستیم که می تواند تبعات منفی جدی بر سلامت آینده این نسل داشته باشد. همچنین شاخص کوتاه قد در بین کودکان استان بالاتر از میانگین کشوری است و برخی از شاخص های سوء تغذیه در استان چهار برابر استانداردهای جهانی گزارش شده است.
وی می افزاید: 65 درصد جمعیت میانسال استان (30 تا 59 سال) دارای اضافه وزن یا چاقی هستند که به عنوان عامل اصلی بسیاری از بیماری های غیرواگیر از جمله بیماری های قلبی، سرطان ها و مرگ های زودرس زیر 70 سال شناخته می شود. ساله
علیزاده با انتقاد از توزیع عمده محصولات غذایی ناسالم در بازار استان تصریح می کند: صنعت نفت در راستای سیاست های بهداشتی گام های بلندی برداشته است و جامعه با آگاهی از آن می تواند انتخاب بهتری داشته باشد.
وی تصریح می کند: مردم باید بدانند که چربی نه تنها باعث چاقی می شود بلکه 50 درصد هورمون های مضر را تولید می کند که مشکلات زیادی را ایجاد می کند.
وی تاکید می کند: پس از روغن زیتون بهترین روغن مصرفی روغن کانولا به دلیل دارا بودن امگا 9 است که برای مردم توجیه اقتصادی بیشتری دارد.
این مسئول نسبت به توزیع تاپینگ پیتزا نیز هشدار می دهد و می افزاید: این تاپینگ ها حاوی اسیدهای چرب ترانس بوده و بسیار مضر و خطرناک هستند اما به دلیل ارزان بودن در فست فودها و فروشگاه ها به فروش می رسند.
علیزاده می گوید: باورهای غلط تغذیه ای در استان شناسایی شده و مجموعه آموزشی در این زمینه تدوین و منتشر شده است. کتابی درباره چربی ها و روغن ها تهیه شده است که هدف آن آموزش اصول تغذیه سالم به جامعه است.
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی به برنامه های اجرایی برای بهبود وضعیت تغذیه در استان اشاره و تصریح می کند: خوشبختانه در حال حاضر به ازای هر 20 هزار نفر یک متخصص تغذیه در جامعه و با دریافت مجوزهای جدید 12 کارشناس تغذیه روستایی به نظام سلامت استان اضافه می شوند و خدمات آنها به صورت رایگان به مردم ارائه می شود. سیستم ارجاع
وی بیان می کند: دوره های آموزشی ویژه برای گروه های هدف از جمله سربازان، دانش آموزان و سایر اقشار جامعه برگزار می شود. همچنین کمپین های ملی هر ساله برای افزایش آگاهی مردم در زمینه تغذیه سالم برگزار می شود.
روغن کاری نامناسب در مغازه ها
در این جلسه مدیر نظارت بر مواد غذایی و آرایشی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان نیز به بیان روغن گیری نامناسب در مغازه های صنفی شهرستان پرداخت و افزود: موارد و مشکلات فراوانی در بهداشت و درمان وجود دارد. مواد اولیه تولید این روغن ها و نحوه روغن گیری و این روغن ها بدون کنترل و آنالیز سموم و فلزات موجود در دانه های روغنی تولید می شود.
اعرابی با بیان اینکه این مغازه ها ابزار، تخصص و دانش تولید و استخراج روغن را ندارند، تاکید می کند: این موضوع در مورد شیر فله نیز صدق می کند و متاسفانه بار میکروبی این شیرها بسیار زیاد است و قابل انجام نیست. با جوشاندن حذف می شود.
میزان بروز تب مالت دو برابر میانگین کشوری است
فلوریا اوندش مدیر گروه کنترل بیماری معاونت بهداشت نیز به شیوع بالای تب مالت در استان اشاره می کند و بیان می کند: شیوع تب مالت در استان دو برابر میانگین کشوری است و این به دلیل است. مصرف شیر فله با بار میکروبی بسیار بالا.
استفاده از روغن های سوخته
مدیر بهداشت محیط و کار معاونت بهداشتی دانشگاه از انجام بازرسی از مراکز تولید و توزیع مواد غذایی می گوید و می افزاید: سرخ کردنی ها به صورت روغن های سوخته در بازار تولید و عرضه می شوند و فست فودها نیز در تهیه آن مشکل دارند. غذایی که مردم باید به آن توجه کنند.
امیری به سموم موجود در دانه های روغنی اشاره و تاکید می کند: دانه های روغنی مانند کنجد ممکن است حاوی کپک، قارچ و آفلاتوکسین باشد که وارد روغن شده و در چرخه روغن گیری در مغازه ها مصرف می شود.
بی توجهی به بیماری های غیر واگیر
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان در جمع اصحاب رسانه با تاکید بر اینکه فرهنگ مصرف روغن می تواند تاثیر بسزایی در کنترل بیماری های غیرواگیر داشته باشد، می گوید: علاوه بر بیماری های عفونی جدید و نوظهور که با شیوع ویروس کرونا متوجه مرگ و میرهای ناشی از بیماری های غیرواگیر شده است، به دلیل پراکندگی، مورد توجه قرار نگرفت.
افشین دلشاد بیان می کند: در حالی که مرگ ناشی از بیماری های غیرواگیر یکی از عوامل اصلی مرگ و میر و شایع ترین علت مرگ است، اما به دلیل تدریجی بودن آن مورد بی توجهی قرار گرفته است.
این مسئول در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان اینکه با اصلاح سبک زندگی از عوارض بیماری های غیرواگیر کاسته می شود، هشدار داد: بیماری های غیرواگیر صعب العلاج بوده و تنها در صورت ایجاد قابل کنترل است.
38 درصد از جمعیت بالای 30 سال فشار خون بالا دارند
وی خاطرنشان می کند: بر اساس مطالعات STEPS و داده های سال 1400، 32 درصد جمعیت بالای 30 سال کشور و 38.7 درصد از این جمعیت در استان دارای فشار خون هستند.
دلشاد می افزاید: طبق آخرین بررسی از سال 95 تا 1400، 4.6 درصد افزایش این بیماری داشته ایم و متاسفانه افزایش و بروز این بیماری در استان بیشتر از کشور بوده است.
وضعیت دیابت و کلسترول خون مردم استان
به گفته وی، بر اساس این بررسی ها 14 درصد از جمعیت بالای 30 سال استان به دیابت مبتلا هستند که کمتر از میانگین کشوری است، اما بر اساس پایش سبک زندگی پیش بینی می شود که هم اکنون 20 درصد از این جمعیت مبتلا به دیابت باشند. دیابت
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی همچنین به وضعیت کلسترول خون (چربی بد) اشاره می کند و می گوید: شاخص کلسترول بد در استان 28.6 درصد است که نسبت به کشور پایین است اما این میزان در سال افزایش داشته است. کشور و استان
دلشاد می گوید: تری گلیسیرید در استان نسبت به کشور بهتر است اما افزایش یافته و افزایش در استان بدتر از کشور بوده است.
وی همچنین بر کم تحرکی در جامعه تاکید می کند و می گوید: با وجود اینکه جمعیت استان روستایی است و این امر به تحرک بدنی کمک کرده است، اما بر اساس مطالعات STEPS در خراسان شمالی 50 درصد مردم فعالیت بدنی نداشتند.
مصرف نادرست سبزیجات و لبنیات
وی وضعیت نامطلوب مصرف میوه و سبزی به ویژه در بین نوجوانان و جوانان را زنگ خطری جدی برای سلامت جامعه می داند و تاکید می کند: طبق بررسی های ذکر شده میزان مصرف سبزی در نوجوانان 36 درصد است. مصرف میوه در این گروه سنی بدتر از افراد مسن است. .
این مسئول میزان مصرف لبنیات در کشور و استان را در زیر نشان می دهد: در گروه سنی نوجوانان خراسان شمالی بیش از 35 درصد لبنیات به اندازه کافی مصرف نمی کنند.
الگوی غذایی نامناسب
دلشاد همچنین وضعیت مصرف روغن در استان را اعلام و بیان می کند: بر اساس ارزیابی انجام شده، آگاهی مردم استان از روغن ها خوب است، اما میزان مصرف آن نامطلوب است که به دلیل شیوع چاقی به ویژه چاقی است. در جمعیت بالای 18 سال که 65 درصد است. نگران کننده است و نشان دهنده الگوی غذایی ناسالم است.
وی روغن زیتون را بهترین روغن برای پخت و پز و روغن کانولا را بهترین روغن برای سرخ کردن اعلام کرد.
با وجود هشدارها و نگرانی ها نسبت به سلامت مردم خراسان شمالی، مهم این است که چرا با افزایش روزافزون فست فودها و سرخ کن ها در سطح شهر با این وضعیت چاقی، دیابت و فشار خون در بین مردم استان مواجه هستیم. .