به گزارش خبرنگار اجتماعی سلامت جو ، “نان” یکی از مهمترین منابع انرژی و نیرو برای ایرانیان است. نان یکی از اساسی ترین نیازهای روزانه مردم است و به دلیل باورهای اصیل موجود همواره مورد توجه و احترام مردم ایران است.
در فرهنگ ایرانی اسلامی نان علاوه بر ارزش غذایی از نظر ارزش معنوی نیز حائز اهمیت است و از آن به عنوان برکت سفره و خانه یاد می شود و به همین دلیل در جامعه ایرانی از ارزش بسیار بالایی برخوردار است.
از سوی دیگر، از آنجایی که نان منبع اصلی انرژی مردم ایران نیز هست، بیشتر انرژی، پروتئین، املاح معدنی و ویتامین های گروه B مورد نیاز جامعه نیز از طریق مصرف آن تامین می شود.
بر اساس نتایج طرح جامع الگوی مصرف غذایی خانوارها و وضعیت تغذیه کشور در ایران، سرانه مصرف نان 117 کیلوگرم در سال (معادل 320 گرم در روز) و برای گروه های کم درآمد است. کسانی که نان بیشتری مصرف می کنند، بیش از 60 درصد پروتئین، بیش از 45 درصد کلسیم و فسفر روزانه خود را از نان دریافت می کنند.
این موضوع نشان می دهد که سلامت و کیفیت نان ارتباط مستقیمی با سلامت مردم دارد.
با وجود این، بیشتر نانی که به دست مردم می رسد، نان سالمی نیست.
در آسیاب گندم در ایران، سبوس حاوی بیش از 80 درصد مواد معدنی مفید برای سلامتی انسان را از آرد جدا می کنند. آرد سفید بدون ارزش غذایی بالا که خود باعث دیابت می شودبرای تولید نان استفاده می شود. در این میان تمام تحقیقات علمی نشان داده است که بهترین نان برای سلامتی انسان نان سبوس دار است.
نان سبوس دار چیست؟
نان سبوس دار یا نان سبوس دار نانی است که میزان حذف سبوس آن از آرد گندم در فرآیند تولید آرد 2 تا 6 درصد است و سبوس گندم به همراه سایر قسمت های غلات آسیاب شده و به آرد و سپس نان تبدیل می شود. این آرد که به آن آرد کامل می گویند فواید زیادی برای سلامتی دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
سرشار از فیبر: نان سبوس دار حاوی فیبر بالایی است که به بهبود فرآیند هضم و در نتیجه سیستم گوارش بدن کمک می کند.
کاهش خطر بیماری های قلبی: مصرف نان سبوس دار می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد زیرا مصرف فیبر کافی موجود در سبوس نان سبوس دار از تشکیل پلاک در دیواره رگ ها جلوگیری می کند.
کاهش وزن و تضمین سلامتی: امروزه بسیاری از بیماری های غیرواگیر با چاقی همراه هستند. تحقیقات نشان داده است که مصرف نان کامل احساس سیری را افزایش می دهد و در نتیجه از چاقی جلوگیری می کند.
کاهش التهاب: مصرف نان سبوس دار می تواند به کاهش التهاب در بدن و جلوگیری از بروز بسیاری از بیماری های التهابی کمک کند.
سلامت قلبنان سبوس دار می تواند به بهبود سطح کلسترول خوب (HDL) کمک کند که برای سلامت قلب بسیار مفید است.
خطر ابتلا به دیابت نوع را کاهش دهید دو: مصرف غلات کامل، مانند نان سبوس دار، با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط است. فیبر و مواد مغذی موجود در نان سبوس دار می تواند حساسیت به انسولین را افزایش دهد.
سلامت رودهفیبر موجود در نان سبوس‌دار میکروبیوم روده را تغذیه می‌کند و می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های روده کمک کند.
سرشار از ویتامین: نان سبوس دار حاوی ویتامین B است که برای متابولیسم انرژی و سلامت اعصاب ضروری است.
خطر سکته مغزی را کاهش دهیدمطالعات نشان داده اند که مصرف غلات کامل به دلیل اثرات مثبت آن بر فشار خون و سطح کلسترول با کاهش خطر سکته مغزی مرتبط است.
سلامت پوستویتامین ها و مواد معدنی موجود در نان سبوس دار می تواند به حفظ سلامت پوست و جلوگیری از پیری زودرس کمک کند.
کاهش خستگی: نان سبوس دار به دلیل داشتن کربوهیدرات پیچیده انرژی پایداری را فراهم می کند و می تواند به کاهش خستگی کمک کند.
کاهش خطر ابتلا به بیماری های تنفسی: نان سبوس دار می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر بیماری های تنفسی کمک کند.
نان سبوس دار همچنین صدها فواید دیگر برای سلامتی دارد. با وجود این، به گفته محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو، میزان حذف سبوس از آرد در کشور 18 تا 22 درصد است! یعنی 9 تا 11 برابر استاندارد در نظر گرفته شده برای مقدار سبوس.
چند نانوایی در کشور داریم؟
رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت سال گذشته مدعی شده بود که تعداد نانوایی‌هایی که نان سبوس‌دار می‌پزند به 82 هزار واحد می‌رسد، اما طبق ادعای معاون سابق بهداشت وزارت بهداشت امسال تنها 1800 نانوایی دارند که از آرد سبوس دار برای پختن نان استفاده می کنند.
مقایسه ساده این اعداد نشان می دهد که تا دسترسی همه مردم به نان کامل در سراسر کشور راه درازی وجود دارد و تقریبا اکثریت مردم از دسترسی به نان کامل محروم هستند.
چرا نان سالم سر سفره ایرانیان نیست؟
یکی از دلایل امتناع کارخانجات آرد در کشور از تولید آرد سالم و کامل یعنی آردی با درصد حذف سبوس بسیار پایین و کمتر از 6 درصد مسائل اقتصادی و سودآوری است.
یکی از تولیدکنندگان آرد سبوس دار به تسنیم می گوید: در حال حاضر مبلغی که به ازای هر کیلوگرم سبوس به کارخانه های آرد پرداخت می شود بیشتر از آرد تولیدی آن کارخانه است! این سبوس عمدتاً به عنوان خوراک دام مصرف و به فروش می رسد و این سود حاصل از فروش سبوس به دامداری ها انگیزه تولید آرد کامل و سبوس دار از کارخانه های تولید کننده را فراهم کرده است.
از طرفی یکی از چالش های بزرگ کنونی ما در مسیر دستیابی به نان کامل در کشور وضعیت کارخانه های تولید آرد در کشورمان است که متاسفانه تقریباً تمامی تجهیزات آنها برای تولید نان سفید و بدون سبوس مناسب است. آرد و حتی سیلوهای مورد استفاده برای نگهداری آرد. این می تواند سیلوهای فلزی باشد، اگر سیلوهای بتنی فساد آرد را کاهش دهد و حفظ آرد کامل را بهبود بخشد.
کمبود دانش فنی در زمینه تولید نان سبوس دار و نحوه تهیه آن در نانوایی ها نیز چالش دیگری است که ممکن است سد راه تولید نان سبوس دار باشد زیرا تولید نان سبوس دار و سبوس دار نیازمند مهارت بیشتر نانوایان و برگزاری دوره های آموزشی است. برای آنها که یک مسئله است. ممکن است در ابتدا هزینه تولید نان کامل در کشور را افزایش دهد.
یکی دیگر از موانع تولید نان سبوس دار در کشور گرانی نان سبوس دار نسبت به نان سفید است. خمیر نان سبوس دار به زمان بیشتری برای استراحت نیاز دارد، همچنین نیاز به نیروی کار ماهر دارد که طرز پخت را بلد باشد، که باعث می شود قیمت تمام شده آن بالاتر از نان سفید باشد و ممکن است افزایش هزینه های تولید را پوشش دهد. نان کامل در کشور برای دولت سخت است.
نبود مشوق و حمایت مالی دولت از تولیدکنندگان آرد و نان سبوس دار نیز یکی از چالش های اساسی تولید این نوع نان در کشور، اولویت ندادن به تولید نان سبوس دار و عدم تشویق تولیدکنندگان آرد سبوس دار است. باعث شده است که کارخانه ها سود یکسانی داشته باشند. از درآمد حاصل از فروش سبوس راضی هستند و سلامت مردم را فدای سود حاصل از فروش سبوس می کنند.
چالش های فنی تولید نان کامل چیست؟
حتی در صورت رفع چالش های تولید آرد سبوس دار، تولید نان سبوس دار در سطح نانوایی ها با مشکلات فنی زیادی مواجه است که باید برای هر یک از آنها حل شود تا شاهد پخت نان سبوس دار در تمامی نانوایی های کشور باشیم. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
برای پختن نان به زمان بیشتری نیاز دارید
نانوایی های مصرف کننده آردسبو باید زمان استراحت و استراحت خمیر را افزایش دهند تا امکان تولید نان کامل فراهم شود و این می تواند در تولید و پخت نان کامل مشکل ایجاد کند. همچنین یکی دیگر از مشکلات فنی در تولید نان کامل در کشور این است که استراحت زیاد باعث کاهش وزن خمیر نان 5 درصدی می شود و برای رفع این مشکل باید در بازرسی از نانوایی ها این موضوع نادیده گرفته شود.
هزینه تولید نان سبوس دار بیشتر است
با توجه به زمان بر بودن فرآیند تخمیر نان سبوس دار و عدم امکان استفاده از جوش شیرین، زمان بیشتری برای پخت این نوع نان نیاز است، به همین دلیل نانوایی ها مجبور به استخدام کارگرانی هستند که زود بیدار می شوند، از نانوایان ماهر که می دانند. نحوه تخمیر نان سبوس دار آنها آموزش دیده اند تا با کاهش سرعت فر، زمان پخت را افزایش دهند تا نان سبوس دار به درستی بپزد.
مجموع این عوامل نانوایی ها را ملزم به افزایش هزینه های تولید نان می کند و برآوردها نشان می دهد که قیمت نان سبوس دار باید حدود 30 درصد بیشتر از نان سفید باشد تا هزینه های مذکور جبران شود.
این در حالی است که در صورت افزایش قیمت نان برای مردم، ممکن است دسترسی بخشی از اقشار کم برخوردار جامعه کاهش یابد و این امر مستلزم حمایت مالی ویژه دولت از نانوایی ها است.
انتهای پیام/
