غفلت از گنج پنهان گردشگری سلامت/ معدنی بزرگ با بهره برداری کم – خبرگزاری مهر ایران و جهان

سلامت جو، افزایش ظرفیت پزشکی در ایران می تواند کلید توسعه گردشگری سلامت و بهره برداری از این صنعت سودآور باشد. علیرغم پتانسیل بالای پزشکی و جغرافیایی کشور، ایران همچنان از فرصت های گردشگری سلامت بی اطلاع مانده است. توزیع نامناسب پزشکان و نبود زیرساخت های لازم از جمله موانعی است که علیرغم افزایش ظرفیت آموزش پزشکی بر سر راه رقابت با سایر کشورها قرار دارد.

در دنیای امروز گردشگری سلامت به یکی از پویاترین و سودآورترین صنایع جهانی تبدیل شده است. کشورهایی که زیرساخت های لازم را در زمینه پزشکی و خدمات درمانی دارند از این فرصت طلایی برای جذب گردشگران سلامت استفاده می کنند. ایران با داشتن پزشکان متخصص و هزینه های درمانی مقرون به صرفه یکی از کشورهایی است که پتانسیل بسیار بالایی در این زمینه دارد. اما با وجود این ظرفیت به نظر می رسد ایران از استفاده از این پتانسیل ارزشمند غافل شده است.

آمار گردشگری سلامت در جهان

بر اساس پیش بینی ها، انتظار می رود اندازه بازار جهانی گردشگری سلامت تا سال 2032 حدود 35 باشد. به 9 میلیارد دلار برسد. در حالی که این صنعت در سال 2022 تنها 11. ارزش آن 7 میلیارد دلار بود. گردشگری سلامت با رشد سالانه 12.2 درصدی در بازه زمانی 2022 تا 2032 به یکی از سریع ترین صنایع در حال رشد در جهان تبدیل شده است. جالب است بدانید که منطقه آسیا و اقیانوسیه با سهم 75 درصدی از بازار جهانی در سال 2021، بزرگترین بازیگر در این زمینه بوده است.

بی توجهی ایران به فرصت های گردشگری سلامت

ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد و مجاورت با کشورهای نیازمند به خدمات پزشکی از جمله عراق، افغانستان و کشورهای آسیای میانه، دارای پتانسیل منحصر به فردی در زمینه گردشگری سلامت است. اما عدم توجه به زیرساخت های گردشگری، عدم برنامه ریزی منسجم و عدم توسعه مناسب این صنعت باعث شده تا ایران نتواند سهم قابل توجهی از این بازار بزرگ جهانی را به دست آورد.

در راستای توجه کشورهای همسایه، داود خوش شکن، مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید می کند که علیرغم عدم معرفی مناسب ظرفیت های پزشکی ایران، به دلیل برخورداری از پزشکان مجرب و تعرفه های پایین، خدمات درمانی ایران ارائه می شود. جذاب تر از سایر کشورهای اطراف هستند.

یکی از چالش های اصلی در این زمینه عدم هماهنگی بین بخش های مختلف سلامت و گردشگری در کشور است. این امر باعث شده بسیاری از گردشگران سلامت که به دنبال خدمات باکیفیت و مقرون به صرفه هستند، ایران را به عنوان مقصد درمانی انتخاب نکنند. علاوه بر این، رقابت شدید کشورهای همسایه مانند ترکیه و هند که سرمایه گذاری زیادی در این صنعت انجام داده اند، ایران را از بازار جهانی دور نگه داشته است.

علی دباغ، عضو شورای عالی نظام پزشکی، با توجه به ظرفیت‌های فراوان ایران در حوزه گردشگری سلامت، خاطرنشان کرد: درآمد خالص گردشگران سلامت را می‌توان تا حدود 500 هزار بشکه افزایش داد. نفت خام این آمار چشمگیر پتانسیل اقتصادی بالای این صنعت را نشان می دهد.

توسعه گردشگری سلامت در گرو توجه به زیرساخت ها است

آمنه حسینی کارشناس و فعال در حوزه گردشگری سلامت می گوید: ایران به دلیل داشتن جاذبه های گردشگری فراوان از سوی سازمان جهانی گردشگری و یونسکو به عنوان یکی از ۱۰ کشور برتر جهان از نظر گردشگری معرفی شده است. اما به دلیل نبود زیرساخت های مناسب و توجه کافی به این صنعت، نتوانسته گردشگران زیادی را به کشور جذب کند. اگر وضعیت به همین منوال پیش برود و ساماندهی ساختاری در گردشگری اتفاق نیفتد، مانند سال های گذشته شاهد پیشرفتی در گردشگری و گردشگری سلامت نخواهیم بود و هدف جذب 20 میلیون گردشگر تا سال 1404 تنها یک رویا باقی خواهد ماند.

وی معتقد است: ظرفیت کم فرودگاه های بین المللی، به روز نبودن تجهیزات پزشکی، کمبود حمل و نقل، کمبود نیرو شرکت های تسهیل کننده، نامناسب بودن اقامتگاه ها و کمبود امکانات بهداشتی، زیرساخت های مالی نامطلوب. عدم ارتباط با شبکه بانکی با سایر کشورها)، آموزش نامناسب نیروی انسانی، وجود دلال و عدم حمایت دولت از شرکت های تسهیل کننده و عدم انجام مطالعات امکان سنجی. اندازه گیری با تحلیل هزینه و فایده در پروژه های گردشگری، یکی از مهمترین نقاط ضعف این صنعت است.

بدون شک همه دست ها تمرین‌کنندگان و متولیان صنعت گردشگری سلامت از نقاط قوت و ضعف این بخش آگاه هستند و در صورت رسیدن به جایگاه اصلی و تحقق درآمد ارزی از محل اصلی بیشترین اهداف آنها این است که با رفع مشکلات زمینه رونق هر چه بیشتر گردشگری سلامت را فراهم کنند. به خصوص در این روزهای سخت که تحریم ها اقتصاد ایران را در تنگنا قرار داده است.

دسترسی به پزشک، لازمه گردشگری سلامت

یکی از الزامات اساسی در گردشگری سلامت، دسترسی آسان و گسترده به پزشکان و متخصصان است. ایران با چالش کمبود پزشک و توزیع نامتناسب آنها در برخی مناطق مواجه است و این موضوع تاثیر مستقیمی بر توانایی کشور در جذب گردشگر سلامت دارد. افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و تربیت نیروی متخصص بیشتر نه تنها به رفع نیازهای داخلی کمک می کند، بلکه زیرساخت های لازم را برای جذب بیماران خارجی فراهم می کند. محمد رئیس زاده رئیس سازمان نظام پزشکی در رابطه با موضوع دسترسی به پزشک گفت: کمبود نیروی متخصص داریم اما بیشتر از آن مشکل در توزیع نامناسب پزشکان است. 45 درصد از آنها در پنج کلان شهر آنها ساکن هستند.»

این اظهار نظر بیانگر لزوم تربیت پزشک و متخصص بیشتر برای توسعه صنعت گردشگری سلامت و بهره برداری از فرصت های اقتصادی این حوزه است. گردشگری سلامت یکی از بخش های حیاتی و درآمدزا برای بسیاری از کشورها است. ایران با پتانسیل بالای پزشکی و موقعیت جغرافیایی مناسب می تواند به یکی از مقاصد اصلی گردشگری سلامت در منطقه و جهان تبدیل شود. اما برای دستیابی به این هدف، نیاز به هماهنگی بیشتر بین بخش های پزشکی و گردشگری، بهبود زیرساخت ها و افزایش ظرفیت های پزشکی وجود دارد. با توجه به رشد سریع این صنعت در سطح جهانی، ایران نباید از فرصت های پول ساز گردشگری سلامت غافل بماند.