به گزارش خبرنگار اجتماعی سلامت جو ، این روزها کمبود شدید برخی از انواع انسولین بسیاری از بیماران دیابتی را در داروخانه های سطح شهر سرگردان کرده است. بازدید از داروخانه های منتخب در تهران نشان می دهد که انواع انسولین کم یا محدود است و انسولین خارجی Nomix تقریباً کمیاب است.
چرا دیابتی ها باید انسولین مصرف کنند؟
انسولین یکی از مهم ترین هورمون های بدن است که اختلال در عملکرد یا ترشح آن در بدن انسان می تواند منجر به افزایش قند خون و دیابت شود. به همین دلیل در برخی از افراد مبتلا به دیابت استفاده دارویی از این هورمون برای کنترل قند خون ضروری است. تفاوت در انواع انسولین ها مربوط به مدت اثر دارو و مدت اثر آن است. برخی از انواع انسولین کوتاه اثر و برخی دیگر طولانی اثر هستند و پزشکان با توجه به شرایط بیماران انواع مختلفی از این دارو را تجویز می کنند.
یکی از بیماران دیابتی که در یکی از داروخانه های تهران به دنبال انسولین می گردد به تسنیم گفت: مدتی است که به دنبال انسولین نومیکس هستم و در داروخانه ها به سختی می توانم آن را پیدا کنم یا اصلا پیدا نکنم، برخی داروخانه ها می گویند. که قرار است وارد شود، اما معلوم نیست چه زمانی وارد شود، دکتر هم می گوید جایگزینی برای این نوع انسولین وجود ندارد و اصرار دارد که فقط از این نوع انسولین استفاده کنم.
بیمار دیگری نیز از عدم دسترسی پایدار به این دارو گلایه می کند و می گوید: گاهی داروخانه ای که ماه گذشته انسولین خود را از آن خریدم، ماه بعد همان نوع انسولین را ندارد، مشکل در یافتن دارو از یک طرف و مشکلات جسمانی ناشی از این بیماری «دیابت، از طرف دیگر، من را کاملاً آشفته کرده است. من کسی را ندارم که این داروها را برایم تهیه کند و باید از این داروخانه به آن داروخانه بروم و دنبال انسولین بگردم.
به نظر می رسد سیستم TTech آنطور که باید پاسخگوی نیاز بیماران برای یافتن داروهای کمیاب نیست. یکی دیگر از بیماران در این خصوص به تسنیم می گوید: برای یافتن انسولین نومیکس نام آن را در قسمت داروهای کمیاب سامانه سازمان غذا و دارو جستجو کردم و آدرس چند داروخانه را به من نشان داد اما وقتی به آنها مراجعه کردم اعلام کردند. آنها مارکی که من می خواستم ندارند.
وی کمبود دارو در کشور را ناشی از کمبود نقدینگی در صنایع ناشی از چرخه نامناسب مالی دولت، بیمه ها و دانشگاه ها دانست و افزود: به منظور جلوگیری از کمبود دارو در سازمان غذا و دارو، وجود دارد. باید نظارت بسیار خوبی صورت گیرد و قبل از کمبود به فکر تامین مواد اولیه و نیاز صنعت باشیم.»
کمبود انسولین نوومیکس جهانی است، از انسولین ایرانی استفاده کنید
در عین حال سازمان غذا و دارو پیش از این کمبود انسولین را یک معضل جهانی خوانده و اعلام کرده بود که انسولین نوومیکس تولیدی در کشور به دلیل کمبود جهانی، نیمی از مصرف ماهانه توسط شرکت نوونوردیسک و میزان عرضه محصول از 800 هزار ماهانه به 440 هزار کاهش یافته است.
این سازمان از بیماران دیابتی خواست تا رفع مشکل دسترسی به برند مصرفی با پزشک خود مشورت کنند تا از همان داروی تولید داخل استفاده کنند.
اما مدیرعامل انجمن دیابت ایران به تسنیم می گوید که تغییر نوع انسولین مصرفی برای بیماران کار ساده ای نیست.
امیرکامران نیکوسخن در گفت وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در حال حاضر به دلیل مشکلاتی که در توزیع انسولین وجود دارد، بیماران دیابتی با مشکل جدی مواجه هستند و از این داروخانه به داروخانه دیگر مراجعه می کنند و گاهی اوقات همان انسولین ها به بیماران داده می شود. بیماران نمی دانند که چگونه از انواع دیگر انسولین ها استفاده کنند، حتی در انسولین های مشابه، اثرات انسولین ها دقیقاً یکسان نیست، بنابراین تا زمانی که بیمار به نوع انسولین عادت کند، زمان می برد. بنابراین، مشکلات دسترسی بیماران به انسولین، کنترل دیابت را برای برخی بیماران دشوار کرده است.
وی با بیان اینکه هر از چند گاهی بسیاری از انواع انسولین مانند توژئو، نوورپید و لانتوس با مشکل کمبود مواجه می شوند، افزود: گاهی بیماران به داروخانه مراجعه می کنند و به دلیل نبود نوعی انسولین، داروخانه دیگری برای انسولین ایجاد می شود. در این مدل تغییر دارو یا به اصطلاح شیفت انسولین نباید در سطح داروخانه اتفاق بیفتد و چنین تصمیماتی باید توسط پزشک معالج گرفته شود.
پیگیری های تسنیم از چند داروخانه در تهران نیز نشان می دهد که اخیراً نوعی انسولین قلمی ایرانی به عنوان جایگزین انسولین نوومیکس در داروخانه ها توزیع شده است که داروسازان از آن با عنوان «نوومیکس ایرانی» یاد می کنند. یکی از داروسازان می گوید که هنوز بازخوردی از استفاده از این نوع انسولین دریافت نکرده است، اما به نظر می رسد برای ترویج استفاده از این نوع انسولین و جایگزینی آن با نوومیکس به زمان نیاز داریم.
اگر بخواهیم علت اصلی مشکل کمبود انسولین را بررسی کنیم، باید سه عامل تامین، توزیع و نظارت دارو در کشور را به طور کامل بررسی کنیم.
همانطور که سازمان غذا و دارو می گوید بی توجهی شرکت تامین کننده در کمیاب شدن انسولین نومیکس موثر بوده است اما کل موضوع کمبود انسولین به سادگی به زنجیره تامین این دارو باز نمی گردد. گاهی اوقات شاهد کمبود برخی از انواع داروها در داروخانه ها هستیم، اما این داروها به راحتی در بازار آزاد اما با قیمت های بسیار بالاتر در دسترس هستند.
برخی از این دلالان داروهای کمیاب مانند انسولین را در صفحات و گروه های فضای مجازی به فروش می رسانند.
تصویر زیر مربوط به فروش انسولین نوومیکس توسط فروشنده مواد مخدر در گروه تلگرامی می باشد:
خروج دارو از زنجیره رسمی تنها با یک کد ملی
بیمار؛ یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران در گفت وگو با تسنیم، اظهار داشت: متاسفانه نسخه الکترونیکی در کشور ما نمی تواند به خوبی نظارت شود و دارو به راحتی برای کد ملی شخص دیگری ثبت می شود و از زنجیره توزیع رسمی خارج می شود. در بازار آزاد به فروش می رسد علت اینکه شاهد واردات برخی داروها از جمله وارفارین حتی بیشتر از نیاز ماهانه هستیم، همچنان با همان مشکلاتی مواجه است که در نسخه الکترونیک وجود دارد، یعنی عدم وجود دارو. کامل بودن سیستم های تجویزی اصلا امکان ندارد که این داروی وارفارین برای بیمار با سابقه مشکلات قلبی تجویز شود و به بیمار واقعی تحویل داده شود یا خیر.”
داروسازان در آستانه ورشکستگی!
در کنار همه این مسائل، یکی از ریشه های کمبود داروهای حیاتی در کشور را می توان تاخیر بیمه ها و ساماندهی هدفمندی یارانه ها در پرداخت مطالبات داروخانه ها دانست.
دو سال پیش بود که دولت تصمیم گرفت با اجرای طرح اصلاح سیاست تبادل دارو موسوم به دروری، ارز 4200 تومانی صنعت داروسازی را به 28500 تومان برساند تا مشکلات ناشی از تخصیص ارز 4200 تومانی تاثیری نداشته باشد. عرضه دارو در این راستا مقرر شد یارانه دارویی به صورت مابه التفاوت 4200 تومان و 28500 تومان به جای آغاز زنجیره تولید دارو به انتهای زنجیره (داروخانه ها و بیماران) ارائه شود تا هم مشکل تامین دارو حل می شود و هم بیماران مجبور به تحمل افزایش هزینه دارو نیستند. . با وجود این، منابع طرح دروار به صورت پایدار تامین نشد و این موضوع برای تمامی اجزای زنجیره تامین دارو از تولیدکنندگان و شرکت های پخش گرفته تا داروخانه ها مشکلات نقدینگی ایجاد کرده است.
بر اساس قانون بودجه سال 1402 سازمان های بیمه گر موظف بودند مطالبات مراکز درمانی و داروخانه ها را حداکثر ظرف یک ماه از زمان دریافت مدارک پرداخت کنند اما اکنون در حالی که نزدیک به 6 ماه از ابتدای سال جاری می گذرد. ، سازمان تامین اجتماعی اخیرا مطالبات فروردین ماه را پرداخت کرده است و به نوعی در پرداخت مطالبات داروخانه ها نزدیک به 5 ماه تاخیر وجود دارد!
یک داروساز به تسنیم گفت: تاخیر بیمه ای در پرداخت مطالبات باعث شده بسیاری از داروخانه ها نقدینگی لازم برای خرید داروهای جدید را نداشته باشند و به همین دلیل حتی در صورت عرضه داروهایی مانند انسولین و وارفارین، برخی داروخانه ها به دلیل عدم امکان خرید آنها ممکن است. مشکل نقدینگی وجود ندارد و این موضوع را می توان یکی از چالش های دسترسی پایدار بیماران به دارو نیز دانست.
در مجموع می توان نتیجه گرفت که مشکل کمبود انسولین به دلیل ضعف برنامه ریزی سازمان غذا و دارو در تامین به موقع دارو از منابع موجود، سوء نیت شرکت عرضه کننده دارو، ضعف نظارت بر نسخه ها است. و نشت داروها به بازار آزاد، عدم پرداخت به موقع بودجه داروساز. برمی گرداند؛ مشکلاتی که اگر راه حل جدی برای آنها اندیشیده نشود؛ به زودی سایر بیماران را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
انتهای پیام/
